Page 34 - KLINIKA-16-20-2014
P. 34
DEBATA ŚRODOWISKOWA
15
stosunku pracy, ustaw szczególnych bądź związanie danego lony z punktu widzenia norm tego typu) . Jego konstatacja po-
podmiotu umownym obowiązkiem poufności, wyrażonym zostaje w zgodzie z tym, co podkreślano powyżej, że standardy
jako zobowiązanie do zachowania w tajemnicy treści i oko- FUPP stanowią właśnie rodzaj deontycznego zbioru obowiązują-
liczności udzielanej porady. Jeszcze raz jednak podkreślić nale- cego studentów klinicznych.
ży, że tego rodzaju zobowiązanie nie jest wsparte tak silną sankcją
jak tajemnica adwokata czy radcy prawnego. Nie stanowi również W stosunku do nauczyciela akademickiego na mocy Prawa
powodu, by w postępowaniu karnym, cywilnym albo administra- o szkolnictwie wyższym również statuowane są zasady od-
cyjnym korzystać z prawa do odmowy zeznań albo prawa odmo- powiedzialności dyscyplinarnej poprzez zapis, że nauczy-
wy odpowiedzi na pytanie. Jest jedynie mechanizmem upewnia- ciel akademicki podlega odpowiedzialności dyscyplinar-
jącym klienta, że podmiot udzielający porady nie będzie innym nej za postępowanie uchybiające obowiązkom nauczyciela
osobom ujawniał jej treści, z wyłączeniem podmiotów prowadzą- akademickiego lub godności zawodu nauczycielskiego. Od-
cych postępowania w oparciu o wskazane wcześniej procedury. powiedzialność ta równocześnie nie wyłącza odpowie-
Sankcja nieposłuszeństwa temu umownemu zobowiązaniu może dzialności dyscyplinarnej lub zawodowej przewidzianej
natomiast przybierać różne kształty, w zależności od podmiotu, w odrębnych przepisach (art. 139 PrSzkolWyż).
w ramach którego udzielana jest porada. Poniżej przeprowadzona
zostanie ilustracyjna analiza nieposłuszeństwa wobec zobowią- A. Wiktorowska i A. Wajda słusznie zauważają, że „odpowiedzial-
zania do zachowania w poufności treści porady, jaka może mieć ność ta ma służyć przeciwdziałaniu zachowaniom, które mogłyby
miejsce w praktyce działania sieci klinik prawa działających przy pozbawić wiarygodności grupę zawodową nauczycieli akademic-
akademiach. kich w oczach opinii publicznej. Odpowiedzialność dyscyplinarna
W pierwszym rzędzie wskazać należy, że obowiązek poufności jest związana z postępowaniem sprzecznym z zasadami deontolo-
wynika ze standardów, jakie obowiązują kliniki prawa i studen- gii zawodowej, powagą i godnością wykonywanego zawodu, z czy-
tów oraz opiekunów w nich działających. Zgodnie z treścią tekstu nami godzącymi w prestiż zawodu alb o uchybiającymi obowiązkom
16
jednolitego przyjętego przez Radę Fundacji Uniwersyteckich Po- nauczyciela akademickiego” . Równocześnie autorzy dostrzegają,
radni Prawnych na mocy uchwały nr 9/2014 z 8.3.2014 r. pomoc że istnieje taka grupa nauczycieli akademickich, którzy mogą pod-
prawna świadczona w ramach poradni jest nieodpłatna, poradnia legać lub wręcz podlegają podwójnej deontologii zawodowej. O nich
zapewnia niezbędną poufność w ramach świadczonych usług, piszą zatem, że „w sytuacji gdy nauczyciel akademicki równolegle
a w trakcie seminariów nie ujawnia się nazwisk klientów, chyba wykonuje inny zawód, z którego wykonywaniem związana jest tak-
