Page 28 - Klinika Nr 33–34 (38–39)/2022

WPŁYW KLINIK NA PRZYSZŁOŚĆ SPOŁECZNĄ

realne niebezpieczeństwo dalszej niekontrolowanej ekspansji orzekł, że złamanie zasad kwarantanny nałożonej decyzją powiato-
choroby” . Konieczne zatem dla tych postaci sprowadzenia po- wej stacji sanitarno-epidemiologicznej sprowadza takie niebezpie-
41
46
wszechnego niebezpieczeństwa jest jasne sprecyzowanie danej czeństwo i wydał wyrok skazujący .
42
jednostki chorobowej , co oczywiście jest spełnione, jeśli mówimy W ocenie autorek bardziej wszechstronne zastosowanie w kontek-
o COVID-19. Już samo wprowadzenie stanu epidemii rozporzą- ście COVID-19 wydaje się mieć dyspozycja art. 165 KK, która jest
dzeniem Ministra Zdrowia z 20.3.2020 r. w sprawie ogłoszenia nakierowana na ochronę dobra powszechnego, a nie indywidual-
43
na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu epidemii jest sprecy- nego, jak jest to w art. 161 KK. Szersza strona podmiotowa, tryb
zowaniem tej jednostki i zdaje się potwierdzać, że zagrożenie epi- ścigania z oskarżenia publicznego czy w końcu budzące mniej trud-
demiologiczne istnieje stale (zatem stale istnieje zagrożenie sze- ności sprecyzowanie znamion czynu powodują, że według autorek
rzenia się COVID-19), jednak jest to tylko zagrożenie abstrakcyjne stosowanie art. 165 KK wydaje się łatwiejsze.
i niezawinione. W tym wypadku należy jednak zachować zwięk- Zdaniem autorek w przypadku art. 161 KK przypisanie odpowie-
szoną ostrożność i postępować według przyjętych reguł sanitar- dzialności karnej za czyn z narażenia wciąż budzi szereg wątpli-
nych, by uniknąć skonkretyzowania i urealnienia tego zagrożenia. wości zarówno dowodowych, jak i dogmatycznych. Omówione
Zastosowanie spójników „lub” oraz „albo” łączących części zdania trudności w zakwalifikowaniu COVID-19 jako choroby nieuleczal-
art. 165 § 1 KK „sprowadzając niebezpieczeństwo dla życia lub nej bądź realnie zagrażającej życiu czy też udowodnienie a priori,
zdrowia wielu osób albo mienia (...)” wskazuje możliwą wymien- że w danym przypadku faktycznie nastąpiłoby realne zagrożenie
ność bądź wykluczenie się („życie lub zdrowie”). Zastosowana życia u osoby, która została „jedynie” narażona na niebezpieczeń-
tutaj alternatywa świadczy o tym, że wystarczy spełnienie jednej stwo zakażenia, powodują, iż mimo wzbudzonego przez pande-
z trzech przesłanek, aby sprawca czynu wyczerpał znamię tego mię zainteresowania doktryny, dyskusyjność tych kwestii będzie
występku. Dla bytu przestępstwa konieczne jest ustalenie realnej musiała w ocenie autorek zostać rozstrzygnięta przez orzecznic-
możliwości sprowadzenia niebezpieczeństwa. Problematyczna jest two. Autorki dostrzegają nieprecyzyjność norm, które stwarzają
również, tak jak było to pokazane w analizowanym wyżej art. 161 pole do nie zawsze spójnych interpretacji, co może rodzić problem
§ 3 KK, kwestia określenia „wielu osób” ze względu na brak jedno- w ocenie podobnych czynów przez różne sądy. Zdaniem autorek
litej interpretacji w doktrynie i judykaturze. Według definicji słow- te wątpliwości mogą być rozwiane poprzez wykształcenie jednoli-
nikowej „wiele” ma oznaczać, że czegoś jest dużo, sporo . Kierując tej linii orzeczniczej, która jest w stanie skorygować brak precyzji
44
się wykładnią celowościową przepisu, należy zaznaczyć, że niedo- ustawodawcy. Ukształtowanie takiej linii z pewnością w przyszłości
określenie liczby osób, na jakie ma zostać sprowadzone niebezpie- nastąpi, jednak nie da się przewidzieć, w jakim okresie judykatura
czeństwo, powinno być zawsze oceniane w konkretnym casusie. poradzi sobie z tymi nieścisłościami.
