Page 17 - Klinika Nr 35–36 (40–41)/2023

WPŁYW KLINIK NA PRZYSZŁOŚĆ SPOŁECZNĄ

Zarząd sukcesyjny

ustanowiony po śmierci

przedsiębiorcy
Paweł Hypiak*

Uwagi wstępne z art. 18 ZarządSukcU zarząd sukcesyjny obejmuje zobowiąza-
Do czasu wejścia w życie ustawy z 5.7.2018 r. o zarządzie sukce- nie do prowadzenia przedsiębiorstwa w spadku oraz umocowa-
syjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej i innych ułatwieniach nie do czynności sądowych i pozasądowych związanych z przed-
związanych z sukcesją przedsiębiorstw śmierć przedsiębiorcy, siębiorstwem w spadku. Ustanowienie zarządu sukcesyjnego jest
1
który prowadził działalność gospodarczą na podstawie wpisu więc bezpośrednio uzależnione od powstania przedsiębiorstwa
do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej w spadku. Przedsiębiorstwo w spadku może nie powstać, gdy mał-
powodowała często koniec tej działalności ze względu na ścisły jej żonek przedsiębiorcy zmarł przed nim, a spadek po tym małżonku
związek ze zmarłym. Wygasały niezbędne do prowadzenia tej dzia- nie przypadł w pełni przedsiębiorcy . Według art. 2 ZarządSukcU
6
łalności decyzje administracyjne, umowy o pracę, pełnomocnictwa, przedsiębiorstwo w spadku obejmuje wszelkie składniki, któ-
utrudniony był dostęp do rachunku bankowego, nie można było re są konieczne do prowadzenia działalności gospodarczej przez
posługiwać się NIP-em zmarłego przedsiębiorcy. W celu uniknięcia przedsiębiorcę i należące do niego oraz składniki nabyte przez za-
tych problemów został wprowadzony do porządku prawnego za- rządcę sukcesyjnego od chwili śmierci przedsiębiorcy do momentu
rząd sukcesyjny, który stanowi instytucję podobną do francuskiego ustania zarządu sukcesyjnego.
mandatu na wypadek śmierci . Przedsiębiorstwo w spadku nie musi mieć charakteru zorganizo-
2
Zarząd sukcesyjny ma na celu tymczasowe zabezpieczenie intere- wanego, nie jest więc pojęciem tożsamym z pojęciem przedsiębior-
sów prawnych następców zmarłego oraz zapewnienie warunków stwa z art. 55 KC . Przedsiębiorstwo w spadku ma szersze znacze-
7
1
do zachowania ciągłości funkcjonowania działalności gospodar- nie w porównaniu z pojęciem przedsiębiorstwa. Przedsiębiorstwo
czej na takich samych zasadach, na jakich prowadził ją zmarły . w spadku może powstać, nawet gdy składniki przeznaczone
3
W CEIDG wpisanych jest 200 tysięcy przedsiębiorców, którzy do prowadzenia działalności gospodarczej nie były w odpowiednim
ukończyli 65. rok życia . Zgodnie z danymi na rok 2021 r. wyzna- stopniu zorganizowane. Możliwe jest więc ustanowienie zarządu
4
czono 29,2 tysięcy zarządców sukcesyjnych, a obecnie 3,6 tysię- sukcesyjnego, w przypadku gdy przedsiębiorstwa w spadku nie da
cy zarządców sukcesyjnych prowadzi przedsiębiorstwa w spadku. się uznać za przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 55 KC i powinno
1
Szczególnie rzadko zarząd sukcesyjny jest ustanawiany po śmier- być rozumiane bardziej jako mienie przeznaczone do prowadzenia
ci przedsiębiorcy . Ustanowienie zarządu sukcesyjnego zapewnia działalności gospodarczej . Przedsiębiorstwo w spadku może po-
5
8
