Page 26 - Klinika Nr 31–32 (36–37)/2021–2022
P. 26
SZTUCZNA INTELIGENCJA A WYZWANIA W PRAWIE
Wyzwania dla prawa
karnego i cywilnego
niesione przez rozwój
Piotr Betkowski*
sztucznej inteligencji
Od początku XXI w. obserwowany jest postęp technologiczny o niespotykanej dotąd skali i tempie
rozwoju. Obecnie cały świat znajduje się w przełomowym momencie, który uwidoczniła trwają-
ca od początku 2019 r. pandemia COVID-19. Przymusowe przejście w tryb pracy zdalnej sprawi-
ło, że znaczenie i sens używania najnowszych rozwiązań technologicznych stały się w większym
stopniu codzienną koniecznością. W tym ekosystemie informatycznym na znaczeniu zyskał roz-
wój SI, działającej na podstawie algorytmów, wspomagających ludzi w codziennym życiu oraz
w życiu zawodowym. Zmieniająca się rzeczywistość narzuca konieczność zauważenia ewolucji
systemu prawnego jako całości, lecz także jego poszczególnych gałęzi, takich jak prawo karne,
cywilne oraz inne gałęzie prawa. Już obecnie SI wspiera pracę policjantów w ich codziennych
1
zadaniach, a także laboratoria kryminalistyczne w zakresie analizy potencjalnego materiału do-
wodowego. W prawie cywilnym już powstała rezolucja Parlamentu Europejskiego zawierająca
zalecenia dla Komisji Europejskiej w sprawie przepisów prawa cywilnego dotyczących robotyki .
2
W niedługim czasie zastosowanie SI zmieni jej postrzeganie i stanie się częścią codziennego ży-
cia. Dlatego jest ważne, aby już teraz rozpocząć debatę nad wyzwaniami dla prawa karnego oraz
innych gałęzi prawa niesionymi przez rozwój SI.
Wstęp .priorytetem w ewolucji systemu karnego w Polsce. W prawie cy-
Lata 20. XXI w. i postępująca rewolucja cyfrowa zaciera granice po- wilnym należy zrozumieć wartość i skalę następującej już i rozwija-
między materialnymi aspektami rzeczywistości i kreuje nowe moż- jącej się w niedalekiej przyszłości rewolucji przemysłowej. Przepisy
liwości rozwoju oparte na przestrzeni wirtualnej. W niej liczą się prawa cywilnego powinny uwzględniać prawne i etyczne aspekty
zdolności umysłowe pracowników, a innowacje mogą być wdrażane tych zmian, bez jednoczesnego hamowania innowacyjności, jakie
w nieporównywalnie szybszy sposób niż w tradycyjnych gałęziach niesie za sobą rozwój SI opartej zarówno na formie niematerialnej
gospodarki. Polska ma szansę stać się światowym liderem w dzie- w postaci algorytmów, jak i materialnej, opartej na szerokim spek-
dzinie SI. Sztuczna inteligencja ma szansę także zrewolucjonizo- trum wykorzystania robotów i robotyki. W tym zadaniu pomocna
wać prawo karne oraz inne gałęzie prawa. Prawo karne, cywilne może być sztuczna inteligencja, eliminując sektorowe błędy sys-
i inne powinny być tak kształtowane, aby zapewnić bezpieczeń- temu karnego w Polsce. Należy wziąć pod uwagę, iż obecnie prawo
stwo społeczeństwu przy jednoczesnym skutecznym i efektywnym cywilne w znaczącym stopniu jest niedostosowane do rzeczywisto-
oddzielaniu od niego jednostek mogących mu zagrażać, efektyw- ści, a jego nowelizacja nie nadąża za postępującym w wykładni-
nym rozwoju chociażby robotyki czy inteligentnym zarządzaniu czym tempie rozwojem technologicznym.
siecią przesyłową w energetyce. Katalog i rodzaj kar powinien być Rozwój SI może, oprócz reorganizacji stylu i sposobu pracy, nieść
nastawiony na maksymalnie możliwą resocjalizację skazanego, za sobą także zmianę jakości życia. Czynniki te mogą mieć bezpo-
a przywrócenie go jako wartościowego członka społeczeństwa średni wpływ na zmianę struktury demograficznej w Polsce oraz
w Europie. Stopień i skala zastosowania algorytmów SI będzie
* Piotr Betkowski – student nauk prawnych na Wydziale Prawa Uniwersytetu w Bia-
łymstoku. Członek Międzynarodowego Stowarzyszenia Prawa Jądrowego. Jego także determinantem wzrostu efektywności pracy, zarządzania
zainteresowania badawcze to: prawo międzynarodowe, międzynarodowe prawo czasem, wykorzystania mechanizmu alokacji zasobów mających
energii jądrowej. podstawowe znaczenie w gospodarce, rozwoju nie tylko takich ga-
1 Sztuczna inteligencja to zdolność maszyn do wykonywania ludzkich umiejętności,
takich jak rozumowanie, uczenie się, planowanie i kreatywność, za: Sztuczna inte- łęzi gospodarki, jak handel i produkcja, ale także transport, ratow-
ligencja: co to jest i jakie ma zastosowania? | Aktualności | Parlament Europejski nictwo, opieka medyczna, rolnictwo, edukacja, przy jednoczesnym
(europa.eu) (dostęp: 6.4.2021 r.).
2 Parlament Europejski, Przepisy prawa cywilnego dotyczące robotyki, P8_TA(2017)0051, zmniejszeniu poziomu narażania życia ludzkiego w pracy w szko-
Bruksela 2017, s. 1. dliwych dla zdrowia warunkach.
edukacjaprawnicza.pl KLINIKA Nr 31-32 (36-37)/2021-2022 25
Klinika 31-32(36-37) 2021-2022.indb 25 17.12.2021 11:33
17.12.2021 11:33
Klinika 31-32(36-37) 2021-2022.indb 25
