Page 15 - Klinika Nr 31–32 (36–37)/2021–2022

NAUCZANIE KLINICZNE

Prawo medyczne

z perspektywy

nauczania klinicznego

Dr Katarzyna
Syroka-Marczewska*

Ruch kliniczny w Polsce ma już przeszło dwudziestoletnią historię. W 2021 r., czyli w czasie pi-
sania tego artykułu, można uznać, że przeszedł on już fazę organizacyjną i aktualnie rozwija się
prężnie jako ważny element programów nauczania na wydziałach prawa. Ma na celu w szcze-
gólności wprowadzenie studenta przez koordynatora w rolę prawnika, wyposażenie go w wie-
dzę na temat przepisów regulujących wykonywanie różnych zawodów prawniczych i praktyki ich
stosowania, wyrobienie w nim umiejętności krytycznej refleksji na ten temat, odpowiednie przy-
gotowanie studenta do pracy z klientem, przy uwzględnieniu zasad etyki zawodowej, a także
1
przekazanie mu wiedzy na temat opracowywania rzetelnej opinii prawnej . Ponadto, jak słusznie
podkreśla B. Namysłowska-Gabrysiak, jedną z zasadniczych wartości działalności klinik prawa jest
kompetentne świadczenie bezpłatnej pomocy prawnej osobom niezamożnym z różnych dziedzin
2
prawa . Obecnie coraz częściej spotykanym obszarem takiej pomocy są sprawy dotyczące działań
3
medycznych , o czym mowa w niniejszym opracowaniu.

