Page 19 - Klinika Nr 35–36 (40–41)/2023

WPŁYW KLINIK NA PRZYSZŁOŚĆ SPOŁECZNĄ

Do skutecznego ustanowienia zarządu sukcesyjnego koniecz- zawarte zgody osób uprawnionych do powołania zarządcy i infor-
ne jest uzyskanie zgód osób, którym łącznie przysługuje udział macje potwierdzające uprawnienia osób mogących go powołać)
w przedsiębiorstwie w spadku większy niż 85/100 (art. 12 ust. 3 i aktu powołania zarządcy, podpisywany tylko przez notariusza
ZarządSukcU). Udzielenie zgody na powołanie zarządcy nie może (art. 95za, 95zc, 95zd Prawo o notariacie) . Przy spisywaniu pro-
29
mieć blankietowego charakteru, niezbędne jest ścisłe określenie tokołu konieczny jest udział tylko jednego uprawnionego, jednak
25
osoby, która ma być powołana jako zarządca sukcesyjny . Wyra- to na notariuszu spoczywa obowiązek weryfikacji legitymacji bio-
żenie zgody na powołanie zarządcy sukcesyjnego powinno nastą- rących udział w czynnościach zmierzających do powołania zarząd-
pić przed lub w momencie powołania zarządcy. Wielkość udzia- cy. W przypadku uzasadnionych wątpliwości co do kręgu osób,
łów jest ustalana na podstawie dokumentów potwierdzających którym przysługuje udział w przedsiębiorstwie w spadku, nota-
nabycie spadku lub zapisu windykacyjnego albo przez wskazanie riusz odmówi sporządzenia aktu powołania zarządcy (art 95ze
30
przez osobę powołującą osób mających udziały w przedsiębior- PrNot) . Spór między następcami prawnymi zmarłego lub nie-
stwie w spadku. Osobą powołującą może być tylko jedna osoba, możność uzyskania zgód od części uprawnionych może uniemoż-
która musi uzyskać zgody większości uprawnionych lub nawet liwić powołanie zarządcy . Ze sporządzeniem protokołu i aktu
31
wszystkich, aby móc powołać zarządcę. Powołujący musi działać powołania wiąże się konieczność uiszczenia 150 zł opłaty w ra-
w dobrej wierze i w związku musi złożyć oświadczenie, o którym mach taksy notarialnej . Tak duże wymogi formalne mają wyni-
32
mowa w art. 12 ust. 6 ZarządSukcU. Z tego powodu powołujący kać z konieczności zapewnienia ochrony prawnej uprawnionym
nie będzie mógł dokonywać tych czynności za pośrednictwem peł- do powołania zarządcy sukcesyjnego. Jednak, gdyby wystarczającą
nomocnika. W celu powołania zarządcy sukcesyjnego często ko- formą dla powołania zarządcy oraz wyrażenia zgody przez mają-
niecznością będzie osiągnięcie porozumienia między większością cych udział w przedsiębiorstwie byłaby forma pisemna, przyczyni-
lub nawet wszystkimi z uprawnionych osób, które posiadają udział łoby się to do znacznego przyspieszenia całego procesu powołania
w przedsiębiorstwie w spadku . Osiągnięcie porozumienia może zarządcy sukcesyjnego.
26
być problematyczne, szczególnie w przypadku problemów z usta- Powołanie zarządcy sukcesyjnego jest zgłaszane przez notariu-
leniem wszystkich uprawnionych czy konfliktu między uprawnio- sza do CEIDG, który dokonuje tego niezwłocznie, nie później niż
nymi. Mniejsze wymagania dotyczą kwestii odwołania zarządcy, w następnym dniu roboczym po dniu powołania zarządcy suk-
wystarczająca jest zgoda osób, których udział w przedsiębiorstwie cesyjnego (art. 12 ust. 9 ZarządSukcU). Powołanie zarządcy jest
w spadku przekracza 50/100. W przypadku rażącego naruszenia zgłaszane przez notariusza, który musi to zrobić niezwłocznie,
obowiązków zarządca może zostać odwołany przez sąd nawet najpóźniej w następnym dniu roboczym po dniu powołania. Na-
na wniosek jednej osoby. Zróżnicowanie wymogów w przypadku ruszenie terminu przez notariusza nie spowoduje nieważności po-
odwołania oraz powołania zarządcy sukcesyjnego może powodo- wołania, jednak do czasu wpisu do CEIDG zarządca nie jest upraw-
33
wać konflikt, jeśli odwołujący posiadają udziały powyżej 50/100, niony do działań związanych z przedsiębiorstwem w spadku .
a poniżej 85/100. Doprowadzi to do zupełnego wygaśnięcia zarzą- Po ustanowieniu zarządu sukcesyjnego, zarządca jest obowiązany
du sukcesyjnego, jeśli upłynie miesiąc od wykreślenia odwołanego do niezwłocznego sporządzenia i złożenia przed notariuszem wy-
