Page 37 - Klinika nr 22 (27)/2017
P. 37

debata środowiskowa



             Dla kwestii związku pomiędzy AWG i RECs istotne są postanowie-  Środkowoafrykańskich (Economic Community of Central African Sta-
             nia Traktatu z Abudży, choć należy podkreślić, że same Wspólno-  tes, ECCAS), Wspólnota Gospodarcza Państw Zachodnioafrykań-
             ty nie są jego stronami. Przede wszystkim wspomniany już art. 6   skich (Economic Community of West African States, ECOWAS), Mię-
             ustanowił słynny, podzielony na sześć etapów program, którego   dzyrządowa Władza  ds. Rozwoju  (Intergovernmental Authority on
                                                                                23
             zwieńczeniem ma być pełna integracja gospodarcza i monetarna   Development, IGAD)  oraz Wspólnota Rozwoju Południowej Afryki
             Afryki (tj. na poziomie kontynentu). Przewidziano jego realizację   (Southern African Development Community, SADC).
             w ciągu 34 lat, wobec czego planowane osiągnięcie celów wypada   Założone przez RECs cele mają być  osiągane w  następujących
             na 2028 r. Co istotne, przewidziano w nim kluczową rolę Regio-  po sobie – zasadniczo zgodnych z linearnym modelem integracji
             nalnych Wspólnot Gospodarczych. Integracja odbywać ma się aż   gospodarczej – etapach: od strefy wolnego handlu poprzez unię
             do czwartego etapu na poziomie regionu, w obrębie pięciu RECs   celną i wspólny rynek do unii gospodarczej . Pod względem postę-
                                                                                                24
             przypisanych do pięciu regionów, tj. północnej, zachodniej, cen-  pów w integracji gospodarczej K. Czernichowski w pracy z 2010 r.
                                           18
             tralnej, wschodniej i południowej Afryki . Dopiero wtedy będące   przyporządkował  uznane  RECs  do  następujących  typów:  strefa
             już uniami celnymi Wspólnoty mają podjąć między sobą integra-  preferencyjnego i wolnego handlu: ECCAS, SADC; strefa wolne-
             cję, która doprowadzi do ich połączenia. Poza tym wątek relacji   go handlu w  fazie tworzenia: ECOWAS, CEN-SAD; unia celna:
             AWG–RECs podejmuje głównie art. 88 Traktatu. Wynika z niego,   COMESA; wspólny rynek: EAC; inny blok: AMU, IGAD . Należy
                                                                                                           25
             że Afrykańska Wspólnota Gospodarcza ma zostać osiągnięta głów-  dodać, że ECOWAS czyni obecnie postępy na drodze ku unii cel-
             nie poprzez koordynację, harmonizację i  postępującą integrację   nej . Tymczasem AMU, IGAD oraz CEN-SAD wciąż nie osiągnęły
                                                                   26
             działań RECs, a państwa członkowskie zobowiązane są do zorien-  poziomu strefy wolnego handlu . Co się tyczy natomiast unii cel-
                                                                                         27
             towania Regionalnych Wspólnot Gospodarczych na ostateczne jej   nej COMESA oraz strefy wolnego handlu ECCAS, to próby uczy-
             założenie. Wobec tego AWG ma dokonywać koordynacji, harmo-  nienia ich rzeczywistością spotkały się z problemami . Należy do-
                                                                                                        28
             nizacji i oceny działań Wspólnot . Ponadto państwa członkow-  dać, że RECs działają także w innych niż gospodarka sferach, jak
                                     19
             skie zobowiązane są koordynować i harmonizować, poprzez   utrzymanie bezpieczeństwa czy ochrona praw człowieka.
