Page 41 - Klinika nr 22 (27)/2017

debata środowiskowa

63
Afrykańskiej Wspólnoty Gospodarczej obstrukcyjna . Remedium państwa. Poza tym zakładając nawet, że za początek afrykańskiej
na problem niesubordynacji Wspólnot może stanowić proponowa- integracji gospodarczej w obecnym kształcie należy uznać rok
ne przez R. Opponga uczynienie z RECs członków AWG . 1980, to i tak Europa miała na integrację prawie dwa razy więcej
64
czasu. Niesprawiedliwością byłoby również niewzięcie pod uwa-
Zakończenie gę, że takie organizacje jak EAC, ECOWAS, COMESA czy SADC
Przede wszystkim Regionalne Wspólnoty Gospodarcze należy po- poczyniły w pewnych sferach znaczne postępy. Jednak powyższe
dzielić na dwie kategorie: uznane oraz nieuznane przez UA. Pew- argumenty nie zadają kłamu ogólnemu twierdzeniu, że postępy
ne szczególne znaczenie związane z pełnieniem funkcji „klocków”, nie są zadowalające. By dojść do tego wniosku, nie trzeba zresz-
z których wzniesiona ma zostać Afrykańska Wspólnota Gospodar- tą porównań z Europą – wystarczy sięgnąć do terminów ustalo-
cza, nadano jedynie uznanym RECs. Kluczowe znaczenie zdaje się nych w Abudży. Jak wskazano, afrykańscy badacze oraz właściwe
mieć problematyka ich relacji z AWG oraz UA. Dopiero spojrzenie instytucje organizacji międzynarodowych nie obserwują procesów
na Wspólnoty jako na segmenty większego projektu, względem zachodzących w ramach integracji afrykańskiej z założonymi rę-
którego są one – czy powinny być – podporządkowane, pozwala koma, nie ograniczają się także do roli opisowej. Jak można wy-
dostrzec pełny obraz związanych z nimi procesów. Należy stwier- wnioskować z wielu przytoczonych w niniejszej pracy postulatów
dzić, że uznane RECs odgrywają kluczową rolę w ramach integracji czy remediów na poprawę sytuacji Afryki, nadmienieni wyżej ob-
gospodarczej w Afryce. Przewidziano ich istotny wkład w projekt serwatorzy afrykańskich procesów integracyjnych chcą je celowo
ustanowienia Afrykańskiego Wspólnego Rynku oraz uczynienia kształtować i usprawniać. Związane z powyższym poczucie misji
Afrykańskiej Wspólnoty Gospodarczej rzeczywistością, nie wspo- oraz wymiar praktyczny podejmowanych problemów stanowią
minając o obecnie realizowanej CFTA. Przewidziany w Abudży również cechy charakterystyczne dyskursu klinicznego nauczania
program jest ambitny – zakłada ostateczne osiągnięcie bardzo za- prawa.
awansowanego poziomu integracji gospodarczej. Jego projektanci Obecnie realizowany projekt ustanowienia CFTA zdaje się stano-
liczą na wywołanie pozytywnych skutków, takich jak wzrost han- wić próbę odpowiedzi na niezadowalające efekty dotychczasowej
dlu, korzyść skali czy ograniczenie konfliktów za sprawą ekono- integracji. Sceptycy mogą twierdzić jednak, że nagła próba przej-
micznej współzależności afrykańskich państw. ścia na poziom kontynentu wobec dotychczasowej nieskutecz-
Istnieją jednak liczne problemy i wątpliwości związane z projek- ności regionalnych inicjatyw oznaczać będzie dla afrykańskich
tem integracji gospodarczej w Afryce. Zgodnie z art. 6 Traktatu państw wpadnięcie z deszczu pod rynnę. W każdym razie zakoń-
z Abudży RECs powinny być już uniami celnymi – jednak Wspól- czona sukcesem realizacja strefy wolnego handlu dla całej Afry-
noty, które osiągnęły lub nawet zbliżyły się do założonego pozio- ki stanowiłaby przełom w integracji afrykańskiej, jednocześnie
mu, są w mniejszości. W szczególności AMU, CEN-SAD, IGAD stawiając ją przed nowymi wyzwaniami. Powstaje pytanie, w jaki
oraz ECCAS są wyraźnie opóźnione i w świetle dotychczasowych sposób CFTA wpłynie na realizację dziejowej misji RECs – dążenia
doświadczeń nie wydaje się być zasadne twierdzenie, by miały one do osiągnięcia Afrykańskiej Wspólnoty Gospodarczej.
w najbliższym czasie wrócić na właściwe tory. Jak się zdaje, szcze-
gólnie negatywny wpływ na opóźnienia ma kolizja pozioma. Tak
czy inaczej przyjęte założenie o tym, że Regionalne Wspólnoty Streszczenie
Gospodarcze będą się rozwijać w zbliżonym tempie, okazało się Niniejsze opracowanie dotyczy Regionalnych Wspólnot Gospo-
być zbyt optymistyczne, co stawia pod znakiem zapytania prze- darczych (RECs) oraz ich roli w afrykańskiej integracji gospo-
niesienie integracji na poziom kontynentu. Wątpliwości budzi darczej. Autor zarysował struktury uznanych RECs i ich relacje
zresztą także mechaniczna aplikacja linearnego modelu integracji z afrykańskimi organizacjami kontynentalnymi, a także dokonał
gospodarczej. Nie są poza tym pozbawieni argumentów zwolen- rekonstrukcji założeń, na których opiera się afrykańska integracja
nicy poglądu, że przyjęty „ideał”, wedle którego w projekcie budo- gospodarcza. Autor zwrócił też uwagę na podobieństwo pomiędzy
wy Afrykańskiej Wspólnoty Gospodarczej, a także CFTA, udział dyskursem dotyczącym integracji afrykańskiej a dyskursem kli-
brać mają co do zasady wszystkie państwa Afryki, rodzi w praktyce nicznego nauczania prawa.
wiele problemów. Kolejny zgrzyt stanowi ponadto brak rozdzia-
łu pomiędzy integracją polityczną i gospodarczą, skutkiem czego Slowa kluczowe: Afryka, integracja gospodarcza, RECs, UA, AWG
kompetencje organów AWG sprawowane są przez nieprzystoso-
wane do tegoż organy UA. Jak wielokrotnie wskazywał R. Oppong, The importance of Regional Economic Communities
projektanci integracji afrykańskiej zbyt mało uwagi poświęcili jej (RECs) for African economic integration
prawnym aspektom.
Z drugiej strony można mieć wątpliwości, czy takie położenie na- Summary
cisku na niepowodzenia afrykańskiej integracji gospodarczej nie The article examines the issue of Regional Economic Communities
przeinacza nieco jej rzeczywistego obrazu. Istnieje pokusa, by po- (RECs) and their role in the African economic integration process.
równywać afrykańskie osiągnięcia z sukcesami integracji europej- The author outlined structures of recognized RECs as well as their
skiej i, w efekcie, deprecjonować ich znaczenie. Nie można jednak relations with the African continental organizations and presented
zapominać, że północny sąsiad Afryki startował z lepszej pozycji principles on which the African economic integration is based. Finally,
– jego projekt inicjowany był przez zaawansowane gospodarczo the author pointed out the parallel between the discourse of the African
integration and the discourse of the Clinical Legal Education.
Ibidem, s. 2−4.
63
64 Ibidem, s. 6. Keywords: Africa, economic integration, RECs, AU, AEC

www.edukacjaprawnicza.pl 3(168) rok akademicki 2016/2017 37

KLINIKA-22(27)-2016.indd 37 24.05.2017 11:05