Page 11 - Klinika nr 22 (27)/2017

debata środowiskowa

Oświadczenie pokrzywdzonego

o działaniu w charakterze

oskarżyciela posiłkowego

ubocznego a realizacja jego
Bartosz M. Dąbrowski*

prawa do sądu w ramach

procedury wykroczeniowej

Powodem do rozważań podjętych w niniejszym artykule stała się konieczność sporządzenia opi-
nii prawnej dotyczącej możliwości złożenia apelacji w ramach procedury wykroczeniowej, w sy-
tuacji gdy w trakcie postępowania przed sądem I instancji poszkodowany zdarzeniem – klient
poradni – z przyczyn od siebie niezależnych nie złożył oświadczenia o działaniu w charakte-
rze oskarżyciela posiłkowego, a zatem w świetle obowiązujących przepisów prawa nie uzyskał
na tym etapie postępowania statusu strony. Kazus, zdawałoby się, o tyle oczywisty, że w świetle
regulacji Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia od wyroku sądu I instancji apelacja
1
służy wyłącznie stronom postępowania (art. 103 § 2). Jednak w analizowanym przypadku sprawa
nie okazała się z góry przegrana ze względu na okoliczność, że dla pokrzywdzonego nie upłynął
jeszcze siedmiodniowy termin do złożenia wyżej wspomnianego oświadczenia. Zdarzyło się tak
z racji faktu, że termin wyznaczonej rozprawy oraz datę doręczenia zawiadomienia o skierowaniu
do sądu wniosku o ukaranie (od którego siedmiodniowy termin do złożenia oświadczenia zaczy-
na swój bieg) dzielił zaledwie kilkudniowy odstęp czasu.
W świetle przedstawionego stanu faktycznego należało ustalić, po pierwsze, czy otwarty pozo-
stawał termin do złożenia oświadczenia, o którym mowa w art. 26 § 3 KPW, pomimo zakończe-
nia postępowania w I instancji, i po wtóre, w wypadku odpowiedzi twierdzącej, czy możliwe było
złożenie apelacji. Niezależnie jednak od dopiero co podniesionych kwestii praktycznych opisany
stan faktyczny stanowić może asumpt do szerszej refleksji nad realizacją uprawnień pokrzywdzo-
nego w toku postępowania jurysdykcyjnego w sprawach o wykroczenia, zwłaszcza w kontekście
dosyć kontrowersyjnej problematyki konstytucyjnego prawa pokrzywdzonego do sądu. Zagadnie-
niu temu poświęcone zostało w znaczącej mierze niniejsze opracowanie.

Uwagi wstępne wykroczeniowego. Nie oznacza to jednak, że osobie takiej żadne
Uprawnienia procesowe osoby pokrzywdzonej czynem stano- uprawnienia procesowe nie przysługują; wynikają one każdorazo-
wiącym wykroczenie nie zostały uregulowane w KPW w sposób wo z poszczególnych regulacji KPW. Wskazać jednocześnie trzeba,
jednolity. Dzieje się tak, ponieważ pokrzywdzonemu – podobnie że prawo pokrzywdzonego do reprezentowania własnych intere-
jak w procesie karnym – nie przysługuje w sposób samoistny sta- sów w postępowaniu jurysdykcyjnym może znaleźć pełną realiza-
tus strony postępowania. Samo pokrzywdzenie wykroczeniem, cję, gdy ten zdecyduje się działać w charakterze oskarżyciela po-
a zatem fakt naruszenia bądź zagrożenia dóbr pokrzywdzone- siłkowego obok oskarżyciela publicznego (oskarżyciel posiłkowy
go (art. 25 § 1 KPW), nie determinuje wszak ex lege pozycji po- uboczny) lub zamiast niego (oskarżyciel posiłkowy subsydiarny).
krzywdzonego jako autonomicznego uczestnika postępowania Złożenie przez pokrzywdzonego w odpowiednim terminie sto-
sownego oświadczenia implikowało będzie w takim przypadku
* Student V roku na Wydziale Prawa i Administracji Wyższej Szkoły Finansów i Za- uzyskanie statusu „pełnoprawnej” strony postępowania ze wszyst-
rządzania w Warszawie.
1 Ustawa z 24.8.2001 r. – Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia, tekst kimi tego faktu konsekwencjami na gruncie przepisów procedural-
jedn.: Dz.U. z 2016 r. poz. 1713 ze zm., dalej jako: KPW. nych regulujących uprawnienia stron.

www.edukacjaprawnicza.pl 3(168) rok akademicki 2016/2017 7

KLINIKA-22(27)-2016.indd 7 24.05.2017 11:05