Page 23 - Klinika nr 25 (30)/2018
P. 23

DEBATA ŚRODOWISKOWA



                      27
            podmiotów” . Zgoda pracownika na dokonanie potrącenia pod   z wynagrodzenia za pracę. Ustawodawca z uwagi na konstytucyjny
            rygorem nieważności musi zostać udzielona w formie pisemnej.   obowiązek zapewnienia pracownikom minimalnego wynagrodze-
            Pracodawca nie może zatem zatrzymać wynagrodzenia pracow-  nia ograniczył przypadki, w których można dokonywać potrąceń
            nika na podstawie jego zgody udzielonej ustnie, grozi to bowiem   z wynagrodzenia za pracę. Analizując te przypadki, można dojść
            obowiązkiem zwrotu potrąconej kwoty, a ponadto zapłatą odsetek   do wniosku, że dokonanie potrącenia z wynagrodzenia za pracę
            i odszkodowania, a także może skutkować odpowiedzialnością wy-  pracownika możliwe jest jedynie w wyjątkowych sytuacjach i tylko
            kroczeniową (art. 282 § 1 pkt 1 KP). Pracownik może jednak „wyra-  na podstawie ściśle określonych dokumentów (tytułów wykonaw-
            zić zgodę na potrącenie już po jego dokonaniu, gdy ma świadomość   czych), a w przypadku potrąceń bez zgody pracownika ‒ jedynie
            dokonania potrącenia, a mimo to wyraża na nie zgodę, gdyż uznaje   w toku postępowania egzekucyjnego. Oprócz ograniczeń co do na-
            swój dług i kieruje się usprawiedliwionymi przesłankami (np. chce   leżności, które mogą zostać potrącone (art. 87 § 1 KP), ustawo-
                                              28
            uniknąć procesu o zasądzenie tej należności)” .     dawca wprowadził również ograniczenia kwotowe (art. 87 § 3
                                                                              1
            Aby możliwe było dokonanie potrącenia z wynagrodzenia pracow-  i 4 KP oraz art. 87  § 1 KP). Należy uznać, że obecnie obowiązujące
            nika w omawianym trybie, oprócz zgody pracownika konieczne   przepisy prawa w zakresie zobowiązania pracodawcy do dokony-
            jest również istnienie przyczyny tego potrącenia. W związku z tym   wania pomniejszenia dochodu pracownika są wywarzone i w spo-
            zgoda pracownika na dokonanie potrącenia jest nieważna w sytu-  sób wystarczający chronią z jednej strony prawa pracownika,
            acji, gdy pracownik nie miał długu wobec pracodawcy. Gdyby bo-  a z drugiej ‒ interesy wierzycieli. Podkreślenia wymaga jednak
            wiem taka zgoda została udzielona bez istnienia wierzytelności,   fakt, że opisane powyżej zasady stosuje się wyłącznie do stosunku
            oznaczałoby to zrzeczenie się przez pracownika prawa do wyna-  pracy, nie znajdą one zastosowania do stosunków cywilnopraw-
            grodzenia, co jest zakazane.                        nych, do których stosuje się przepisy cywilne (art. 498‒505 KC).
            Ponadto pracownik, wyrażając zgodę na dokonanie potrącenia, jest   Przepisy te przewidują węższą niż Kodeks pracy ochronę wynagro-
            uprawniony do określenia wysokości, do której potrącenie może   dzenia przed potrąceniem.
            zostać dokonane. Oświadczenie takie jest dla pracodawcy wiążące.
            Jest ono jednak skuteczne tylko do wysokości kwot wolnych od po-  Streszczenie
            trąceń, tj. wysokości wynagrodzenia minimalnego w odniesieniu   Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie zasad oraz ograni-
            do należności na rzecz pracodawcy oraz wysokości 80% wynagro-  czeń dokonywania przez pracodawcę potrącenia wymagalnych wie-
            dzenia minimalnego w odniesieniu do innych należności.  rzytelności względem pracownika z jego wynagrodzenia za pracę.
            Jeżeli dojdzie do zbiegu ustawowych potrąceń z wynagrodzenia   Artykuł opisuje wyjątki od obowiązku pracodawcy wypłaty pracow-
            za pracę pracownika z potrąceniami dobrowolnymi, te ostatnie do-  nikowi wynagrodzenia w pełnej wysokości, w stałym i z góry okre-
            konywane są na końcu.                               ślonym terminie. Precyzuje i opisuje zamknięty katalog sytuacji,
            Na marginesie należy jeszcze wskazać, że powyżej opisane zasady   w których pracodawca może lub ma obowiązek zatrzymać ściśle
            nie znajdują zastosowania do dokonywania potrąceń z zasiłku cho-  określoną część wynagrodzenia na poczet zobowiązań pracownika,
            robowego wypłacanego pracownikowi w związku z chorobą. Do do-  zarówno wobec pracodawcy, jak i osób trzecich. Artykuł porusza
            konywania potrąceń z zasiłku chorobowego stosuje się zasady wła-  także kwestię minimalnego wynagrodzenia za pracę, które ‒ poza
            ściwe dla emerytur i rent. Zgodnie z art. 141 ustawy z 25.6.1999 r.   ustawowymi wyjątkami ‒ stanowi kwotę wolną od potrąceń.
            o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie
                              29
            choroby i macierzyństwa  emerytury i renty są wolne od egzekucji   Słowa kluczowe: potrącenie, wynagrodzenie, umowa o pracę, za-
            i potrąceń w części odpowiadającej: 1) 50% kwoty najniższej eme-  trudnienie, prawo pracy
            rytury lub renty w stosunku do należności alimentacyjnych potrą-
            canych zarówno na mocy tytułów wykonawczych, jak i na wniosek   Deduction from remuneration for the employee’s
            wierzyciela na podstawie przedłożonego przez niego tytułu wyko-  work in the context of the applicable provisions of
            nawczego; 2) 75% kwoty najniższej emerytury lub renty co do sum   the Labor Code
            egzekwowanych na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie na-
            leżności innych niż świadczenia alimentacyjne. Ustawa ta reguluje   Summary
            również zasady potrącania przy nienależnie pobranych emery-  The purpose of this article is to present the rules and restrictions on
            turach, rentach, zasiłkach oraz innych świadczeniach socjalnych.   employer set-off of claims towards the employee through their remune-
            W 2019 r. kwota najniższej emerytury wynosi 1.100,00 zł brutto.  ration. It describes exceptions to the obligation of full payment fixed in
                                                                advance. Moreover, it specifies the limited number of situations in which
            3. Podsumowanie                                     an employer can or is required to withhold a strictly defined amount
            Konkludując, pomimo obowiązywania w Rzeczypospolitej Polskiej   of remuneration in respect of employee’s obligations, both in terms of
            zasad odpłatności pracy oraz zakazu zrzekania się wynagrodzenia   the employer and third parties. The article also raises the issue of mini-
            istnieją sytuacje, w których możliwe jest dokonywania potrąceń   mum remuneration for work, which except for legal exceptions constitu-
                                                                tes an amount free from salary deductions.
            27  E. Maniewska, Art. 91, [w:] Komentarz aktualizowany…, op. cit., s. 515.
            28  Wyrok Sądu Najwyższego z 3.8.2012 r., I BP 2/12, Legalis.
            29  T.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1270 ze zm.           Keywords: deduction, remuneration, contract of employment, labor law












            22 KLINIKA Nr 25 (30)/2018                                                            www.fupp.org.pl



       KLINIKA 25(30) 2018.indd   22                                                                          28.01.2019   14:42
   18   19   20   21   22   23   24   25