ciągłość działalności gospodarczej po zmarłym przedsiębiorcy oraz wstać także wtedy, gdy dotyczy dwóch lub więcej dotychczas istnie-
chroni osoby trzecie, które były dotychczasowymi pracownikami jących przedsiębiorstw .
9
czy kontrahentami zmarłego. Atrakcyjność zarządu sukcesyjne- Jednak treść art. 3 ustawy Prawo przedsiębiorców stanowi,
10
go szczególnie uwidacznia się w przypadku długotrwałych postę- że działalność gospodarcza ma zorganizowany charakter. W zna-
powań spadkowych. Jednak instytucja ta jest wciąż mało znana czeniu funkcjonalnym przedsiębiorstwo jest właśnie prowadze-
w praktyce i rzadko stosowana. niem działalności gospodarczej. Może to sugerować, że przedsię-
biorstwo w spadku powstanie tylko w przypadku przedsiębiorstwa
Przedsiębiorstwo w spadku z art. 55 KC. Jednakże takie rozumienie zorganizowania działal-
1
Przedsiębiorstwo w spadku stanowi przedmiot zarządu sukce- ności gospodarczej powodowałoby, że nie dochodziłoby do powsta-
syjnego, powstaje po śmierci przedsiębiorcy i stanowi kontynu- nia przedsiębiorstwa w spadku, jeśli jego składniki nie miałyby cha-
ację prowadzonej przez niego działalności gospodarczej. Zgodnie rakteru zorganizowanego. Stałoby to w sprzeczności z treścią art. 2
ZarządSukc. Również w samym uzasadnieniu do ZarządSukcU
* Doktorant, Katolicki Uniwersytet Lubelski, Szkoła Doktorska KUL, Asystent sę- wskazano, że przedsiębiorstwo w spadku nie musi mieć zorgani-
dziego w Sądzie Okręgowym w Lublinie, ORCID: 0000-0001-7912-3860
1 T.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 170, dalej ZarządSukcU. zowanego charakteru. Należy jednak zauważyć, że zarządca suk-
2 K. Górniak, Mandat na wypadek śmierci w prawie francuskim, KPP 2019, Nr 4, cesyjny nie jest przedsiębiorcą, a jedynie swego rodzaju zastępcą
s. 919–939; R. Wrzecionek, Zarządca sukcesyjny przedsiębiorstwa w spadku. Sta-
tus i charakter prawny, Warszawa 2020, s. 33–39. 6 R. Wrzecionek, Zarządca, s. 79.
3 Zob. https://orka.sejm.gov.pl/Druki8ka.nsf/0/E92FE584749E0DD6C- 7 Ustawa z 23.4.1964 r. – Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.).
12582410036F249/%24File/2293.pdf (dostęp: 1.5.2022 r.), s. 3–6, 8, dalej jako 8 J. Bieluk, Ustawa o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej.
uzasadnienie. Komentarz, Warszawa 2019, Nb 5–6; M. Jaśniewicz, [w:] S. Babiarz (red.), Zarząd
4 Zob. uzasadnienie, s. 4; M. Maciejak, Przedsiębiorstwo w spadku – analiza założeń sukcesyjny przedsiębiorstwem osoby fizycznej. Komentarz, Warszawa 2021, Nb
projektu ustawy o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej, Pa- 5 do art. 2; T. Szczurowski, Zarząd sukcesyjny przedsiębiorstwem w spadku, PUG
lestra 2018, Nr 5, s. 71. 2018, Nr 11, s. 31–36.
5 Zob. https://www.gov.pl/web/rozwoj-technologia/ustawa-o-zarzadzie- 9 J. Bieluk, Ustawa, Nb 11 do art. 2.
sukcesyjnym--blisko-30-tys-wyznaczonych-zarzadcow-sukcesyjnych (dostęp: 10 Ustawa z 6.3.2018 r. – Prawo przedsiębiorców (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 162
4.6.2022 r.); M. Maciejak, Przedsiębiorstwo, s. 71–72. ze zm.).

16 KLINIKA Nr 35–36 (40–41)/2023 fupp.org.pl

11.07.2024 18:42
Klinika 35-36(40-41) 2023.indb 16 11.07.2024 18:42
Klinika 35-36(40-41) 2023.indb 16