Kilka uwag nt. nauczania klinicznego braku) świadczeń zdrowotnych finansowanych ze środków pu-
Co do specyfiki nauczania klinicznego warto zwrócić uwagę, że stu- blicznych będą znajdowały odzwierciedlenie w realnych sprawach,
denci przygotowując opinię prawną powinni przeanalizować moż- z którymi w mojej ocenie osoby niezamożne zwrócą się do stu-
liwe drogi dochodzenia roszczeń, w sposób jak najbardziej przej- denckich poradni prawnych w całej Polsce o pomoc. Z tego względu
rzysty i zrozumiały. Jednocześnie ostateczna decyzja co do wyboru temat wydaje się być szczególnie aktualny.
kierunku podejmowanych działań należy do klienta. Osoby ko-
rzystające z pomocy studenckich poradni prawnych powinny bez Prawo medyczne jako mozaika przepisów
wątpienia zostać wyczulone na fakt, że klinika prawa nie będzie Prawo medyczne jest to konglomerat norm, swoista mozaika prze-
ich reprezentować w sądzie. Studenci każdorazowo powinni także pisów z różnych dziedzin prawa. Najważniejszymi źródłami prawa
wskazywać, co może zrobić klinika, gdy jest przymus adwokacki. medycznego, uchwalonymi przez polskiego ustawodawcę, są Kon-
Klinika Prawa WPiA UW posiada dwie sekcje dotyczące prawa me- stytucja RP oraz ustawy zwykłe (wraz z rozporządzeniami wyko-
dycznego, tj. sekcję skupiającą się na cywilnych aspektach ww. te- nawczymi) regulujące pozycję prawną i prawa pacjenta, a także
matyki oraz sekcję karną. Czas pandemii sprawił, że kwestie do- zasady organizacji i funkcjonowanie systemu opieki zdrowotnej,
tyczące w szczególności praw pacjenta oraz dostępności (albo jej na który składają się różnego rodzaju instytucje, zasoby i pod-
mioty, w szczególności organy administracji publicznej odpowie-
* Katarzyna Syroka-Marczewska – dr nauk prawnych, adiunkt w Katedrze Prawa Kar- dzialne za organizację i finansowanie tego systemu, podmioty
nego Porównawczego WPiA UW, koordynatorka w Klinice Prawa WPiA UW, adwo- wykonujące działalność leczniczą oraz osoby wykonujące zawody
katka w Okręgowej Radzie Adwokackiej w Warszawie. Autorka licznych publikacji, 4
w szczególności z zakresu prawa medycznego oraz farmaceutycznego. medyczne . Podobnie, jak w przypadku innych dyscyplin prawa,
1 I. Kraśnicka, B. Namysłowska-Gabrysiak, Organizacja studenckiej poradni prawnej również myśląc o prawie medycznym, warto zwracać uwagę na per-
oraz formy kształcenia klinicznego, [w:] B. Namysłowska-Gabrysiak (red.), Studenc- spektywę uregulowań międzynarodowych oraz ponadnarodowych,
ka poradnia prawna. Poradnik dla opiekunów, Warszawa 2009, s. 11.
2 B. Namysłowska-Gabrysiak, Rola klinik prawa w kształceniu przyszłych prawniczek takich jak traktaty dotyczące praw człowieka oraz orzecznictwo
i prawników w zakresie problematyki przeciwdziałania dyskryminacji ze względu Euro pejskiego Trybunału Praw Człowieka i Europejskiego Trybu-
na płeć, Klinika Prawa 2020–2021, Nr 2, s. 9.
3 Dla prawa medycznego podstawową kategorią jest świadczenie zdrowotne, ale jak nału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Oddzielną kategorię regu-
słusznie zauważa M. Boratyńska i P. Konieczniak, użyteczne jest wprowadzenie po- lacji, o których należy pamiętać w kontekście prawa medycznego,
jęcia szerszego zakresowo, które można określić mianem działania medycznego,
zabiegu lub czynności medycznej (zob. E. Zielińska, Aspekty prawnokarne niete- 4 J. Różyńska, Krajowe źródła prawa medycznego, [w:] E. Zielińska, R. Kubiak, L. Ku-
rapeutycznych zabiegów medycznych, SI 1988, Nr 16, s. 237) lub czynności lekar- bicki (red.), System Prawa Medycznego. Pojęcie, źródła i zakres prawa medyczne-
skiej (zob. M. Filar, Lekarskie prawo karne, Kraków 2000, s. 90), M. Boratyńska, go, t. I, Warszawa 2018 , s. 88 i n. Szerzej nt. prawa medycznego, [w:] M. Filar,
P. Konieczniak, Zasady prawa medycznego, [w:] E. Zielińska (red.), System Prawa Lekarskie prawo karne, Kraków 2000; D. Karkowska, Prawa pacjenta, Warszawa
Medycznego. Regulacja prawna czynności medycznych. Tom II, część 1, Warsza- 2009; R. Kędziora, Odpowiedzialność karna lekarza w związku z wykonywaniem
wa 2019, s. 84. We wspomnianym pojęciu mieszczą się więc na równi czynności czynności medycznych, Warszawa 2009; A. Liszewska, Odpowiedzialność karna
(zabiegi) lecznicze i tzw. nieterapeutyczne świadczenia zdrowotne prawidłowe, za błąd w sztuce lekarskiej, Kraków 1998, M. Nesterowicz, Prawo medyczne, Toruń
jak też wykonane z naruszeniem warunków dopuszczalności; działania niebędą- 2013; M. Nesterowicz, Prawo medyczne. Komentarze i glosy do orzeczeń sądo-
ce świadczeniami zdrowotnymi, lecz akceptowane przez system prawny, a także wych, Warszawa 2017; M. Safjan, Prawo i medycyna, Warszawa 1998; E. Zielińska
działania medyczne bezprawne a limine. (red.), Ustawa o zawodach lekarza i lekarza dentysty. Komentarz, Warszawa 2014.

14 KLINIKA Nr 31-32 (36-37)/2021-2022 fupp.org.pl

17.12.2021 11:33
Klinika 31-32(36-37) 2021-2022.indb 14 17.12.2021 11:33
Klinika 31-32(36-37) 2021-2022.indb 14