Page 7 - Klinika nr 23 (28)/2017

debata środowiskowa

Na razie bez edukacji

prawnej.

Rozważania o realizacji postanowień

dr Katarzyna Julia
ustawy o nieodpłatnej pomocy
Kowalska*

prawnej oraz edukacji prawnej

Obowiązująca od 1.1.2016 r. ustawa z 5.8.2015 r. o nieodpłatnej pomocy prawnej i edukacji praw-
nej wprowadziła swymi postanowieniami nie tylko możliwość ubiegania się przez określone
1
grupy osób o bezpłatną pomoc prawną, ale również przewidziała prowadzenie na jej podstawie
i w określonych przez nią ramach działań edukacyjnych.
Niezależnie od oceny funkcjonujących w oparciu o ustawę punktów nieodpłatnej pomocy praw-
nej, zakreślenia kręgu beneficjentów pomocy oraz zakresu spraw, z którymi można się zgłaszać
do takich podmiotów, należy uznać, że pierwsza cześć założeń ustawy o nieodpłatnej pomocy
prawnej oraz edukacji prawnej została w ciągu ostatniego roku wypełniona: na terenie całej Pol-
ski uruchomiono dostępne dla obywateli punkty pomocy. Druga część zadań – odnosząca się
do edukacji prawnej – w dalszym ciągu pozostaje w kwestii przyszłej realizacji.
Jest to więc dobry moment na rozważania i zaprezentowanie pomysłów mogących znaleźć zasto-
sowanie w wypełnieniu tych postanowień ustawy o nieodpłatnej pomocy prawnej oraz edukacji
prawnej, które odnoszą się do zagadnienia edukacji prawnej.

Funkcjonowanie NieodpłPomPrU
Ustawa o nieodpłatnej pomocy prawnej oraz edukacji prawnej Dane statystyczne zebrane po roku działalności punktów
przyjęta 5.8.2015 r. pozwoliła na uruchomienie 1524 punktów wskazują, że w 2016 r. najwięcej porad zostało udzielo-
nieodpłatnej pomocy prawnej w skali kraju. Prowadzone są one nych osobom, które nie ukończyły 26 lat lub też ukończy-
przez adwokatów oraz radców prawnych, a także organizacje po- ły 65 lat ‒ 70,77%. Osobom korzystającym ze świadczeń
2
zarządowe . W punktach tych o pomoc ubiegać się mogą osoby: pomocy społecznej udzielono 8,51% wszystkich porad,
1) którym w okresie 12 miesięcy poprzedzających zwrócenie się osobom posiadającym Kartę Dużej Rodziny ‒ 8,45%. Oso-
o udzielenie nieodpłatnej pomocy prawnej zostało przyznane bom należącym do grup dotkniętych klęską żywiołową, ka-
świadczenie z pomocy społecznej i wobec których w tym okre- tastrofą naturalną lub awarią techniczną udzielono 1,15%
sie nie wydano decyzji o zwrocie nienależnie pobranego świad- w skali wszystkich porad, zaś weteranom i kombatantom
czenia lub – 0,42% .
3
2) posiadające ważną Kartę Dużej Rodziny,
3) kombatanci, ofiary represji wojennych i okresu powojennego, W art. 3 NieodpłPomPrU określono zakres spraw, z którymi wy-
weterani, żej wymienione grupy osób mogą się zgłaszać do punktów w ra-
4) osoby, które nie ukończyły 26 lat lub takie, które ukończyły 65 lat, mach ustawy o nieodpłatnej pomocy prawnej oraz edukacji praw-
5) osoby, które w wyniku wystąpienia klęski żywiołowej, katastro- nej, i formę pomocy, która może polegać na: „poinformowaniu
fy naturalnej lub awarii technicznej znalazły się w sytuacji za- osoby uprawnionej o obowiązującym stanie prawnym, o przy-
grożenia lub poniosły straty, oraz sługujących jej uprawnieniach lub o spoczywających na niej
6) kobiety w ciąży. obowiązkach lub wskazaniu osobie uprawnionej sposobu roz-
wiązania jej problemu prawnego, lub udzieleniu pomocy w spo-
rządzeniu projektu pisma w sprawach, o których mowa w pkt 1
i 2, z wyłączeniem pism procesowych w toczącym się postępo-
* Adiunkt w Klinice Prawa Uniwersytetu Warszawskiego, Pełnomocnik Dziekana
ds. studenckich praktyk zawodowych, koordynator Sekcji Warszawskiej Centrum
Promocji Polskich Nauk Prawnych. 3 Zespół stowarzyszenia Dogma (oprac.), Raport z realizacji przez stowarzyszenie
1 Dz.U. z 2015 r. poz. 1255 ze zm., dalej jako: NieodpłPomPrU. Dogma nieodpłatnej pomocy prawnej w 2016 r. na terenie województwa śląskiego
2 Uniwersyteckie poradnie prawne („kliniki prawa”) pozostały poza ustawową mate- oraz wybranych powiatów województwa małopolskiego i dolnośląskiego, 2017 r.,
rią i świadczą pomoc niezależnie od funkcjonowania tej ustawy. s. 1, http://www.dogma.org.pl/files/raport_2016.pdf, dostęp: 15.9.2017 r.

www.edukacjaprawnicza.pl 1(169) rok akademicki 2017/2018 3

KLINIKA 23(28) 2017.indd 3 06.11.2017 14:49