Page 25 - Klinika nr 23 (28)/2017

debata środowiskowa

który je przechowuje i udostępnia innym hostom. Obecnie do naj- Poszkodowani powołują się na, co do zasady, brzmienie dwóch
4
popularniejszych programów tego rodzaju należy BitTorent . przepisów:
Sieć peer-to-peer pozwala pobierać za pomocą oprogramowa- 1) art. 18 ust. 6 ustawy z 18.7.2002 r. o świadczeniu usług drogą
nia dostępnego nieodpłatnie online (tzw. klient BitTorrent) elektroniczną : „6. Usługodawca nieodpłatnie udostępnia dane
6
ten sam plik podzielony na małe części z wielu komputerów (…) organom państwa uprawnionym na podstawie odrębnych
hostów. Dzięki takiemu podzieleniu pobieranego pliku na kom- przepisów na potrzeby prowadzonych przez nie postępowań”;
putery hostów będących źródłem pobierania (zwanych wówczas 2) art. 23 ust. 1 pkt 5 ustawy z 29.8.1997 r. o ochronie danych
seeders) łącza sieciowe nie są przeciążone, co pozwala na szybkie osobowych : „Przetwarzanie danych jest dopuszczalne tyl-
7
pobieranie nawet obszernych plików. Ze względu na to, że liczba ko wtedy, gdy: (…) jest to niezbędne dla wypełnienia prawnie
hostów posiadających i wymieniających ten sam plik jest kluczowa usprawiedliwionych celów realizowanych przez administrato-
dla prędkości pobierania, w technologii BitTorrent każdy fragment rów danych albo odbiorców danych, a przetwarzanie nie naru-
pobieranego pliku jest jednocześnie oferowany do pobrania innym sza praw i wolności osoby, której dane dotyczą”.
hostom poszukującym tego samego pliku (leechers). Inaczej mó- W przypadku art. 18 ust. 6 ŚwiadUsłElektU, mimo że z powołane-
wiąc, każdy komputer klienta, który pobiera plik, automatycznie go przepisu nie wynika jasno, że tylko organom państwa przysłu-
staje się serwerem udostępniającym go innym hostom. guje możliwość pozyskania tych danych, jest to co do zasady powód
8
do odmowy ich udostepnienia podmiotom prywatnym . Należy
Innymi słowy, z technicznego punktu widzenia, każdy nadmienić, że art. 18 ŚwiadUsłElektU uznawany jest za najistotniej-
9
użytkownik zainteresowany tego typu wymianą musi za- szy przepis ograniczający zakres przetwarzania danych osobowych .
instalować na swoim komputerze oprogramowanie, które W przypadku art. 23 ust. 1 pkt 5 OchrDanychU dostawcy interne-
umożliwia pobieranie danych z udostępnionej części twar- tu co do zasady odmawiają udostępniania informacji, powołując się
dego dysku innego użytkownika. na tajemnicę telekomunikacyjną (art. 159 ustawy z 16.7.2004 r. –
10
Prawo telekomunikacyjne) . Mimo że znane są przypadki uchy-
Sieć p2p jest zatem zdecentralizowana (nie ma centralnego ser- lenia tajemnicy telekomunikacyjnej przez sąd m.in. na podstawie
wera) i ma „zmienną geometrię”, gdyż jedynie hosty-serwery po- art. 80 ust. 1 ustawy z 4.2.1994 r. o prawie autorskim i prawach
łączone online tworzą sieć w danym momencie (w odróżnieniu pokrewnych , dostawcy internetu w obawie przed m.in. możliwo-
11
od sieci „tradycyjnej”, w której serwery są zazwyczaj połączone ścią nałożenia kary w wysokości 3% przychodów firmy telekomu-
na stałe, a klienci łączą się lub rozłączają czasowo). Taka konfigu- nikacyjnej przez Prezesa UKE za naruszenie obowiązku zachowa-
racja jest odporniejsza na ingerencję organów ścigania lub pod- nia tajemnicy telekomunikacyjnej nie są chętni do udostępniania
miotów uprawnionych z tytułu praw autorskich. W szczególności danych objętych tajemnicą .
12
trudne jest usunięcie zasobów znajdujących się w sieci peer-to-peer, W związku z odmową udostępnienia danych identyfikujących abo-
gdyż znajdują się one na różnych serwerach należących do różnych nenta potrzebnych do wytoczenia pozwu przez dostawcę interne-
5
osób fizycznych w różnych krajach . tu pokrzywdzony:
Sposoby pozyskiwania danych osobowych na podstawie numeru 1) może zwrócić się do Generalnego Inspektora Ochrony Danych