             RECs, działania organizacji subregionalnych, mając wzgląd   Zacznę od opisu czterech uznanych RECs, które zdaniem R. Op-
             na racjonalizację integracji na poziomie regionu.   ponga  charakteryzuje bardzo mały  postęp w  zakresie integracji
             Podsumowując powyższe rozważania, można stwierdzić, że AWG   gospodarczej . Do  tego grona należy Unia Maghrebu Arabskie-
                                                                          29
             stanowi, by powtórzyć słowa R. Kouassiego, „gospodarcze skrzy-  go (AMU), założona w 1989 r. przez Traktat ustanawiający Unię
             dło Unii Afrykańskiej” (economic wing of the African Union) , na-  Maghrebu Arabskiego . Co istotne, AMU – jako jedyna z uzna-
                                                                                 30
                                                         20
             tomiast RECs zdają się być w tej układance podmiotami podpo-  nych RECs – nie jest sygnatariuszem Protokołu dotyczącego sto-
             rządkowanymi projektowi zjednoczenia w  ramach Afrykańskiej   sunków pomiędzy Regionalnymi Wspólnotami Gospodarczymi
             Wspólnoty Gospodarczej. W istocie jednak relacje te nie są jed-  a Unią Afrykańską. Jej państwa członkowskie to Algieria, Libia,
             noznaczne i istnieją wątpliwości, czy realne jest wyegzekwowanie   Maroko, Mauretania i Tunezja. W ramach struktury organizacji
             części powyżej opisanych postanowień. Kwestia ta zostanie poru-  znajdują się natomiast: Rada Prezydencka, Spotkanie Premierów,
             szona w dalszej części artykułu.                    Rada Ministrów Spraw Zagranicznych, Komisja Monitorująca,
                                                                 Wyspecjalizowane Komitety Ministerialne, Sekretariat Generalny,
             Uznane RECs, ich struktury i postępy w integracji   Rada Konsultacyjna, Instancja Sądowa , Bank Inwestycji i Handlu
                                                                                             31
                                                                                                            32
             W Afryce działa kilkanaście organizacji regionalnych, których ce-  Zagranicznego Maghrebu oraz Uniwersytet Maghrebu . Dzia-
             lem jest integracja gospodarcza, jednak nie wobec wszystkich z nich   łalność AMU przez dłuższy czas znajdowała się w stanie uśpie-
             przewiduje się rolę „klocków” (building blocks), z których wzniesiona   nia, która to  sytuacja zdaje się ulegać w  ostatnim czasie zmia-
             zostanie Afrykańska Wspólnota Gospodarcza. Przyjęta przez Zgro-  nie . Kolejną Wspólnotą, która poczyniła niewielki postęp, jest
                                                                   33
             madzenie Unii w 2006 r. decyzja określiła osiem uznanych przez UA
                                                            22
                    21
             Wspólnot . Należą do nich: Unia Maghrebu Arabskiego (AMU) ,
                                                                 23  Nazwa organizacji bywa tłumaczona jako Międzyrządowa Organizacja do spraw
             Wspólny Rynek Afryki Wschodniej i Południowej (Common Mar-  Rozwoju.
             ket for Eastern and Southern Africa, COMESA), Wspólnota Państw   24  R. Oppong, Legal Aspects…, op. cit., s. 2.
             Sahelu i  Sahary (CEN-SAD), Wspólnota Wschodnioafrykańska   25 26  K. Czernichowski, op. cit., rozdział 4.
                                                                   ECOWAS − Trade and Market Integration, http://www.uneca.org/oria/pages/eco-
             (East African Community,  EAC), Wspólnota Gospodarcza Państw   was-trade-and-market-integration, dostęp: 11.3.2017 r.