Autorki skłaniają się także do poparcia słyszalnych już w doktry-
Odpowiedzialność karna nie głosów, że nadmierną regulacją jest próba dostosowania normy
Granice zagrożenia karą czynu z art. 165 KK zostały ustalone róż- art. 161 KK do sytuacji epidemiologicznej poprzez wprowadzenie
nie w zależności od strony podmiotowej czynu. I tak w przypadku typu kwalifikowanego tego przestępstwa wyrażonego w § 3. Re-
czynu umyślnego (§ 1) sprawca podlega karze pozbawienia wolno- gulacja, która odpowiada znamionom tego czynu, była już ujęta
ści od 6 miesięcy do lat 8. W przypadku czynu nieumyślnego (§ 2) w art. 165 § 1 pkt 1 KK, zaś ten – jak już wspomniano wyżej –
kara ta wynosi do lat 3 pozbawienia wolności. Dla strony miesza- ma w ocenie autorek znacznie wszechstronniejsze zastosowanie
nej przewidziano karę pozbawienia wolności odpowiednio: od lat i budzi mniej wątpliwości, choć od tych wątpliwości nie jest cał-
2 do 12 dla strony umyślno-nieumyślnej (§ 3) oraz od 6 miesięcy kowicie wolny. Pewne jest, że pandemia COVID-19 zweryfikowała
do lat 8 dla strony nieumyślno-nieumyślnej (§ 4). normy art. 161 oraz art. 165 KK i uwidoczniła ich mankamenty,
Przestępstwo z art. 165 KK w całości ścigane jest z oskarżenia pu- ale też postawiła nowe wyzwania przed systemem prawa, w tym
blicznego, co znów znacznie rozszerza jego zastosowanie w porów- prawa karnego. Dopiero czas pokaże, czy i jak prawo karne poradzi
naniu z art. 161 § 3 KK, które jest ścigane wyłącznie na wniosek sobie z nowymi pytaniami, które zrodziła pandemia.
pokrzywdzonego.
Streszczenie
Wnioski W niniejszym artykule poddano analizie w kontekście trwającej
Trwająca wciąż pandemia koronawirusa SARS-CoV-2 zmusiła pandemii COVID-19 art. 161 oraz art. 165 KK. W szczególności
do nowego spojrzenia na normy zawarte w art. 161 oraz art. 165 pochylono się nad warunkami przypisania odpowiedzialności kar-
KK i zastanowienie się, czy normy te przystają do nowej rzeczy- nej sprawcy za narażenie na zakażenie oraz sprowadzania stanów
wistości, jaką przyniósł COVID-19. Zapadły już pierwsze orzecze- powszechnie niebezpiecznych dla życia bądź zdrowia, takich jak
nia dotykające tej problematyki. Sąd Okręgowy w Łodzi nie miał zagrożenie epidemiologiczne czy szerzenie się choroby zakaźnej.
wątpliwości, że opuszczenie szpitala i korzystanie z komunikacji Ukazano wiele wątpliwości natury praktycznej (m.in. dowodowej),
publicznej przez osobę tylko z podejrzeniem koronawirusa jest jak i dogmatycznej. Starano się także pokazać, które zdarzenia
wypełnieniem znamion czynu z art. 165 § 1 pkt 1 KK i sprowa- obecne w przestrzeni publicznej mogą bądź nie mogą być penali-
dza niebezpieczeństwo dla życia i zdrowia wielu osób, powodując zowane przez przedmiotowe normy prawne.
zagrożenie epidemiologiczne i szerzenie się choroby zakaźnej wy-
wołanej wirusem SARS-CoV-2 . Także Sąd Okręgowy w Ostrołęce Słowa klucze: pandemia, wirus SARS-CoV-2, COVID-19, choroba
45
zakaźna, zakażenie, Kodeks karny, odpowiedzialność
41 G. Bogdan, [w:] W. Wróbel, A. Zoll (red.), Kodeks karny. Część szczególna. Tom II,
komentarz do art. 165, pkt 18.
42 T. Oczkowski, [w:] V. Konarska-Wrzosek (red.), Kodeks karny, komentarz
do art. 165, pkt 3.
43 Tekst jedn. Dz.U. z 2022 r. poz. 340.
44 Słownik języka polskiego SJP https://sjp.pl/wiele [dostęp 3.4.2021 r.]. 46 https://ostroleka.po.gov.pl/prokuratura3/2020/09/22/wyrok-skazujacy-za-
45 Wyr. SO w Łodzi z 13.1.2021 r., IV K 138/20, Legalis. narazenie-na-zakazenie-corowirusem/ [dostęp: 13.4.2021 r.].

edukacjaprawnicza.pl KLINIKA Nr 33–34 (38–39)/2022 27

16.02.2023 11:43
Klinika 33-34(38-39) 2022-2023.indb 27 16.02.2023 11:43
Klinika 33-34(38-39) 2022-2023.indb 27