Page 19 - Klinika nr 27-28(32-33) 2019-2020

DEBATA ŚRODOWISKOWA

18
19
celem statutowym fundacji bądź organizacji pożytku publicznego. powiatowym i ustawy o samorządzie województwa . Edward
W razie niewykorzystania nieruchomości na cel, na który nieru- Gniewek podkreśla, że wyłączna kompetencja rady gminy do okre-
chomość została darowana, darowiznę odwołuje się (art. 59 ust. 2 ślania zasad nabywania, zbywania i obciążania nieruchomości
GospNierU), a ponadto czynność prawna dokonana przez fundację (art. 18 ust. 2 pkt 9 lit a SamGminU) oraz tworzenia, likwidacji
albo organizację pożytku publicznego z naruszeniem art. 59 ust. 2 i reorganizacji przedsiębiorstw, zakładów i innych gminnych jed-
GospNierU jest nieważna (art. 59 ust. 3 GospNierU). nostek organizacyjnych (art. 18 ust. 2 pkt 9 lit. h SamGminU) nie
Ponadto Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa oraz Agencja Mie- oznacza kompetencji do dokonywania przez radę gminy darowizn
nia Wojskowego mogą, na warunkach określonych w art. 59 ust. 1 na rzecz fundacji. Kwestie obrotu nieruchomościami samorządo-
GospNierU, dokonać na rzecz fundacji albo na rzecz organizacji po- wymi regulują odrębne przepisy, zawarte w ustawie o gospodarce
żytku publicznego darowizny nieruchomości, w stosunku do której nieruchomościami . Autor słusznie wyklucza możliwość zastoso-
20
wykonują prawa właścicielskie Skarbu Państwa, po uprzednim uzy- wania art. 59 GospNierU dla uzasadnienia dopuszczalności daro-
skaniu zgody ministra właściwego ds. budownictwa, planowania wizn nieruchomości należących do jednostek samorządu teryto-
i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa, a w za- rialnego, odrzucając zarówno stosowanie analogiae legis z art. 59
kresie nieruchomości wchodzących w skład Zasobu Własności GospNierU, jak i wykładnię rozszerzającą zawartych w nim norm
Rolnej Skarbu Państwa po uprzednim uzyskaniu zgody ministra prawnych ze względu na to, że art. 59 GospNierU wyraża wyjątek
właściwego ds. rozwoju wsi (art. 59 ust. 5 zd. 1 GospNierU). Zgoda od generalnej reguły dokonywania darowizn, zawartej w art. 13
ministra właściwego ds. budownictwa, planowania i zagospodaro- ust. 2 GospNierU i jako taki powinien być interpretowany ściśle,
21
wania przestrzennego oraz mieszkalnictwa jest wyrażana w formie a ponadto brak podstaw do stwierdzenia istnienia luki prawnej .
aktu notarialnego (art. 59 ust. 6 GospNierU). Również w tym przy- W konkluzji autor zasadnie przyjmuje, że zarówno Skarb Państwa,
padku w razie niewykorzystania nieruchomości na cel, na który zo- jak i jednostki samorządu terytorialnego mogą dokonywać da-
stała ona darowana, darowizna podlega odwołaniu (art. 59 ust. 5 rowizn na rzecz fundacji na podstawie art. 13 ust. 2 GospNierU
zd. 2 GospNierU). Odpowiednie zastosowanie znajduje również z przeznaczeniem nieruchomości na cele publiczne w rozumieniu
art. 59 ust. 3 GospNierU (art. 59 ust. 5 zd. 3 GospNierU). art. 6 GospNierU, przy czym oczywiście nie może powstać dyso-
Należy podkreślić, że darowizny dokonywane na podstawie nans między celami publicznymi w rozumieniu ustawy o gospo-
art. 59 GospNierU mogą dotyczyć jedynie nieruchomości wcho- darce nieruchomościami a celami fundacji w rozumieniu ustawy
dzących w skład zasobu Skarbu Państwa, nie zaś nieruchomości z 6.4.1984 r. o fundacjach . Pogląd ten należy odnieść również
22
należących do jednostek samorządu terytorialnego . Wniosek do darowizny na rzecz organizacji pożytku publicznego. Równo-
13
ten wynika jasno z art. 59 ust. 1 i 5 GospNierU. W związku z po- cześnie E. Gniewek opowiada się de lege ferenda za zastosowaniem
wyższym w literaturze powstała rozbieżność poglądów, na jakiej podobnej normy prawnej, jak wyrażona w art. 59 ust. 1 GospNierU
