Page 40 - KLINIKA-16-20-2014
P. 40
DEBATA ŚRODOWISKOWA
naruszania zasady poufności, o której mowa w treści cyklu opraco- nego w Polsce. Stąd ważnym narzędziem audytu jest dostęp do
wań, wskazać należy, że rzetelność usługi asysty prawnej w klinice informacji publicznej, dzięki któremu obywatele zyskują wiedzę
prawa może być zapewniana na kilka sposób, np.: o transparentnych działaniach podmiotu.
1) poprzez zaangażowanie do pracy w klinice prawa co najmniej Działanie te z drugiej strony zapewniają poufność danym wrażli-
dwóch przedstawicieli jednej określonej subdyscypliny prawa, wym, czyli takim, które mogą identyfi kować benefi cjenta bezpłat-
aby możliwe było sprawne zastępowanie się opiekunów w razie nej porady prawnej i obywatelskiej. Nad działaniami ilustracyjnie
potrzeby, zapewnić im możliwość konsultacji, ale również, by wskazywanych klinik prawa czuwa podmiot w postaci FUPP, któ-
ułatwić czynności, gdy jeden z nich zmuszony jest do wyłącze- rego rolą jest również zewnętrzne audytowanie czynności asysty
nia się od koordynowania pracy nad opinią prawną z powodu pod względem zapewnienia wdrażania i stosowania standardów
konfl iktu interesów; przyjętych przez FUPP i stanowiących rodzaj zbioru deontycznego
2) poprzez formalne przyjęcie takiego samego schematu opinii klinik prawa zapewniającego odpowiedni poziom świadczonej po-
prawnej: stan faktyczny opisany wedle reguł sporządzania pism mocy prawnej. Na tym jednak ochrona fundamentalnych wartości:
procesowych (opis dokumentów, o które oparto stan faktyczny), poufności i rzetelności, w zakresie sieci bezpłatnego poradnictwa
zadane pytania, analiza prawna wyodrębniona w podpunktach prawnego i obywatelskiego normatywnie się wyczerpuje. Klient
odnoszących się do poszczególnych pytań, wyposażona w kon- bowiem, czerpiąc z zasobów pomocy prawnej i obywatelskiej, nie
kluzje, zawsze adnotacja o dacie sporządzenia opinii prawnej stoi na pozycji równej z osobą korzystającą z pomocy prawnej
i stanu prawnego na wskazaną datę; adwokata czy radcy prawnego, bowiem co do zasady jego relacja
3) poprzez możliwy nadzór koordynatora w sprawach wymaga- z podmiotem udzielającym mu porady nie jest chroniona instytu-
jących rozstrzygnięć o charakterze wątpliwym etycznie w celu cją tajemnicy zawodowej.
zapewnienia jednolitej wykładni standardów i sposobów postę- Przypomnieć należy, że już w pierwszym z artykułów składających
powania w sytuacjach granicznych; się na przedstawiony cykl, poświęcony problematyce poufności
4) poprzez możliwość pozyskania pomocy i konsultacji kolegów w ramach działań sieci bezpłatnych porad prawnych i obywatel-
spoza kliniki prawa w drodze formalnego skierowania studenta skich, czyniono zastrzeżenie, że obecnie w Polsce trwa dyskusja
do eksperta: specjalisty akademickiego albo radcy prawnego lub dotycząca systemowego podejścia do organizowania i świadczenia
adwokata, co sprawia, że opinia jest podwójnie konsultowana: usług poradniczych w kontekście konieczności jego wdrożenia jako
przez opiekuna i eksperta zewnętrznego. stałego elementu polityki państwa. Ta szczególna i bardzo ważna
inicjatywa, realizowana dzięki pracom specjalnie powołanego ze-
Podsumowanie społu składającego się z przedstawicieli Departamentu Pożytku
Nie ulega obecnie wątpliwości, co zaznaczano na początku roz- Publicznego Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej, Fundacji
ważań, że prawo dostępu do informacji publicznej to instytucja Uniwersyteckich Poradni Prawa, Instytutu Prawa i Społeczeństwa,
w polskim porządku prawnym zobowiązująca określone podmioty Instytutu Spraw Publicznych i Związku Biur Porad Obywatelskich
do transparentności w zakresie ich działań podejmowanych w sfe- poprzez projekt systemowy pt. „Opracowanie kompleksowych
rze publicznej, o których ustawodawca zadecydował, że spełniają i trwałych mechanizmów wsparcia dla poradnictwa prawnego
warunki bycia informacją publiczną. Do ich obowiązków obecnie i obywatelskiego w Polsce” , niestety w wielu publikowanych ra-
15
należą i te związane z koniecznością analizowania treści wnio- portach o stanie, perspektywach i możliwych do wdrożenia instru-
sków o ujawnienie danych określanych jako informacja publiczna. mentach wsparcia nie odnosi się do kwestii poufności benefi cjenta
W tych właśnie przypadkach modyfi kacji ulega zakres poufności porady i podmiotu udzielającego wsparcia w ramach poradnictwa.
