Page 38 - KLINIKA-16-20-2014
P. 38
DEBATA ŚRODOWISKOWA
Do kategorii takich spraw należą w szczególności te dotyczące pry- bliczną są m.in. opinie prawne sporządzone dla organu publicz-
watności osoby fi zycznej albo tajemnicy przedsiębiorcy. W uzasad- nego, umowy cywilnoprawne na rzecz organu publicznego, statut
nieniu tak wyrażonego poglądu należy przywołać tezy, które od- uczelni, umowy cywilnoprawne pracowników uczelni, zakres od-
noszą się do stwierdzenia, że przepisy DostInfPubU nie naruszają powiedzialności pracowników zatrudnionych na uczelni na pod-
przepisów innych ustaw, określających odmienne zasady i tryb stawie umowy o pracę. J. Jang z mocą podkreśla, że na publicznych
dostępu do informacji mieszczących się w kategorii informacji uczelniach ciąży obowiązek podejmowania działań na podstawie
publicznej (…). Należy jednak stwierdzić, że w tym również przy- i w granicach prawa (art. 7 Konstytucji RP), a sfera prawna dostępu
padku, tj. możliwości zastosowania przepisów ustawy szczególnej, do informacji publicznej jest w ścisłej korelacji z kwestiami organi-
10
w której dostęp do informacji jest wyłączony, nadal mamy do czy- zacyjnymi . Autor w tym zakresie postuluje stworzenie systemu,
nienia z informacją publiczną, jeśli spełnione są warunki określone który kompleksowo regulowałby przepływ informacji publicznych
w jej ustawowej defi nicji. w podmiotach będących w ich posiadaniu, co powinno być słusz-
Ograniczenie udostępnienia informacji nie oznacza bowiem, że nie nym kierunkiem obranym przez uczelnie publiczne.
stanowi ona informacji publicznej, ale że została wyłączona z katego- Orzecznictwo sądów administracyjnych nie pozostawia również
rii informacji podlegających ujawnieniu. Informacje publiczne dzielą w tym zakresie najmniejszych wątpliwości, stanowiąc, że: „infor-
się bowiem na dwie kategorie: podlegające udostępnieniu na zasa- macją publiczną jest treść dokumentów wytworzonych przez orga-
dach i w trybie określonym w omawianej ustawie bądź też takie, któ- ny władzy publicznej i podmioty niebędące organami administracji
re podlegają udostępnieniu na zasadach i w trybie przewidzianym publicznej, treść wystąpień, opinii i ocen przez nie dokonywanych
w ustawach szczególnych. „(...) Mające zastosowanie w tym przy- niezależnie, do jakiego podmiotu są one kierowane i jakiej sprawy
padku przepisy art. 5 ust. 1 i ust. 2 DostInfPubU określają wyraźnie dotyczą. Ponadto informację publiczną stanowi treść wszelkiego
jako podstawę dopuszczalności ograniczenia prawa do informacji rodzaju dokumentów odnoszących się do organu władzy publicz-
publicznej – ochronę informacji niejawnych zgodnie z postanowie- nej lub podmiotu niebędącego organem administracji publicznej
6
niami ustawy z 22.1.1999 r. o ochronie informacji niejawnych , ta- związanych z nimi bądź w jakikolwiek sposób dotyczących ich i są
jemnicę ustawowo chronioną, prywatność osoby fi zycznej i tajemni- nimi zarówno treść dokumentów bezpośrednio przez nie wytwo-
7
cę przedsiębiorstwa ”. Jak z powyższego wynika, prawa obywateli są rzonych, jak i te, których używają przy realizacji przewidzianych
dostatecznie zabezpieczone, wziąwszy pod uwagę uprawnione ocze- prawem zadań, nawet jeżeli nie pochodzą wprost od nich. Nieza-
kiwanie obywatela do tego, by z jednej strony pozyskać wiedzę o spo- leżnie od powyższego, aby konkretna informacja posiadała walor