że jest to konieczne, zaś poradnia zapewnia bezpieczeństwo doku- że odpowiedzialność dyscyplinarna (np. zawód adwokata, radcy
mentów powierzonych przez klienta. Co do obrotu dokumentami, prawnego itp.), nauczyciel ten może za dane przewinienie dyscy-
wskazać należy, że poradnia nie przyjmuje od klientów orygina- plinarne odpowiadać dyscyplinarnie dwukrotnie, tzn. po pierwsze
łów dokumentów. Dokumentacja prowadzonych spraw jest prze- – z tytułu odpowiedzialności dyscyplinarnej z Prawa o szkolnictwie
chowywana w miejscu dostępnym wyłącznie dla kierownika tejże wyższym, po drugie – z tytułu odpowiedzialności dyscyplinarnej
i upoważnionych przez niego osób. Dodać należy, że podmiotami z innej ustawy regulującej wykonywanie zawodu zaufania publicz-
aktywnie działającymi w poradniach, o których mowa wyżej, zwa- nego” . Wówczas sytuacja jest zbieżna z ustaleniami, jakie czy-
17
nych w tekście klinikami prawa, są nauczyciele akademiccy oraz niono podczas rozważań o obowiązkach procesowych podmiotów
studenci. W sytuacji gdy naruszony zostanie standard poufności wykonujących wolne zawody, zawody zaufania publicznego, zatem
opisany powyżej, otwiera się możliwość uruchomienia mechani- podlegają one ochronie, ale i sankcjom właściwym danej kategorii
zmu przewidującego odpowiedzialność takiego podmiotu w posta- zawodowej.
ci co najmniej sankcji dyscyplinarnej. Zatem w zakresie czynionych hipotetycznych analiz w sytuacji,
Opisane standardy bowiem, prócz tego że stanowią swoisty re- gdyby poufność została naruszona przez studenta lub nauczycie-
gulamin działania klinik, przypominają kształtem deontologię za- la akademickiego, istnieje możliwość wszczęcia i prowadzenia po-
wodową i jako taka swoista deontologia nauczyciela klinicznego stępowania dyscyplinarnego na akademii. Podstawą procedowania
czy studenta kliniki prawa powinny być traktowane. W stosun- będzie status studenta oraz nauczyciela akademickiego ustalony
ku zatem do studenta podstawą odpowiedzialności jest przepis w oparciu o PrSzkolWyż. Wykładnia zaś deliktu dyscyplinarnego
art. 211 ustawy z 27.7.2005 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym , czyniona będzie w oparciu o zapisy standardów FUPP pełniących
14
ust. 1, który stanowi, że za naruszenie przepisów obowiązujących rolę zbioru deontologii klinicznego nauczania prawa oraz bezpłat-
na uczelni oraz za czyny uchybiające godności studenta student nego poradnictwa prawnego na akademiach. ➜
ponosi odpowiedzialność dyscyplinarną przed komisją dyscypli-
narną albo przed sądem koleżeńskim samorządu studenckiego,
zwanym dalej sądem koleżeńskim, przy czym za ten sam czyn nie
14
może być ukarany jednocześnie przez sąd koleżeński i komisję Tekst jedn.: Dz.U. z 2012 r. poz. 572 ze zm., dalej jako: PrSzkolWyż.
dyscyplinarną. Słusznie zatem J. Pohl zauważa, że deliktem jest 15 J. Pohl , O modelu postępowania dyscyplinarnego w sprawach studenckich, RPEiS
2013, Nr 2, s. 85–97.
czyn naruszający normy prawne (czyn bezprawny) albo też czyn 16 Por. szerzej wyr. TK z 27.2.2001 r., K 22/00, OTK 2001, Nr 3, poz. 48.
naruszający normy moralne i obyczajowe (legalny, lecz niedozwo- 17 A. Wiktorowska , A. Wajda , Komentarz do ustawy o szkolnictwie wyższym, SIP Lex.