analizowanej w przedmiotowym cyklu. Do takich podmiotów za- Obrane za przykład kliniki prawa czytelnie zilustrowały w tym za-
liczyć należy w szczególności kliniki prawa funkcjonujące na pu- kresie istotny brak stosownych regulacji, które w równowadze sta-
blicznych akademiach wyższych. Aby jednak cel ustawodawcy wiałyby uprawnienia podmiotów ubogich korzystających ze wspar-
został w pełni osiągnięty, a jest nim z jednej strony zapewnienie cia w zakresie poradnictwa prawnego i obywatelskiego oraz osób,
poufności, a z drugiej – transparentność działań za publiczne środ- które stać na profesjonalną pomoc prawną. Fakt jednak posłużenia
ki, należałoby postulować: ujednolicenie organizacyjne klinik pra- się w analizach przykładem klinik prawa nie oznacza, że kwestie
wa z uwagi na transparentność ich subsydiowania i spójny, czytel- te nie dotyczą i innych jednostek świadczących bezpłatną pomoc
ny, oparty o jednakowe kryteria i możliwości jednostek nadzór nad prawną i obywatelską w Polsce. Wprost przeciwnie, prezentowa-
nimi w zakresie jakości świadczonych usług. ne treści, co sygnalizowano na początku, są o tyle uniwersalne, że
Zgodzić się trzeba, że system bezpłatnych porad prawnych i oby- dotyczą problematyki poufności, a z drugiej strony – obowiązku
watelskich subsydiowany ze środków publicznych musi być trans- podejmowania transparentnych działań i udzielania informacji pu-
parentny w zakresie realizowanych za te środki działań, nadzo- blicznej przez wszystkie podmioty ujęte w ramach sieci bezpłatne-
rowany w tym zakresie, a nadto świadczyć pomoc prawną na go poradnictwa prawnego i obywatelskiego. ➜
poziomie co najmniej tak dobrym jak pomoc prawna świadczona
przez przedstawicieli prawniczych zawodów zaufania publicznego. 15
Podmioty działające w sieci stanowią bowiem jeden z niezwykle Więcej informacji o Projekcie dostępnych na jego stronie internetowej, pod
adresem: http://www.ppio.eu/pl/o-projekcie/produkty/13-koncepcja-badawcza
ważnych elementów systemu profesjonalnego poradnictwa praw- (26.4.2014).
Projekt „Opracowanie kompleksowych i trwałych mechanizmów wsparcia dla poradnictwa prawnego i obywatelskiego w Polsce”
współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 39
naruszania zasady poufności, o której mowa w treści cyklu opraco- nego w Polsce. Stąd ważnym narzędziem audytu jest dostęp do
wań, wskazać należy, że rzetelność usługi asysty prawnej w klinice informacji publicznej, dzięki któremu obywatele zyskują wiedzę
prawa może być zapewniana na kilka sposób, np.: o transparentnych działaniach podmiotu.
1) poprzez zaangażowanie do pracy w klinice prawa co najmniej Działanie te z drugiej strony zapewniają poufność danym wrażli-
dwóch przedstawicieli jednej określonej subdyscypliny prawa, wym, czyli takim, które mogą identyfi kować benefi cjenta bezpłat-
aby możliwe było sprawne zastępowanie się opiekunów w razie nej porady prawnej i obywatelskiej. Nad działaniami ilustracyjnie
potrzeby, zapewnić im możliwość konsultacji, ale również, by wskazywanych klinik prawa czuwa podmiot w postaci FUPP, któ-
ułatwić czynności, gdy jeden z nich zmuszony jest do wyłącze- rego rolą jest również zewnętrzne audytowanie czynności asysty
nia się od koordynowania pracy nad opinią prawną z powodu pod względem zapewnienia wdrażania i stosowania standardów
konfl iktu interesów; przyjętych przez FUPP i stanowiących rodzaj zbioru deontycznego
2) poprzez formalne przyjęcie takiego samego schematu opinii klinik prawa zapewniającego odpowiedni poziom świadczonej po-
prawnej: stan faktyczny opisany wedle reguł sporządzania pism mocy prawnej. Na tym jednak ochrona fundamentalnych wartości:
procesowych (opis dokumentów, o które oparto stan faktyczny), poufności i rzetelności, w zakresie sieci bezpłatnego poradnictwa
zadane pytania, analiza prawna wyodrębniona w podpunktach prawnego i obywatelskiego normatywnie się wyczerpuje. Klient
odnoszących się do poszczególnych pytań, wyposażona w kon- bowiem, czerpiąc z zasobów pomocy prawnej i obywatelskiej, nie
kluzje, zawsze adnotacja o dacie sporządzenia opinii prawnej stoi na pozycji równej z osobą korzystającą z pomocy prawnej
i stanu prawnego na wskazaną datę; adwokata czy radcy prawnego, bowiem co do zasady jego relacja
3) poprzez możliwy nadzór koordynatora w sprawach wymaga- z podmiotem udzielającym mu porady nie jest chroniona instytu-
jących rozstrzygnięć o charakterze wątpliwym etycznie w celu cją tajemnicy zawodowej.