sobie wydatkowania środków publicznych, a z drugiej – by zyskać informacji publicznej, musi odnosić się do sfery faktów. (...) Do
w podstawowym zakresie, dotyczącym danych osobowych, ochronę grupy ustaw ograniczających dostęp do informacji publicznej ze
przed nieuprawnionym udostępnieniem danych. względu na szczególny rodzaj chronionego dobra należy bowiem
11
ustawa z 29.8.1997 r. o ochronie danych osobowych, która
Kliniki prawa jako jednostki organizacyjne akademii w art. 1 ust. 1 stanowi, że każdy ma prawo do ochrony danych
a powszechny dostęp do informacji publicznej osobowych. Ustawa o ochronie danych osobowych, w sytuacji
J. Jung słusznie konstatuje, że uczelnie wyższe przybierają formę gdy w treści informacji publicznej zawarte są dane osobowe,
zakładu administracyjnego, którego istotą jest przekazanie przez jest lex specialis w stosunku do ustawy o dostępie do informa-
organy władzy państwowej części swego władztwa i mienia auto- cji publicznej. Co do zasady więc pierwszeństwo w ochronie mają
nomicznym jednostkom organizacyjnym utworzonym w celu re- dane osobowe, a tym samym wykonanie obowiązku informacyjne-
alizacji tego publicznego zadania, zaś kwestie te normuje ustawa go nie stanowi przesłanki legalizującej ich udostępnienie” .
12
z 27.7.2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym . Autor wnikliwie
8
analizuje status akademii i wskazuje słusznie, że: „prowadzona Obowiązki podmiotów działających w sieci klinik prawa
przez uczelnie publiczne gospodarka fi nansowa opiera się na dota- w Polsce w kontekście informacji publicznej
cjach z budżetu państwa, co umożliwia godzenie norm gospodarki Po analizie prezentowanych treści trudno nie przystać na tezę, że
fi nansowej działającej zgodnie z zasadami dla jednostek publicz- kliniki prawa, działając w ramach struktur akademii, mogą zostać
nych oraz z regułami dla podmiotów gospodarczych działających pośrednio zobowiązane do rozpoznawania wniosków o udzielenie
na wolnym rynku. (…) W związku z powyższym można przyjąć, że informacji publicznej na zasadach wskazanych wyżej. Jak się jednak
uczelnie publiczne, dysponując majątkiem publicznym, są co do wydaje, nie każdy rodzaj żądanej informacji pozostającej w dyspozy-
zasady zobowiązane do zachowania transparentności swoich dzia- cji klinik prawa będzie spełniał kryteria informacji publicznej. ➜
łań, a co za tym idzie – udostępniania informacji publicznej, gdy 6
sprawa tyczy się zadań wykonywanych w ramach swoich konsty- 7 Dz.U. Nr 11, poz. 95 ze zm., dalej jako: OchrInfU.
Wyrok Sądu Rejonowego dla Warszawy-Pragi-Południe w Warszawie I Wydział
tucyjno-ustawowych kompetencji. Nie ulega zatem wątpliwości, że Cywilny z dnia 19.7.2011 r., I C 130/09, niepubl.
państwowe szkoły wyższe, ściślej zaś ich organy, wykonują zadnia 8 Tekst jedn.: Dz.U. z 2012 r. poz. 572 ze zm., dalej jako: PrSzkolWyż; J. Jung, Dzia-
łalność uczelni publicznych w kontekście powszechnego dostępu do informacji
publiczne i w związku z tym ich działalność podlega ustawie o do- publicznej,http://kolegia.sgh.waw.pl/pl/KES/kwartalnik/archiwum (26.4.2014).
stępie do informacji publicznej” . Z aprobatą dla wyrażonego wyżej 9 10 J. Jung, op. cit.
9
stanowiska należy podkreślić, że w powiązaniu z analizą instytucji 11 Ibidem.
Tekst jedn.: Dz.U. z 2002 r. Nr 101, poz. 926 ze zm.
informacji publicznej dokumentami stanowiącymi informację pu- 12 Wyr. WSA w Olsztynie z 14.5.2013 r., II SA/Ol 204/13, http://orzeczenia.nsa.gov.pl.
