Page 33 - Klinika nr 22 (27)/2017

debata środowiskowa

wielu właścicieli. Trybunał Konstytucyjny orzekł jednak, że: „Nie- właścicieli nieruchomości położonych w bezpośrednim kontak-
trafny jest zatem zarzut wnioskodawców, iż zaskarżony przepis cie z drogą krajową, o odśnieżenie czy naprawę chodników bądź
art. 5 ust. 1 pkt 4 ustawy narusza konstytucyjną zasadę równości jezdni. W takich wypadkach wystarczy ustalić właściwego zarząd-
obywateli przez to, iż w sposób wybiórczy (wg kryterium posia- cę, co nie powinno przysporzyć większych trudności, sprawdzić,
dania tytułu własności nieruchomości) dzieli obywateli na tych, czy dana czynność należy do jego ustawowych obowiązków, i zło-
na których nakłada nowe obowiązki świadczenia pracy na rzecz in- żyć odpowiedni wniosek. Najczęściej jednak można się spotkać
nych podmiotów prawa. Obowiązki wynikające z art. 5 ust. 1 pkt 4 z sytuacjami, w których przez niedopełnienie obowiązków ciążą-
ciążą na wszystkich właścicielach nieruchomości położonych przy cych na określonych podmiotach dochodzi do zniszczenia czyje-
ulicach w sposób równy, jakkolwiek zróżnicowany może być zakres goś mienia bądź uszkodzenia ciała. W takich przypadkach wkra-
obowiązków. Kryterium różnicującym zakres obowiązków będzie cza się w sferę cywilnoprawną. Nie wystarczy już samo ustalenie
długość przylegającego do nieruchomości chodnika i wyznaczają- podmiotu, który nie zrealizował zadań przydzielonych mu przez
13
cego w związku z tym rozmiar pracy zobowiązanego podmiotu” . ustawodawcę. Trzeba także ustalić, że niewypełnienie obowiązków
W tym miejscu należy rozważyć kwestię, czy właściciel nierucho- było zawinione. Podobnych trudności może nastręczyć udowod-
mości jest zawsze odpowiedzialny za dbanie o czystość na chod- nienie istnienia związku przyczynowego między zaistniałą szkodą
niku. W sytuacji, w której między nieruchomością a chodnikiem a działaniem bądź zaniechaniem podmiotu zobowiązanego do wy-
znajduje się choćby niewielki pas zieleni nienależący do właści- konywania ustawowo określonych zadań. Na zakończenie warto
ciela, a przykładowo do gminy, to właśnie na niej będzie ciążył dodać, że zawsze należy pamiętać o przysługujących prawach. Nie
14
obowiązek utrzymywania czystości chodnika . W związku z tym można bać się z nich korzystać. Jeżeli ktokolwiek doznaje jakie-
oczywisty jest fakt, że to nie zarządca ani jednostka organizacyjna goś uszczerbku na zdrowiu bądź mieniu w wyniku niewypełniania
gminy, a właściciel jest zobowiązany do utrzymywania należytej zadań przez zarządcę bądź jakąkolwiek osobę fizyczną, powinien
czystości chodników położonych bezpośrednio przy nieruchomo- wystąpić z odpowiednimi roszczeniami w stosunku do tych pod-
ści prywatnej, jeżeli nie oddziela ich pas zieleni. „Pod pojęciem miotów.
zobowiązanego właściciela nieruchomości rozumie się rów-
nież współwłaścicieli, użytkowników wieczystych oraz jednostki Streszczenie:
organizacyjne i osoby posiadające nieruchomość w zarządzie lub Częste zmiany przepisów prawnych i błędy związane z ich inter-
użytkowaniu, a także podmioty władające nieruchomością, w tym pretacją prowadzą do dezorientacji ludzi, którzy nie są fachowcami
dzierżawców. Jeżeli nieruchomość jest zabudowana budynkami w tej dziedzinie. To spory problem społeczny, ponieważ obywatele
wielolokalowymi, w których ustanowiono odrębną własność loka- bardzo często nie zdają sobie sprawy z własnych praw czy obowiąz-
li, obowiązki właściciela nieruchomości obciążają osoby sprawu- ków. Celem regulowania jakiegoś obszaru nie jest przecież karanie
jące zarząd nieruchomością wspólną lub bezpośrednio właścicieli niewiedzy często starszych, schorowanych osób czy też ich wyko-