zapewnienia jednolitej wykładni standardów i sposobów postę- Przypomnieć należy, że już w pierwszym z artykułów składających
powania w sytuacjach granicznych; się na przedstawiony cykl, poświęcony problematyce poufności
4) poprzez możliwość pozyskania pomocy i konsultacji kolegów w ramach działań sieci bezpłatnych porad prawnych i obywatel-
spoza kliniki prawa w drodze formalnego skierowania studenta skich, czyniono zastrzeżenie, że obecnie w Polsce trwa dyskusja
do eksperta: specjalisty akademickiego albo radcy prawnego lub dotycząca systemowego podejścia do organizowania i świadczenia
adwokata, co sprawia, że opinia jest podwójnie konsultowana: usług poradniczych w kontekście konieczności jego wdrożenia jako
przez opiekuna i eksperta zewnętrznego. stałego elementu polityki państwa. Ta szczególna i bardzo ważna
inicjatywa, realizowana dzięki pracom specjalnie powołanego ze-
Podsumowanie społu składającego się z przedstawicieli Departamentu Pożytku
Nie ulega obecnie wątpliwości, co zaznaczano na początku roz- Publicznego Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej, Fundacji
ważań, że prawo dostępu do informacji publicznej to instytucja Uniwersyteckich Poradni Prawa, Instytutu Prawa i Społeczeństwa,
w polskim porządku prawnym zobowiązująca określone podmioty Instytutu Spraw Publicznych i Związku Biur Porad Obywatelskich
do transparentności w zakresie ich działań podejmowanych w sfe- poprzez projekt systemowy pt. „Opracowanie kompleksowych
rze publicznej, o których ustawodawca zadecydował, że spełniają i trwałych mechanizmów wsparcia dla poradnictwa prawnego
warunki bycia informacją publiczną. Do ich obowiązków obecnie i obywatelskiego w Polsce” , niestety w wielu publikowanych ra-
15
należą i te związane z koniecznością analizowania treści wnio- portach o stanie, perspektywach i możliwych do wdrożenia instru-
sków o ujawnienie danych określanych jako informacja publiczna. mentach wsparcia nie odnosi się do kwestii poufności benefi cjenta
W tych właśnie przypadkach modyfi kacji ulega zakres poufności porady i podmiotu udzielającego wsparcia w ramach poradnictwa.
analizowanej w przedmiotowym cyklu. Do takich podmiotów za- Obrane za przykład kliniki prawa czytelnie zilustrowały w tym za-
liczyć należy w szczególności kliniki prawa funkcjonujące na pu- kresie istotny brak stosownych regulacji, które w równowadze sta-
blicznych akademiach wyższych. Aby jednak cel ustawodawcy wiałyby uprawnienia podmiotów ubogich korzystających ze wspar-
został w pełni osiągnięty, a jest nim z jednej strony zapewnienie cia w zakresie poradnictwa prawnego i obywatelskiego oraz osób,
poufności, a z drugiej – transparentność działań za publiczne środ- które stać na profesjonalną pomoc prawną. Fakt jednak posłużenia
ki, należałoby postulować: ujednolicenie organizacyjne klinik pra- się w analizach przykładem klinik prawa nie oznacza, że kwestie
wa z uwagi na transparentność ich subsydiowania i spójny, czytel- te nie dotyczą i innych jednostek świadczących bezpłatną pomoc
ny, oparty o jednakowe kryteria i możliwości jednostek nadzór nad prawną i obywatelską w Polsce. Wprost przeciwnie, prezentowa-
nimi w zakresie jakości świadczonych usług. ne treści, co sygnalizowano na początku, są o tyle uniwersalne, że
Zgodzić się trzeba, że system bezpłatnych porad prawnych i oby- dotyczą problematyki poufności, a z drugiej strony – obowiązku
watelskich subsydiowany ze środków publicznych musi być trans- podejmowania transparentnych działań i udzielania informacji pu-
parentny w zakresie realizowanych za te środki działań, nadzo- blicznej przez wszystkie podmioty ujęte w ramach sieci bezpłatne-
rowany w tym zakresie, a nadto świadczyć pomoc prawną na go poradnictwa prawnego i obywatelskiego. ➜
poziomie co najmniej tak dobrym jak pomoc prawna świadczona
przez przedstawicieli prawniczych zawodów zaufania publicznego. 15
Podmioty działające w sieci stanowią bowiem jeden z niezwykle Więcej informacji o Projekcie dostępnych na jego stronie internetowej, pod
adresem: http://www.ppio.eu/pl/o-projekcie/produkty/13-koncepcja-badawcza
ważnych elementów systemu profesjonalnego poradnictwa praw- (26.4.2014).
Projekt „Opracowanie kompleksowych i trwałych mechanizmów wsparcia dla poradnictwa prawnego i obywatelskiego w Polsce”
współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 39