Projekt „Opracowanie kompleksowych i trwałych mechanizmów wsparcia dla poradnictwa prawnego i obywatelskiego w Polsce”
współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 37
Do kategorii takich spraw należą w szczególności te dotyczące pry- bliczną są m.in. opinie prawne sporządzone dla organu publicz-
watności osoby fi zycznej albo tajemnicy przedsiębiorcy. W uzasad- nego, umowy cywilnoprawne na rzecz organu publicznego, statut
nieniu tak wyrażonego poglądu należy przywołać tezy, które od- uczelni, umowy cywilnoprawne pracowników uczelni, zakres od-
noszą się do stwierdzenia, że przepisy DostInfPubU nie naruszają powiedzialności pracowników zatrudnionych na uczelni na pod-
przepisów innych ustaw, określających odmienne zasady i tryb stawie umowy o pracę. J. Jang z mocą podkreśla, że na publicznych
dostępu do informacji mieszczących się w kategorii informacji uczelniach ciąży obowiązek podejmowania działań na podstawie
publicznej (…). Należy jednak stwierdzić, że w tym również przy- i w granicach prawa (art. 7 Konstytucji RP), a sfera prawna dostępu
padku, tj. możliwości zastosowania przepisów ustawy szczególnej, do informacji publicznej jest w ścisłej korelacji z kwestiami organi-
10
w której dostęp do informacji jest wyłączony, nadal mamy do czy- zacyjnymi . Autor w tym zakresie postuluje stworzenie systemu,
nienia z informacją publiczną, jeśli spełnione są warunki określone który kompleksowo regulowałby przepływ informacji publicznych
w jej ustawowej defi nicji. w podmiotach będących w ich posiadaniu, co powinno być słusz-
Ograniczenie udostępnienia informacji nie oznacza bowiem, że nie nym kierunkiem obranym przez uczelnie publiczne.
stanowi ona informacji publicznej, ale że została wyłączona z katego- Orzecznictwo sądów administracyjnych nie pozostawia również
rii informacji podlegających ujawnieniu. Informacje publiczne dzielą w tym zakresie najmniejszych wątpliwości, stanowiąc, że: „infor-
się bowiem na dwie kategorie: podlegające udostępnieniu na zasa- macją publiczną jest treść dokumentów wytworzonych przez orga-
dach i w trybie określonym w omawianej ustawie bądź też takie, któ- ny władzy publicznej i podmioty niebędące organami administracji
re podlegają udostępnieniu na zasadach i w trybie przewidzianym publicznej, treść wystąpień, opinii i ocen przez nie dokonywanych
w ustawach szczególnych. „(...) Mające zastosowanie w tym przy- niezależnie, do jakiego podmiotu są one kierowane i jakiej sprawy
padku przepisy art. 5 ust. 1 i ust. 2 DostInfPubU określają wyraźnie dotyczą. Ponadto informację publiczną stanowi treść wszelkiego
jako podstawę dopuszczalności ograniczenia prawa do informacji rodzaju dokumentów odnoszących się do organu władzy publicz-
publicznej – ochronę informacji niejawnych zgodnie z postanowie- nej lub podmiotu niebędącego organem administracji publicznej
6
niami ustawy z 22.1.1999 r. o ochronie informacji niejawnych , ta- związanych z nimi bądź w jakikolwiek sposób dotyczących ich i są
jemnicę ustawowo chronioną, prywatność osoby fi zycznej i tajemni- nimi zarówno treść dokumentów bezpośrednio przez nie wytwo-
7
cę przedsiębiorstwa ”. Jak z powyższego wynika, prawa obywateli są rzonych, jak i te, których używają przy realizacji przewidzianych
dostatecznie zabezpieczone, wziąwszy pod uwagę uprawnione ocze- prawem zadań, nawet jeżeli nie pochodzą wprost od nich. Nieza-
kiwanie obywatela do tego, by z jednej strony pozyskać wiedzę o spo- leżnie od powyższego, aby konkretna informacja posiadała walor
sobie wydatkowania środków publicznych, a z drugiej – by zyskać informacji publicznej, musi odnosić się do sfery faktów. (...) Do
w podstawowym zakresie, dotyczącym danych osobowych, ochronę grupy ustaw ograniczających dostęp do informacji publicznej ze
przed nieuprawnionym udostępnieniem danych. względu na szczególny rodzaj chronionego dobra należy bowiem
11
ustawa z 29.8.1997 r. o ochronie danych osobowych, która
Kliniki prawa jako jednostki organizacyjne akademii w art. 1 ust. 1 stanowi, że każdy ma prawo do ochrony danych
a powszechny dostęp do informacji publicznej osobowych. Ustawa o ochronie danych osobowych, w sytuacji
J. Jung słusznie konstatuje, że uczelnie wyższe przybierają formę gdy w treści informacji publicznej zawarte są dane osobowe,
zakładu administracyjnego, którego istotą jest przekazanie przez jest lex specialis w stosunku do ustawy o dostępie do informa-
organy władzy państwowej części swego władztwa i mienia auto- cji publicznej. Co do zasady więc pierwszeństwo w ochronie mają
nomicznym jednostkom organizacyjnym utworzonym w celu re- dane osobowe, a tym samym wykonanie obowiązku informacyjne-
alizacji tego publicznego zadania, zaś kwestie te normuje ustawa go nie stanowi przesłanki legalizującej ich udostępnienie” .
