Page 21 - Klinika Nr 35–36 (40–41)/2023

WPŁYW KLINIK NA PRZYSZŁOŚĆ SPOŁECZNĄ

Nauka aktywizmu

prawniczego

na rzecz praw kobiet
Weronika Rosa*

w uniwersyteckich

klinikach prawa

Wprowadzenie czas studiów niewiele wspomina się o empatii i jej granicach w pra-
Uniwersyteckie kliniki prawa w trakcie studiów prawniczych są jed- cy prawniczej, zwłaszcza w przypadku bezpośrednich kontaktów
nymi z niewielu zajęć praktycznych. Skupiają się na przyswajaniu z klientami, nabycie umiejętności współodczuwania do pewnego
nie tylko wiedzy, lecz również, a nawet przede wszystkim, umie- stopnia, który będzie respektował naszą własną przestrzeń emo-
jętności. Głównymi zadaniami podejmowanymi w ramach zajęć cjonalną i pozwoli na merytoryczne podejście do sprawy, odbywa
klinicznych są konsultacje z klientami oraz sporządzanie opinii się właśnie w klinice.
prawnych lub innych pism, których wymaga dana sprawa. Nie- Działalność pro publico bono nieuchronnie wiąże się z sytuacja-
zależnie od profilu sekcji, do zajmowania się konkretną sytuacją mi, w których podjęcie działań jest konieczne właśnie ze względu
prawną danej osoby potrzebna jest znajomość prawa zarówno na ochronę często tych wręcz fundamentalnych praw jednostki,
materialnego, jak i procesowego. Szkolenie w ramach studenckich naruszonych przez obowiązujący system prawny. Pozwala to do-
poradni prawnych stanowi dla osób studiujących – w większości strzec problemy społeczne, których wcześniej nie widzieliśmy,
przypadków – ich pierwsze doświadczenie na wydziale prawa z pra- głównie przez brak styczności z nimi. Uwrażliwienie na potrzeby
wem w praktyce, co wymaga od osób studiujących analitycznego społeczeństwa, a zatem również jednostki, zapewnia dobry kon-
zaimplementowania dotychczas zdobytej wiedzy teoretycznej. Jed- takt z klientem, dzięki zrozumieniu jego sytuacji, nierzadko wyni-
nocześnie często pokazuje to potrzebę nieustannego dokształcania kającej z niedoskonałości systemu.
się, szczególnie w zakresie najnowszych zmian prawnych czy linii W procesie pracy w klinice prawa osoby studiujące mają możliwość
orzeczniczych oraz konieczność dokładnego przemyślenia stosow- zetknięcia się z sytuacjami, w ramach których możliwe jest dostrze-
nej strategii, aby jak najlepiej pomóc zgłaszającym się klientom żenie faktu, że obowiązujące normy prawne nie obejmują swoim
i klientkom. zakresem wielu przypadków problemów obywateli i obywatelek,
Nauka w klinice prawa pozwala nabyć umiejętności, które „mają a przecież działanie na rzecz zgłaszających się klientów ma odby-
walor uniwersalny. Są one bowiem niezależne, po pierwsze, od da- wać się w ramach obecnego systemu prawnego. Wówczas kreatywne
nego systemu prawa, a, po drugie, również niezależne od danej myślenie i krytyczne podejście do prawa są niezbędnymi narzędzia-
1
dziedziny prawa” . Dzięki prowadzeniu spraw, osoby studiujące mi, aby pomimo zaistniałej treści normatywnej jak najlepiej pomóc
zyskują poczucie odpowiedzialności zawodowej i potrzebę bezin- osobie potrzebującej. Styczność z niewystarczalnością prawa często
teresownego udzielania pomocy. Pozwala to im na wykształcenie powoduje frustrację, która może przerodzić się jednak w szerszą
cech, które przydadzą się bez względu na kierunek, który przyjmie chęć działania dla innych i tzw. aktywizm prawniczy.
ich dalsza ścieżka kariery. Stają się uwrażliwione na problemy oraz
nierówności społeczne, objawiające się między innymi w ograni- Aktywizm prawniczy na rzecz praw kobiet
czonym dostępie do wymiaru sprawiedliwości dla osób, których nie Aktywizm prawniczy to nie tylko ochrona osób aktywistycznych,
stać na profesjonalną pomoc prawną, a która „jest często warun- ale bycie samemu taką osobą, działającą w ramach prawa na rzecz
kiem realizacji praw obywatelskich” . jego zmiany na lepsze. W obliczu licznych ograniczeń prawa ist-
2
Jako że praca w klinice wymaga kontaktu z ludźmi, często znajdu- nieje silna potrzeba wprowadzenia nowych regulacji, które uzu-
jącym się w trudnej sytuacji nie tylko pod względem majątkowym, pełniłyby istniejące braki lub zmodyfikowały obecne przepisy tak,
nie da się uniknąć towarzyszących tym osobom emocji. Choć pod- by zapewniały bardziej kompleksową ochronę i lepiej odpowiada-
ły wyzwaniom rzeczywistości. Podczas gdy postulowana zmiana
* Studentka Kolegium MISH na Uniwersytecie Warszawskim, ORCID 0000-0003- legislacyjna może wynikać ze zmiany kulturowej mającej zwią-
0253-0403
1 B. Namysłowska-Gabrysiak, Rozdział IV. Metodologia nauczania klinicznego zek z ewolucją społeczeństwa, zatem odbywa się oddolnie, dzięki
na przykładzie sekcji prawa karnego, [w:] Studencka poradnia prawna. Podręcznik woli i działaniom społeczeństwa, zanim dojdzie do jakiejkolwiek
dla opiekunów, Warszawa 2009, s. 41.
2 Ł. Bojarski, Rozdział I. Cele działania uniwersyteckich poradni prawnych, [w:] Stu- transformacji, w „międzyczasie” potrzebne jest wsparcie prawne
dencka Poradnia Prawna. Idea, organizacja, metodologia, Warszawa 2005, s. 2. odpowiadające na potrzeby, których prawo jeszcze nie respektuje

20 KLINIKA Nr 35–36 (40–41)/2023 fupp.org.pl

11.07.2024 18:42
Klinika 35-36(40-41) 2023.indb 20
Klinika 35-36(40-41) 2023.indb 20 11.07.2024 18:42