Projekt „Opracowanie kompleksowych i trwałych mechanizmów wsparcia dla poradnictwa prawnego i obywatelskiego w Polsce”
współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 33
15
stosunku pracy, ustaw szczególnych bądź związanie danego lony z punktu widzenia norm tego typu) . Jego konstatacja po-
podmiotu umownym obowiązkiem poufności, wyrażonym zostaje w zgodzie z tym, co podkreślano powyżej, że standardy
jako zobowiązanie do zachowania w tajemnicy treści i oko- FUPP stanowią właśnie rodzaj deontycznego zbioru obowiązują-
liczności udzielanej porady. Jeszcze raz jednak podkreślić nale- cego studentów klinicznych.
ży, że tego rodzaju zobowiązanie nie jest wsparte tak silną sankcją
jak tajemnica adwokata czy radcy prawnego. Nie stanowi również W stosunku do nauczyciela akademickiego na mocy Prawa
powodu, by w postępowaniu karnym, cywilnym albo administra- o szkolnictwie wyższym również statuowane są zasady od-
cyjnym korzystać z prawa do odmowy zeznań albo prawa odmo- powiedzialności dyscyplinarnej poprzez zapis, że nauczy-
wy odpowiedzi na pytanie. Jest jedynie mechanizmem upewnia- ciel akademicki podlega odpowiedzialności dyscyplinar-
jącym klienta, że podmiot udzielający porady nie będzie innym nej za postępowanie uchybiające obowiązkom nauczyciela
osobom ujawniał jej treści, z wyłączeniem podmiotów prowadzą- akademickiego lub godności zawodu nauczycielskiego. Od-
cych postępowania w oparciu o wskazane wcześniej procedury. powiedzialność ta równocześnie nie wyłącza odpowie-
Sankcja nieposłuszeństwa temu umownemu zobowiązaniu może dzialności dyscyplinarnej lub zawodowej przewidzianej
natomiast przybierać różne kształty, w zależności od podmiotu, w odrębnych przepisach (art. 139 PrSzkolWyż).
w ramach którego udzielana jest porada. Poniżej przeprowadzona
zostanie ilustracyjna analiza nieposłuszeństwa wobec zobowią- A. Wiktorowska i A. Wajda słusznie zauważają, że „odpowiedzial-
zania do zachowania w poufności treści porady, jaka może mieć ność ta ma służyć przeciwdziałaniu zachowaniom, które mogłyby
miejsce w praktyce działania sieci klinik prawa działających przy pozbawić wiarygodności grupę zawodową nauczycieli akademic-
akademiach. kich w oczach opinii publicznej. Odpowiedzialność dyscyplinarna
W pierwszym rzędzie wskazać należy, że obowiązek poufności jest związana z postępowaniem sprzecznym z zasadami deontolo-
wynika ze standardów, jakie obowiązują kliniki prawa i studen- gii zawodowej, powagą i godnością wykonywanego zawodu, z czy-
tów oraz opiekunów w nich działających. Zgodnie z treścią tekstu nami godzącymi w prestiż zawodu alb o uchybiającymi obowiązkom
16
jednolitego przyjętego przez Radę Fundacji Uniwersyteckich Po- nauczyciela akademickiego” . Równocześnie autorzy dostrzegają,
radni Prawnych na mocy uchwały nr 9/2014 z 8.3.2014 r. pomoc że istnieje taka grupa nauczycieli akademickich, którzy mogą pod-
prawna świadczona w ramach poradni jest nieodpłatna, poradnia legać lub wręcz podlegają podwójnej deontologii zawodowej. O nich
zapewnia niezbędną poufność w ramach świadczonych usług, piszą zatem, że „w sytuacji gdy nauczyciel akademicki równolegle
a w trakcie seminariów nie ujawnia się nazwisk klientów, chyba wykonuje inny zawód, z którego wykonywaniem związana jest tak-
że jest to konieczne, zaś poradnia zapewnia bezpieczeństwo doku- że odpowiedzialność dyscyplinarna (np. zawód adwokata, radcy