12
z 27.7.2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym . Autor wnikliwie
8
analizuje status akademii i wskazuje słusznie, że: „prowadzona Obowiązki podmiotów działających w sieci klinik prawa
przez uczelnie publiczne gospodarka fi nansowa opiera się na dota- w Polsce w kontekście informacji publicznej
cjach z budżetu państwa, co umożliwia godzenie norm gospodarki Po analizie prezentowanych treści trudno nie przystać na tezę, że
fi nansowej działającej zgodnie z zasadami dla jednostek publicz- kliniki prawa, działając w ramach struktur akademii, mogą zostać
nych oraz z regułami dla podmiotów gospodarczych działających pośrednio zobowiązane do rozpoznawania wniosków o udzielenie
na wolnym rynku. (…) W związku z powyższym można przyjąć, że informacji publicznej na zasadach wskazanych wyżej. Jak się jednak
uczelnie publiczne, dysponując majątkiem publicznym, są co do wydaje, nie każdy rodzaj żądanej informacji pozostającej w dyspozy-
zasady zobowiązane do zachowania transparentności swoich dzia- cji klinik prawa będzie spełniał kryteria informacji publicznej. ➜
łań, a co za tym idzie – udostępniania informacji publicznej, gdy 6
sprawa tyczy się zadań wykonywanych w ramach swoich konsty- 7 Dz.U. Nr 11, poz. 95 ze zm., dalej jako: OchrInfU.
Wyrok Sądu Rejonowego dla Warszawy-Pragi-Południe w Warszawie I Wydział
tucyjno-ustawowych kompetencji. Nie ulega zatem wątpliwości, że Cywilny z dnia 19.7.2011 r., I C 130/09, niepubl.
państwowe szkoły wyższe, ściślej zaś ich organy, wykonują zadnia 8 Tekst jedn.: Dz.U. z 2012 r. poz. 572 ze zm., dalej jako: PrSzkolWyż; J. Jung, Dzia-
łalność uczelni publicznych w kontekście powszechnego dostępu do informacji
publiczne i w związku z tym ich działalność podlega ustawie o do- publicznej,http://kolegia.sgh.waw.pl/pl/KES/kwartalnik/archiwum (26.4.2014).
stępie do informacji publicznej” . Z aprobatą dla wyrażonego wyżej 9 10 J. Jung, op. cit.
9
stanowiska należy podkreślić, że w powiązaniu z analizą instytucji 11 Ibidem.
Tekst jedn.: Dz.U. z 2002 r. Nr 101, poz. 926 ze zm.
informacji publicznej dokumentami stanowiącymi informację pu- 12 Wyr. WSA w Olsztynie z 14.5.2013 r., II SA/Ol 204/13, http://orzeczenia.nsa.gov.pl.
Projekt „Opracowanie kompleksowych i trwałych mechanizmów wsparcia dla poradnictwa prawnego i obywatelskiego w Polsce”
współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 37