                                                                 27  AMU − Trade and Market Integration, http://www.uneca.org/oria/pages/amu-
             18  Definicję regionu określa art. 1(d) Traktatu z Abudży. Wynikające z tego aktu za-  -trade-and-market-integration, dostęp: 11.3.2017  r.; IGAD − Trade and Market
              łożenie o działaniu w ramach pięciu RECs nie jest dzisiaj przestrzegane. Zob. też   Integration, http://www.uneca.org/oria/pages/igad-trade-and-market-integration,
              definicję subregionu z art. 1(e).                   dostęp: 11.3.2017 r.; CEN-SAD − Trade and Market Integration, www.uneca.org/
             19  Jak się zdaje, wobec art. 3(l) Aktu założycielskiego UA w związku z jego art. 33(2)   oria/pages/cen-sad-trade-and-market-integration, dostęp: 11.3.2017 r.
              AWG utraciła wynikające z art. 88(3) Traktatu z Abudży uprawnienia w zakresie   28  COMESA − Trade and Market Integration, www.uneca.org/oria/pages/comesa-
              koordynacji i harmonizacji działań RECs. W każdym razie nie ma to na razie zna-  -trade-and-market-integration, dostęp: 11.3.2017 r.; ECCAS − Trade and Market
              czenia dla praktyki, gdyż i tak jej kompetencje wykonywane są przez organy UA.  Integration, http://www.uneca.org/oria/pages/eccas-trade-and-market-integra-
             20  R. Kouassi,  The  Itinerary  of  the  African  Integration  Process:  An  Overview  of   tion, dostęp: 11.3.2017 r.
              the Historical Landmarks [w:] „African Integration Review” 2007, t. 1, Nr. 2, s. 6.  29  R. Oppong, Legal Aspects…, op. cit., s. 11, przypis 19. Ghański badacz nie uwzględ-
             21  Decyzja w sprawie moratorium dotyczącego uznawalności Regionalnych Wspól-  nił ich wobec tego w swoim studium.
              not Gospodarczych, DOC. EX.CL/278(IX), Assembly/AU/Dec.112 (VII), [w:] As-  30  Traktat ustanawiający Unię Maghrebu Arabskiego, http://www.wipo.int/wipolex/
              sembly/AU/Dec.111 − 132 (VII). Zgromadzenie Unii Afrykańskiej. Siódma Sesja   en/regeco_treaties/text.jsp?file_id=201318, dostęp: 11.3.2017 r. Jest to tłuma-
              Zwyczajna. 1−2 lipca 2006 r. Bandżul, Gambia, https://issafrica.org/uploads/AS-  czenie, a nie tekst autentyczny.
              SEMBLY-AU-DEC.PDF, dostęp: 11.3.2017 r.            31  Zob. Instance Judiciaire of the Arab Maghreb Union, www.aict-ctia.org/courts_
             22  Traktaty założycielskie COMESA, EAC, ECCAS, ECOWAS, IGAD oraz SADC   subreg/amu/amu_home.html, dostęp: 11.3.2017 r. Nie jest to bynajmniej wpły-
              posiadają anglojęzyczne wersje autentyczne, wobec czego w nawiasie podawane   wowy organ.
              są nazwy tych traktatów oraz samych organizacji, a także ich organów w języku   32  Por. AMU − Arab Maghreb Union, http://www.uneca.org/oria/pages/amu-arab-
              angielskim. Nie są natomiast podawane w nawiasie nazwy autentyczne dotyczące   -maghreb-union, dostęp: 11.3.2017 r.
              AMU oraz CEN-SAD. Językiem autentycznym umowy założycielskiej AMU jest   33  Komisja Gospodarcza Narodów Zjednoczonych ds. Afryki, Reviving the Arab Ma-
              jedynie język arabski, do traktatu drugiej z wymienionych Wspólnot nie mam na-  ghreb Union is necessary to strengthen growth, http://www.uneca.org/stories/
              tomiast dostępu.                                    reviving-arab-maghreb-union-necessary-strengthen-growth, dostęp: 11.3.2017 r.

             www.edukacjaprawnicza.pl                                                 3(168) rok akademicki 2016/2017  33



       KLINIKA-22(27)-2016.indd   33                                                                          24.05.2017   11:05
   32   33   34   35   36   37   38   39   40   41   42