Page 11 - Klinika Nr 31–32 (36–37)/2021–2022

PROFIL NAUCZYCIELA KLINICZNEGO

dla wychowanków, rozumienie ich psychiki, potrzeba obcowania się odpowiednim reżimom. W dobie ograniczeń i poszukiwania
z ludźmi, cierpliwość, takt pedagogiczny, powinowactwo duchowe dystansu społecznego biegłość nauczyciela w komunikacji zdal-
z dziećmi, respektowanie indywidualności, swoiste zdolności ar- nej okazywała się bezcenna. Prowadzone w świecie wirtualnym
tystyczne ”. Wychowawca-nauczyciel, który posiadłby wszystkie spotkania klinicystów ze studentami i studentkami różniły się
7
pożądane właściwości w stopniu ponadprzeciętnym, nazwany od kontaktów bezpośrednich na kampusach uczelni, jednak rów-
8
mógłby być nauczycielem integralnym . Wyróżnia się trzy rodzaje nież one pozwalały na nawiązanie szczególnej relacji tak istotnej
kompetencji, które nauczyciel powinien posiąść: „1) kompeten- w procesie wzajemnej współpracy. Choć niekiedy brakowało oso-
cje merytoryczne, dotyczące zagadnień nauczanego przedmiotu bistych spotkań, wymiany myśli, żywiołowego dyskursu, to jednak
– nauczyciel jest ekspertem i doradcą przedmiotowym, 2) kompe- tego rodzaju niedogodności rekompensowała w zasadzie nieogra-
tencje dydaktyczno-metodyczne, dotyczące warsztatu nauczyciela niczona możliwość nawiązywania łączności przez opiekunów pra-
i ucznia, a więc metod i technik nauczania i uczenia się, zwłaszcza cujących w poradni ze studentami.
aktywizujących, projektowych i pracy grupowej – nauczyciel jest
ekspertem i doradcą dydaktycznym, 3) kompetencje wychowaw- Wykorzystywanie dorobku edukacji klinicznej
9
cze, dotyczące różnych sposobów oddziaływania na uczniów (…) ”. Doświadczenie nabyte w prowadzeniu zajęć w ruchu klinicznym
Z racji samej istoty zajęć klinicznych nauczyciel je realizujący powi- może być (i wielokrotnie jest) wykorzystywane przez nauczycieli
nien posiąść powyższe kompetencje. poradni, także w odniesieniu do innych prowadzonych przez nich
przedmiotów akademickich, zarówno tych teoretycznych, jak
Kompetencje nauczycieli edukacji klinicznej i praktycznych. Z owego dorobku mogą czerpać również inni na-
W relacji nauczyciel–uczeń (student) szczególnie interesujące zna- uczyciele akademiccy, osoby organizujące szkolenia, warsztaty .
18
czenie ma właściwa komunikacja. Jak trafnie bowiem akcentuje W literaturze spotkać można opracowania wskazujące na moż-
się w literaturze, „kształcenie i wychowanie – to nieustanny proces liwość tworzenia scenariuszy zajęć z osobami dorosłymi, dzięki
komunikowania się, w którym można wyróżnić trzy podstawowe wdrożeniu których pracować można w sposób intensywny i wie-
10
komponenty: nadawcę, odbiorcę i komunikat” . Komunikacja, lokierunkowy . Co istotne, pobudzające wyobraźnię scenariusze
19
w odróżnieniu od monologu, przesyłania powiadomień, charak- można realizować na różnych etapach edukacji, zarówno w trak-
teryzuje się dwukierunkowością i związana jest ze sprzężeniem cie zajęć organizowanych w formule stacjonarnej, hybrydowej, jak
11
zwrotnym . Występuje wówczas, gdy pojawia się oczekiwanie i zdalnej. Mogą być one stosowane w tych przypadkach, w których
12
13
na reakcję u odbiorcy . Komunikacja jest skuteczna, jeśli nastę- studiujący dopiero zapoznają się z podstawami określonego te-
puje na właściwym poziomie, ma ożywiony charakter, jest więc matu, jak i wówczas, gdy tematem kursu są zagadnienia specjali-
odpowiednio dynamiczna. Istotne jest tu podejmowanie działań styczne, adresowane do osób wyspecjalizowanych w danych dzie-
14
aktywizujących, pobudzających . Dostrzegając doniosłość ko- dzinach, które podnoszą swoje kwalifikacje (np. na zajęciach dla
munikacji jako elementu nauczania klinicznego, niejednokrotnie studentów studiów podyplomowych). Przykładowo dla studentów
podejmowany był ten temat podczas warsztatów przeznaczonych prawa, jak i aplikantów do zawodów prawniczych pomocne mogą
dla opiekunów poradni, nauczycieli akademickich. Przykładowo być takie zajęcia, w których wykorzystuje się pomoce naukowe
w trakcie organizowanej w czerwcu 2019 r. XXXI Ogólnopolskiej ukazujące omawiane regulacje prawne w sposób praktyczny, w któ-
Konferencji Uniwersyteckich Poradni Prawnych zatytułowanej rych teoria stanowi jedynie tło wykładanej materii . Zajęcia, pod-
20
„Metodyka nauczania klinicznego” zagadnienie dotyczące technik czas których kolejne tematy omawiane są w sposób praktyczny,
komunikacji omawiane było szeroko przez przedstawicieli klinik mają szczególny charakter.
prawa zza granicy . Nie budzi wątpliwości, że komunikacja może Warto podkreślić, że dzięki aktywnym metodom nauczania wzra-
15
następować bezpośrednio oraz pośrednio, przy wykorzystaniu sta zainteresowanie słuchaczy, a także łatwiejsze staje się zro-
16
21
mediów . Warto zauważyć, że pojęcie „media” w piśmiennic- zumienie i zapamiętanie przedstawianych treści . Nauczyciel
twie rozumiane jest szeroko, w jego zakresie wyszczególnia się doświadczony w organizowaniu tego rodzaju zajęć może obserwo-
nie tylko mass media i środki wykorzystujące zdobycze technolo- wać, jak studenci, uczestnicy kursów aktywnie włączają się w roz-
giczne w procesie komunikacji. Obok nich na pierwszy plan wy- wiązywanie problemów. Jednocześnie wykładowca stale czuwa
suwają się środki proste, do których przynależą takie pomoce, jak nad przebiegiem spotkań, moderując je w taki sposób, aby osoby
podręczniki, tablice itp. . O ile jeszcze niedawno środki komuni- uczestniczące w spotkaniu mogły w pełni przyswoić sobie anali-
17
kacji na odległość nie były stale wykorzystywane przez nauczy- zowane zagadnienia. Może ukazywać różne alternatywne metody
cieli w kontaktach ze studentami, o tyle sytuację tę diametralnie rozwiązywania problemów, unaoczniając, że niejednokrotnie brak
zmieniła pandemia wirusa SARS-CoV-2 i konieczność poddania

