Page 16 - Klinika nr 27-28(32-33) 2019-2020

DEBATA ŚRODOWISKOWA

Odmienny charakter mają błędy organizacyjne oraz informacyjne. innego podmiotu medycznego czy też Skarbu Państwa w przypad-
Błędy organizacyjne pojawiają się zawsze wtedy, gdy uszczerbek kach, gdy szkody powstałe wskutek wadliwej opieki medycznej nie
na zdrowiu pacjenta powstał na skutek złej organizacji pracy le- zależały od niepoprawnych działań lekarzy, a były wynikiem czyn-
karzy i pozostałego personelu medycznego czy też wadliwego ników niezależnych od personelu medycznego . Podobnie zasto-
39
działania szpitala. Do tej kategorii błędów zalicza się wszelkiego sowanie niewłaściwej terapii nie w każdym przypadku będzie ro-
typu niepoprawne decyzje kierowników zespołów (ordynatorów, dziło odpowiedzialność lekarza ją przeprowadzającego, ponieważ
kierowników klinik, szefów zespołów operacyjnych), osób kieru- pierwotną przyczyną błędu może być niewłaściwa diagnoza, której
37
jących jednostkami . Błąd informacyjny polega na zaniechaniu postawienie będzie obciążać inny podmiot.
przekazania przez lekarza informacji określonych w art. 31 ust. 1
ustawy z 2.11.2005 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty (t.j. Streszczenie
Dz.U. z 2019 r. poz. 537 ze zm.), w myśl którego lekarz ma obo- Próby zdefiniowania „błędów medycznych” oraz ich scharaktery-
wiązek udzielać pacjentowi lub jego ustawowemu przedstawicie- zowania są podejmowane zarówno przez przedstawicieli doktryny,
lowi przystępnej informacji o jego stanie zdrowia, rozpoznaniu, jak i judykatury. Odwołując się do przyczyn i okoliczności ich wy-
proponowanych oraz możliwych metodach diagnostycznych, lecz- stępowania, usiłuje się dokonywać ich klasyfikacji, która pozwo-
niczych, dających się przewidzieć następstwach ich zastosowania liłaby na wskazanie podmiotów odpowiedzialnych, jak również
38
albo zaniechania, wynikach leczenia oraz rokowaniu . Zarówno opracowanie skutecznych mechanizmów ich sukcesywnego elimi-
błąd organizacyjny, jak i informacyjny nie stanowią naruszenia nowania. Wystąpienie błędu medycznego może stanowić podstawę
zasad wiedzy medycznej i nie występują w związku z podejmowa- do dochodzenia odszkodowania, zadośćuczynienia, a także renty.
nymi czynnościami medycznymi. Błędy te są z reguły konserwacją Problematyka błędów medycznych ma doniosłe znaczenie prak-
nieprawidłowości o charakterze organizacyjno-administracyjnym. tyczne, zarówno z uwagi na skalę występowania tego zjawiska, jak
również negatywne skutki dla dóbr tak newralgicznych dla pacjen-
Podsumowanie tów, jak ich zdrowie i życie.
Pojęcie błędu medycznego nieustannie ewoluuje, pozostając
przedmiotem zainteresowania przedstawicieli doktryny i judyka- Słowa kluczowe: błąd medyczny, klasyfikacja błędów medycznych,
tury. W przeszłości błąd medyczny łączono niemalże wyłącznie odpowiedzialność cywilna.
z osobą lekarza, dziś termin ten dotyczy wszystkich przedstawi-
cieli zawodów medycznych. Nieustanny rozwój medycyny powo- The concept of medical error and its classification
duje, że błędy medyczne przybierają coraz to nowe formy. Błąd taki
może zaistnieć na każdym etapie kontaktu pacjenta z osobą udzie- Summary
lającą świadczenia medycznego, poczynając od momentu stawiania The concept of medical error is not normative and is defined by doctrine
diagnozy, wyboru metody leczenia i jej wdrażania, przez opiniowa- and judicature. As a rule, it is assumed that a medical mistake is in-
nie o stanie zdrowia pacjenta, a także wdrażanie profilaktyki czy advertent bodily injury or deprivation of the patient’s life by a doctor
formułowanie rokowań. Podejmowane w literaturze przedmiotu or other authorized person for therapeutic activities, due to ignorance
próby sklasyfikowania błędów medycznych mają przede wszyst- of the rules or negligence. In the act on patient rights and the Patient
kim na celu uporządkowanie wielości stanów faktycznych, które Ombudsman, the legislator in art. 67a introduced the concept of a me-
kryją się pod pojęciem błędu medycznego. Wyodrębnianie rodza- dical event, which has a broader meaning than the concept of medical er-
jów błędów stanowi także próbę zdefiniowania ich przyczyn, co jest ror or medical malpractice. The literature on the subject presents various
istotne dla opracowywania strategii ich eliminacji. Prawidłowe za- classifications of medical errors, a distinction between diagnostic and
kwalifikowanie stwierdzonego błędu może mieć również wpływ therapeutic errors is widely accepted. In addition, you can find an exe-
na krąg podmiotów odpowiedzialnych na gruncie prawa cywil- cutive, opinion-making, preventative, informational, technical, organi-
nego. Nie każdy błąd będzie rodził odpowiedzialność lekarza lub zational error, and a prognosis error. However, the adopted method of
przedstawiciela innego zawodu medycznego bezpośrednio udzie- classifying medical errors has no impact on the issue of civil liability for
lającego świadczenia medycznego, co jest szczególnie dobrze wi- the error found.
doczne w odniesieniu do błędów organizacyjnych. Wyodrębnienie
kategorii błędu organizacyjnego stwarza możliwość dochodzenia Keywords: meddical error, classification of medical errors, civil liability
przez poszkodowanego pacjenta roszczeń od instytucji – szpitala,
37 A. Fiutak, Klasyfikacja błędów…s. 50–55.
38 M. Kościelniak, Odpowiedzialność…, https://mu.rf.gov.pl/56/art-8.html (dostęp. 39 Z. Marek, Błąd medyczny, odpowiedzialność etyczno-deontologiczna i prawna le-
15.10.2019 r.). karza, Kraków 2007, s. 76.

www.edukacjaprawnicza.pl 1(175) rok akademicki 2019/2020 15