podstawie jest możliwe dokonywanie darowizn na rzecz fundacji do jednostek samorządu terytorialnego.
kosztem zasobu nieruchomości samorządowych przez właściwe Ustawodawca zezwala również na zawieranie umów darowizn nie-
organy gminy, powiatu bądź województwa . W myśl jednego sta- ruchomości między Skarbem Państwa i jednostką samorządu tery-
14
nowiska dopuszczalne jest stosowanie art. 59 ust. 1 GospNierU torialnego oraz między tymi jednostkami (art. 13 ust. 2 zd. 1 in fine
przez analogię do nieruchomości gmin, które mogą być donato- GospNierU). Ze względu na wskazanie podmiotów mogących być
rami fundacji, zwłaszcza o celach zgodnych z interesami samo- stronami umowy darowizny, bez określenia, o którą stronę chodzi,
rządu lokalnego . Z kolei zdaniem E. Gniewka mimo że art. 13 zarówno Skarb Państwa, jak i jednostka samorządu terytorialnego
15
ust. 1 GospNierU zastrzega na wstępie uniwersalną zasadę swo- mogą wystąpić w roli darczyńcy bądź obdarowanego . Umowa da-
23
body obrotu, to w art. 13 ust. 2 GospNierU zostały wyrażone rowizny między jednostkami samorządu terytorialnego może być
ograniczenia dopuszczalności rozporządzeń darmych. Prowa- zawarta zarówno przez równorzędne jednostki samorządu tery-
dzi to autora do wniosku, że darowizna nieruchomości publicz- torialnego, jak i przez jednostki różnego stopnia . W przypadku
24
nych (w tym samorządowych) może zostać dokonana wyłącznie darowizn z art. 13 ust. 2 zd. 1 in fine GospNierU – w odróżnie-
w granicach wyraźnie określonych w ustawie. Dopuszczalna jest niu od darowizn, o których mowa w art. 13 ust. 2 zd. 1 in prin-
więc darowizna nieruchomości samorządowych na rzecz fundacji cipio GospNierU – ustawodawca nie wskazuje, że darowizna jest
(a obecnie również na rzecz organizacji pożytku publicznego – M. dokonywana na cele publiczne, jednak przedmiot darowizny z na-
T.-K.), w celu umożliwienia realizacji celów publicznych określo- tury rzeczy będzie przeznaczony do wykonywania zadań ustawo-
nych w art. 6 GospNierU – zgodna z art. 13 ust. 2 GospNierU . wych przez obdarowanego, to jest Skarb Państwa bądź jednostkę
16
Autor opowiada się ponadto przeciwko korzystaniu z fałszywych samorządu terytorialnego . Określenie celu darowizny jest w tej
25
argumentów, rzekomo wywodzących się z ustawy o samorzą- umowie niezbędne, a w razie niewykorzystania nieruchomości
17
dzie gminnym – odnosząc to samo do ustawy o samorządzie na ten cel darowizna podlega odwołaniu (art. 13 ust. 2 zd. 2 i 3
GospNierU).
Kolejną darowizną nieruchomości dokonywaną na podstawie
ustawy o gospodarce nieruchomościami jest darowizna nierucho-
13 E. Gniewek, Obrót…, s. 321 i n.
14 Problem ten poruszono na tle poprzedniego stanu prawnego, w którym art. 59 mości stanowiących odpowiednio zasób nieruchomości Skarbu
GospNierU stanowił o darowiźnie na rzecz fundacji (zmiany wprowadzono ustawą
z 24.4.2003 r. – Przepisy wprowadzające ustawę o działalności pożytku publicz- 18 Ustawa z 5.6.1998 r. o samorządzie powiatowym, t.j. Dz.U. z 2019 r., poz. 511
nego i o wolontariacie, Dz.U. Nr 96, poz. 874 i ustawą z 28.11.2003 r. o zmianie ze zm.
ustawy o gospodarce nieruchomościami oraz o zmianie niektórych innych ustaw, 19 Ustawa z 5.6.1998 r. o samorządzie województwa, t.j. Dz.U. z 2019 r., poz. 512
Dz.U. z 2004 r. Nr 141, poz. 1492). Obecnie należy go więc analogicznie odnieść ze zm.
do darowizny na rzecz organizacji pożytku publicznego. 20 E. Gniewek, Obrót..., s. 323.
15 Tak: S. Kolanowski, A. Kolarski, Ustawa o gospodarce nieruchomościami, Komen- 21 Ibidem.
tarz, Warszawa 1998, s. 107. 22 Ibidem.
16 E. Gniewek, Obrót..., s. 322. 23 Ibidem, s. 324.
17 Ustawa z 8.3.1990 r. o samorządzie gminnym, t.j. Dz.U. z 2019 r., poz. 506 ze zm., 24 Ibidem.
dalej jako: SamGminU. 25 Ibidem.

18 KLINIKA Nr 27 (32)/2020 www.fupp.org.pl