18 Zob. K. Mamak, K.J. Kowalska, E. Milan, P. Klimek, The past, present and future of
7 Te cechy wskazywał w swoich pracach S. Baleya, podajemy za: W. Strykowski, Kom- clinical legal education in Poland, International Journal of Clinical Legal Educa-
petencje współczesnego nauczyciela, Neodidagmata 27/28, Poznań 2005, s. 16. tion 2018, Nr 2, vol. 25, s. 116.
8 Ibidem. 19 Zob. K.J. Kowalska, Ł. Kowalski, Problematyka wykorzystania analizy przekazów
9 Zob. szerzej: W. Strykowski, Kompetencje, op.cit., s. 17. medialnych przy projektowaniu zajęć ze studentami kierunku dziennikarstwa
10 Ibidem, s. 22. i komunikacji społecznej, Dyskurs&Dialog, 2020, Nr 2.
11 M. Gołębiowska, Sposoby skutecznej komunikacji nauczyciela z uczniem, Forum 20 Zob. np. A. Partyk (red.), A. Partyk, T. Partyk, Proces cywilny. Sprawa o zadość-
Pedagogiczne 2014, Nr 1, s. 243. uczynienie i odszkodowanie. Od wniesionego pozwu do prawomocnego wyroku,
12 M. Sikorski, Kompetencje komunikacyjne nauczycieli, Colloquium Wydziału Nauk Warszawa 2020, monografia ilustrująca następujące po sobie czynności podej-
Humanistycznych i Społecznych Rocznik 2010, Nr 2, s. 157. mowane w sprawie cywilnej, której stan faktyczny jest fikcyjny, choć zbliżony
13 M. Gołębiowska, Sposoby skutecznej komunikacji nauczyciela z uczniem, Forum do typowych spraw odszkodowawczych. Na uwagę zasługują również zmiany
Pedagogiczne 2014, Nr 1, s. 246. form kształcenia zaproponowane przez Krajową Radę Radców Prawnych, sze-
14 M. Sikorski, Kompetencje, op.cit., s. 158-159. rzej zob. https://www.rp.pl/zawody-prawnicze/art18910721-radcowie-prawni-
15 Zob. https://www.fupp.org.pl/kliniki-prawa/konferencje/292-xxxi-ogolnopolska- -zmieniaja-model-aplikacji (dostęp: 3.10.2021 r.).
konferencja-uniwersyteckich-poradni-prawnych (dostęp: 1.10.2021 r.). 21 J. Moszczyński, K.J. Furman, Aktywne metody prowadzenia zajęć z kryminalistyki
16 W. Strykowski, Kompetencje, op.cit., s. 23. na przykładzie warsztatów poświęconych badaniom dokumentów: wybrane za-
17 Zob. szerzej: ibidem, s. 24. gadnienia, Studia Prawnoustrojowe 2015, Nr 27, s. 180.

fupp.or
10 fupp.org.pl
g.pl
10 KLINIKA Nr 31-32 (36-37)/2021-2022KLINIKA Nr 31-32 (36-37)/2021-2022
Klinika 31-32(36-37) 2021-2022.indb 10 17.12.2021 11:33
17.12.2021 11:33
Klinika 31-32(36-37) 2021-2022.indb 10