zarządcy z CEIDG (art. 59 ust. 1 pkt 4 ZarządSukcU). Wystarcza- kazu inwentarza przedsiębiorstwa w spadku, z podaniem wartości
jąca powinna być zgoda osób, których udziały przekraczają 50% poszczególnych składników według stanu i cen z chwilą śmierci
przedsiębiorstwa w spadku, biorąc pod uwagę możliwe problemy przedsiębiorcy oraz długów spadkowych związanych z działalno-
związane z konfliktem między uprawnionymi czy z uzyskaniem ścią gospodarczą przedsiębiorcy. Sporządzenie inwentarza ustala
zgody od osób, które nie przebywają w kraju . Wyjątkowo, gdy granice, w których zarządca może działać oraz uzasadnione jest
27
zarządca rażąco narusza swoje obowiązki, sąd odwoła dotychcza- potrzebą ustalenia podstawowych elementów przedsiębiorstwa
sowego i powoła nowego zarządcę nawet na wniosek osoby, która w spadku . Z konieczności takiego sporządzenia wynika, że za-
34
jest uprawniona do powołania zarządcy bez względu na wielkość rządcą powinna być osoba, która ma odpowiednie kwalifikacje
28
jej udziału w przedsiębiorstwie w spadku . Pomimo wyjątkowe- i wiedzę o działalności gospodarczej zmarłego przedsiębiorcy.
go charakteru takiego powołania wątpliwości budzi jednak kwestia Osoby uprawnione mają jedynie dwa miesiące od chwili śmierci
tego, że większość uprawnionych w takim przypadku może zostać przedsiębiorcy lub od dnia znalezienia jego zwłok albo uprawo-
pominięta, nawet w takim wypadku możliwość powołania powin- mocnienia się postanowienia stwierdzającego jego zgon (art. 12
na być uzależniona od zgody osób mających przynajmniej ponad ust. 10 ZarządSukcU), aby powołać zarządcę. Zdaniem ustawodaw-
50/100 udziałów w przedsiębiorstwie w spadku. cy 2-miesięczny okres ma służyć bezpieczeństwu obrotu i ochronie
Innym koniecznym wymogiem do spełnienia jest zachowanie praw osób trzecich oraz przyczynić się do szybkiego powołania za-
35
formy aktu notarialnego przy powołaniu zarządcy oraz wyraże- rządcy . Wydaje się jednak, że ustawodawca nie wziął pod uwagę
niu zgody osób mających udział w przedsiębiorstwie w spadku czasochłonności czynności przed notariuszem, a nawet podjęcia
(art. 12 ust. 7 ZarządSukcU). Procedura powołania składa się
ze sporządzenia protokołu powołania zarządcy (powinny być tam
29 Ustawa z 14.2.1991 r. – Prawo o notariacie (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1799), dalej
PrNot.
25 P. Bender, [w:] K. Osajda (red.), Ustawa, Nb 42 do art. 12; K. Maj, Czynności no- 30 D. Celiński, Zarząd sukcesyjny. Komentarz do wybranych przepisów Prawa o nota-
tarialne związane z ustawą o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby riacie, LEX/el. 2020, Nb 3-4 do art. 95(zc), Nb 1-5 do art 95(ze); K. Wojarska-Alek-
fizycznej, KPN 2018, Nr 2, s. 65. siejuk, P. Aleksiejuk, Ustawa o zarządzie sukcesyjnym w kontekście sukcesji firm
26 P. Blajer, Zarząd, s. 63-64. rodzinnych w Polsce, NPN 2019, nr 1, s. 58-60.
27 P. Bender [w:] K. Osajda (red.), Ustawa, Nb 17-20 do art. 55; P. Zdanikowski, Zarząd 31 P. Bender [w:] K. Osajda (red.), Ustawa, Nb 72-78 do art. 12.
sukcesyjny przedsiębiorstwem osoby fizycznej – wybrane aspekty cywilnopraw- 32 J. Waszczuk-Napiórkowska, Ustanowienie, s. 255; Rozporządzenie Ministra Spra-
ne nowej regulacji [w:] A. Dańko-Roesler, M. Leśniak, M. Skory, B. Sołtys, Ius est wiedliwości z 28.6.2004 r. w sprawie maksymalnych stawek taksy notarialnej (t.j.
ars boni et aequi. Księga pamiątkowa dedykowana Profesorowi Józefowi Frąc- Dz.U. z 2020 r. poz. 1473).
kowiakowi, Wrocław 2018, s. 1367; J. Bieluk, Ustawa, Nb 2 do art. 55, Nb 1-11 33 P. Bender [w:] K. Osajda (red.), Ustawa, Nb 114-118 do art. 12; P. Blajer, Zarząd,
do art. 12. s. 67.
28 K. Grzegorczyk [w:] K. Osajda (red.), Ustawa, Nb 8-9, 16-21 do art. 56; A. Szereda 34 K. Wojarska-Aleksiejuk, P. Aleksiejuk, Ustawa, s. 62-63; uzasadnienie, s. 15.
[w:] A. Marciniak (red.), Kodeks, Nb 3 do art. 665 . 3 35 J. Waszczuk-Napiórkowska, Ustanowienie, s. 253; uzasadnienie, s. 28.

18 KLINIKA Nr 35–36 (40–41)/2023 fupp.org.pl

Klinika 35-36(40-41) 2023.indb 18 11.07.2024 18:42
11.07.2024 18:42
Klinika 35-36(40-41) 2023.indb 18