mentów powierzonych przez klienta. Co do obrotu dokumentami, prawnego itp.), nauczyciel ten może za dane przewinienie dyscy-
wskazać należy, że poradnia nie przyjmuje od klientów orygina- plinarne odpowiadać dyscyplinarnie dwukrotnie, tzn. po pierwsze
łów dokumentów. Dokumentacja prowadzonych spraw jest prze- – z tytułu odpowiedzialności dyscyplinarnej z Prawa o szkolnictwie
chowywana w miejscu dostępnym wyłącznie dla kierownika tejże wyższym, po drugie – z tytułu odpowiedzialności dyscyplinarnej
i upoważnionych przez niego osób. Dodać należy, że podmiotami z innej ustawy regulującej wykonywanie zawodu zaufania publicz-
aktywnie działającymi w poradniach, o których mowa wyżej, zwa- nego” . Wówczas sytuacja jest zbieżna z ustaleniami, jakie czy-
17
nych w tekście klinikami prawa, są nauczyciele akademiccy oraz niono podczas rozważań o obowiązkach procesowych podmiotów
studenci. W sytuacji gdy naruszony zostanie standard poufności wykonujących wolne zawody, zawody zaufania publicznego, zatem
opisany powyżej, otwiera się możliwość uruchomienia mechani- podlegają one ochronie, ale i sankcjom właściwym danej kategorii
zmu przewidującego odpowiedzialność takiego podmiotu w posta- zawodowej.
ci co najmniej sankcji dyscyplinarnej. Zatem w zakresie czynionych hipotetycznych analiz w sytuacji,
Opisane standardy bowiem, prócz tego że stanowią swoisty re- gdyby poufność została naruszona przez studenta lub nauczycie-
gulamin działania klinik, przypominają kształtem deontologię za- la akademickiego, istnieje możliwość wszczęcia i prowadzenia po-
wodową i jako taka swoista deontologia nauczyciela klinicznego stępowania dyscyplinarnego na akademii. Podstawą procedowania
czy studenta kliniki prawa powinny być traktowane. W stosun- będzie status studenta oraz nauczyciela akademickiego ustalony
ku zatem do studenta podstawą odpowiedzialności jest przepis w oparciu o PrSzkolWyż. Wykładnia zaś deliktu dyscyplinarnego
art. 211 ustawy z 27.7.2005 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym , czyniona będzie w oparciu o zapisy standardów FUPP pełniących
14
ust. 1, który stanowi, że za naruszenie przepisów obowiązujących rolę zbioru deontologii klinicznego nauczania prawa oraz bezpłat-
na uczelni oraz za czyny uchybiające godności studenta student nego poradnictwa prawnego na akademiach. ➜
ponosi odpowiedzialność dyscyplinarną przed komisją dyscypli-
narną albo przed sądem koleżeńskim samorządu studenckiego,
zwanym dalej sądem koleżeńskim, przy czym za ten sam czyn nie
14
może być ukarany jednocześnie przez sąd koleżeński i komisję Tekst jedn.: Dz.U. z 2012 r. poz. 572 ze zm., dalej jako: PrSzkolWyż.
dyscyplinarną. Słusznie zatem J. Pohl zauważa, że deliktem jest 15 J. Pohl , O modelu postępowania dyscyplinarnego w sprawach studenckich, RPEiS
2013, Nr 2, s. 85–97.
czyn naruszający normy prawne (czyn bezprawny) albo też czyn 16 Por. szerzej wyr. TK z 27.2.2001 r., K 22/00, OTK 2001, Nr 3, poz. 48.
naruszający normy moralne i obyczajowe (legalny, lecz niedozwo- 17 A. Wiktorowska , A. Wajda , Komentarz do ustawy o szkolnictwie wyższym, SIP Lex.
Projekt „Opracowanie kompleksowych i trwałych mechanizmów wsparcia dla poradnictwa prawnego i obywatelskiego w Polsce”
współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 33