lokali, jeżeli zarząd nie został wybrany” . rzystywanie. W mniejszych miejscowościach możemy dostrzec
15
Ustawa przewiduje od tej zasady wyjątki. W dalszej części art. 5 takie zjawiska bardzo często. Niejednokrotnie widzimy zniszczo-
ust. 1 pkt 4 UtrzCzystU odnaleźć można następującą treść: „wła- ne chodniki w okolicach nieruchomości, słyszymy skargi właści-
ściciel nieruchomości nie jest obowiązany do uprzątnięcia chod- cieli z powodu nieusunięcia z dróg nieczystości. Ludzie obwiniają
nika, na którym jest dopuszczony płatny postój lub parkowanie o to najczęściej niewłaściwe podmioty bądź starają się dokonać na-
pojazdów samochodowych”. W takiej sytuacji to na zarządzie dro- praw na własną rękę.
gi spoczywa obowiązek utrzymywania czystości na chodnikach, Dlatego celem artykułu jest przedstawienie problematyki utrzy-
pod warunkiem że pobiera opłaty z tytułu postoju lub parkowa- mania właściwego stanu technicznego i czystości zarówno dróg
nia na nim pojazdów samochodowych. Natomiast w przypadku, krajowych, jak i chodników bezpośrednio przy nich położonych,
gdy tego rodzaju należności pobiera gmina, to ona staje się pod- określenie właściwego organu, którego obowiązkiem jest dbanie
miotem zobowiązanym do dbania o porządek także w tych miej- o nawierzchnię dróg i chodników, a także wyszczególnienie jego
scach. Oczywiste jest, że w przypadku zdarzenia mającego miejsce zadań, z wyraźnym zastrzeżeniem tych, których realizacja jest
na oblodzonym chodniku, w wyniku którego dowolna osoba pono- obowiązkiem samych właścicieli nieruchomości.
si szkodę na mieniu bądź zdrowiu, istotne będzie określenie pod-
miotu zobowiązanego do utrzymania czystości na nim. Będzie on Słowa kluczowe: droga krajowa, odpowiedzialność cywilnopraw-
bowiem pociągnięty do odpowiedzialności cywilnoprawnej z tego na, prawo administracyjne, zarządca dróg
właśnie tytułu. Właściciel nie będzie jednak odpowiadał za szkodę,
w przypadku gdy zlecił wykonywanie tychże prac porządkowych A proper maintaining of technical condition and
profesjonalnemu przedsiębiorstwu, które zajmuje się tego rodzaju cleanliness on the national roads – legal entities
działalnością . responsible for it and civil responsibility.
16
Podsumowanie Summary
Stan techniczny dróg krajowych czy ich należyte utrzymanie w czy- Frequent changes in the legislation and errors caused by wrong inter-
stości i porządku jest nie tylko problemem należącym do sfery pretation lead to confusion of people who are not good enough informed
publicznoprawnej. Nie chodzi tu przecież wyłącznie o roszczenia in the law. It is a sizable social problem, because citizens very often are
not aware of their right and duties. As we know, the main purpose of
13 Wyr. TK z 5.11.1997 r., K 22/97, OTK 1997, Nr 3−4, poz. 41. regulations is not punishment of unawareness – often oldish, ailing peo-
14 P. Chmielnicki, Komentarz do art. 5 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku
w gminach, teza 7, System Informacji Prawnej Lex 2007. ple. This phenomenon is common in smaller towns. In the neighbour-
15 Zob. https://rf.gov.pl/porady-sezonowe/Odpowiedzialnosc_za_utrzymanie_ hood of buildings we see ruined pavements, owners complain about
drog__chodnikow__nieruchomosci___praktyczne_wskazowki_w_dochodzeniu_ rubbish on the road. The owners blame the wrong legal entities and try
roszczen_za___zimowe___2509#_ftnref3; dostęp: 25.3.2017 r.
16 Wyr. SN z 5.8.2005 r., II CK 595/04, Legalis. to improve it on their own.

www.edukacjaprawnicza.pl 3(168) rok akademicki 2016/2017 29

KLINIKA-22(27)-2016.indd 29 24.05.2017 11:05