IP abonenta Osobowych poprzez wniosek o wydanie decyzji o zobowiąza-
Potencjalna strona pokrzywdzona dochodząca swoich roszczeń nie dostawcy internetu do udostępniania tych danych, a jeżeli
majątkowych, aby uzyskać dane osobowe na podstawie posiada- GIODO odmówi – poprzez zaskarżenie jego decyzji do Woje-
nych numerów IP, pozwalające na wytoczenie powództwa zgodnie wódzkiego Sądu Administracyjnego;
z art. 187 § 1 w zw. z art. 126 § 1 pkt 1 KPC, może skorzystać 2) może skorzystać z wniosku, złożonego do sądu w trybie art. 80
z postępowań cywilnych/administracyjnych albo karnych. Uzy- PrAut, o zabezpieczenie dowodów i zobowiązanie dostawcy usług
skanie tych danych jest o tyle istotne, że brak oznaczenia w po- internetowych do udzielenia informacji w zakresie danych osobo-
wództwie pozwanego, czyli w niniejszym przypadku uzyskania wych, aczkolwiek sądy nie zawsze podzielają zdanie poszkodowa-
13
danych osobowych abonenta usług internetowych, traktowane nych co do konieczności udostępnienia tych danych .
będzie jako niezachowanie warunków formalnych pisma proceso-
wego. W związku z powyższym, jeżeli pismo procesowe nie może 6 Tekst jedn.: Dz.U. z 2017 r. poz. 1219, dalej jako: ŚwiadUsłElektU.
otrzymać prawidłowego biegu wskutek niezachowania warunków 7 Tekst jedn.: Dz.U. z 2016 r. poz. 922, dalej jako: OchrDanychU.
formalnych i strona mimo wezwania nie uzupełni pisma, stanowi 8 9 https://portalprawait.com/entry/jak-pozwac-anonimowego-hejtera/, dostęp: 2.6.2017 r.
to podstawę do zwrotu pisma procesowego. 10 P. Litwiński, Prawo Internetu, red. P. Podrecki, Warszawa 2007, s. 234.
Tekst jedn.: Dz.U. z 2016 r. poz. 1489 ze zm., dalej jako: PrTelekom; zob. http://
blog.e-prawnik.pl/dostawca-internetu-udostepni-dane-osobowe-sprawcy-
zniewagi-i-znieslawienia.html, dostęp: 2.6.2017 r.
Postępowanie cywilne/administracyjne 11 Tekst jedn.: Dz.U. z 2017 r. poz. 880 ze zm., dalej jako: PrAut; zob. J.A. Krasuski,
Zwrócenie się do dostawcy internetu, aby udostępnił dane osobo- Prawo telekomunikacyjne. Komentarz, Warszawa 2015 r., komentarz do art. 159,
we na podstawie posiadanych przez poszkodowanych numerów IP, teza 31, System Informacji Prawnej LEX
12 Zob. art. 209 oraz 210 PrTelekom.
jest najczęściej pierwszym krokiem w postępowaniu cywilnym/ 13 Post. SA w Białymstoku z 7.2.2013 r., I ACz 114/13, http://orzeczenia.bialystok.
administracyjnym w celu uzyskania danych osobowych rozpo- sa.gov.pl/, dostęp: 2.6.2017 r. Sąd, mimo że zauważył, iż zasadniczo za usprawie-
wszechniającego. dliwione uznaje się żądanie nakazania ujawnienia danych osobowych użytkow-
ników rozpowszechniających, w systemach typu peer to peer, utwory chronione
prawem autorskim, w celu wniesienia przeciwko nim odpowiedniego powódz-
twa, wskazał jednocześnie, że udzielenie informacji warunkowane jest, na grun-
cie art. 8 dyrektywy 2004/48/WE, proporcjonalnością żądania, co oznacza,
że o udzieleniu informacji oraz zakresie objętych nią danych, w szczególności da-
4 P. Ślęzak (red.), Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Komentarz, nych osobowych, sąd orzeka z uwzględnieniem wagi oraz skali naruszenia autor-
Warszawa 2017, art. 23, teza 11, System Informacji Prawnej Legalis. skich praw majątkowych twórcy, przede wszystkim przez pryzmat działania osób
5 Opinia rzecznika generalnego Macieja Szpunara, sprawa C 610/15 Stichting naruszających to prawo w celach zarobkowych. Zatem jeżeli zasada proporcjonal-
Brein przeciwko Ziggo BV,XS4 ALL Internet BV https://pl.scribd.com/docu- ności nie zostanie zachowana, a zakres prawdopodobnych naruszeń jest nieznacz-
ment/338958886/Opinia−Torrent−Udostepnianie, dostęp: 2.6.2017 r. ny, sąd powinien oddać wniosek o udzielenie informacji.

www.edukacjaprawnicza.pl 1(169) rok akademicki 2017/2018 21

KLINIKA 23(28) 2017.indd 21 06.11.2017 14:49