Page 29 - Klinika nr 15 (19)/2013
P. 29
DEBATA ŚRODOWISKOWA
Ustanawianie
pełnomocnika z urzędu
w postępowaniu
Przemysław Mijal*
sądowoadministracyjnym
na tle praktyki orzeczniczej
W postępowaniu sądowoadministracyjnym ustanowienie pełnomocnika z urzędu mieści
się w ramach szerszej instytucji, uregulowanej w ustawie z 30.8.2002 r. Prawo o postę-
powaniu przed sądami administracyjnymi , określonej mianem prawa pomocy, które
1
może zostać przyznane stronie w zakresie całkowitym bądź częściowym. Obejmuje ono
obok zwolnienia od kosztów sądowych również ustanowienie radcy prawnego, adwo-
kata, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego, przy czym w odróżnieniu od
postępowania cywilnego i karnego, na podstawie art. 243 § 1 PostAdmU, prawo pomocy
może być przyznane stronie na jej wniosek złożony przed wszczęciem postępowania
lub w toku postępowania. Przyznanie stronie w ramach prawa pomocy pełnomocnika
z urzędu nie daje jednak podstaw do ustanowienia pełnomocnika z urzędu do repre-
zentowania strony przed innymi sądami, organami, trybunałami.
Zgodnie z art. 243 § 1 PostAdmU prawo pomocy może być przyzna poniesienie – w przypadku osób prawnych) jakichkolwiek kosztów
ne stronie na jej wniosek złożony przed wszczęciem postępowania postępowania, natomiast w zakresie częściowym – gdy wykaże,
lub w toku postępowania. Z treści tego przepisu należy natomiast że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania bez
wnioskować jednoznacznie, że może być ono udzielone stronie je uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny (nie ma
dynie przed wszczęciem lub w toku postępowania przed sądem ad dostatecznych środków na poniesienie pełnych kosztów postępo
ministracyjnym. Ustanowienie pełnomocnika w ramach przepisów wania – w przypadku osób prawnych).
o prawie pomocy uprawnia zatem do udzielenia mu pełnomocnic
twa do reprezentowania strony i podejmowania czynności w kon W ramach prawa pomocy ustanowienie radcy prawnego,
kretnym postępowaniu przed sądem administracyjnym. Przepisy adwokata, doradcy podatkowego lub rzecznika patento
art. 243–263 PostAdmU nie dają podstaw do ustanawiania przez wego z urzędu następuje zawsze w sytuacji przyznania go
sąd administracyjny pełnomocnika z urzędu celem występowania stronie w zakresie całkowitym. Natomiast przyznanie pra
w imieniu strony przed innymi sądami, organami czy trybunałami . wa pomocy w zakresie częściowym może obejmować wy
2
Analogiczne jak w pozostałych procedurach wniosek o przyznanie łącznie ustanowienie pełnomocnika z urzędu z jednocze
prawa pomocy wolny jest od opłat sądowych, bowiem ustanowie- snym brakiem zwolnienia z obowiązku poniesienia przez
nie w jego ramach pełnomocnika z urzędu jest nierozerwal- stronę opłat sądowych i wydatków.
nie związane z sytuacją majątkową wnioskodawcy. Zarówno
w przypadku osób fzycznych, jak i prawnych oraz jednostek or
ganizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej prawo pomo * Adiunkt w Katedrze Prawa Konstytucyjnego i Integracji Europejskiej WPiA Uni
wersytetu Szczecińskiego, radca prawny.
cy może być przyznane – w zakresie całkowitym – gdy osoba ta 1 Dz.U. z 2012 r. poz. 270 ze zm., dalej jako: PostAdmU.
wykaże, że nie jest w stanie ponieść (nie ma żadnych środków na 2 Zob.: post. NSA z 18.6.2008 r., I OZ 391/08, Legalis.
Projekt „Opracowanie kompleksowych i trwałych mechanizmów wsparcia dla poradnictwa prawnego i obywatelskiego w Polsce”
współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
