Page 20 - Klinika nr 27-28(32-33) 2019-2020

DEBATA ŚRODOWISKOWA

Państwa, województwa lub powiatu, przeznaczonych w planach skonkretyzowane podmiotowo i przedmiotowo, odpowiada defi-
34
miejscowych pod budownictwo mieszkaniowe oraz na realizację nicji roszczenia . Dodatkowo warto podkreślić różnicę w sformu-
związanych z tym budownictwem urządzeń infrastruktury tech- łowaniu z jednej strony art. 22 ust. 1 GospNierU, a z drugiej –
nicznej na rzecz gminy. Darowizny tej dokonuje się na wniosek art. 13 ust. 2 GospNierU oraz art. 59 ust. 1 i 5 GospNierU. Nie
26
gminy, jeżeli przemawia za tym ważny interes gminy i jeżeli cele przekonuje pogląd, zgodnie z którym art. 22 ust. 1 GospNierU nie
te nie są lub nie mogą być realizowane odpowiednio przez Skarb stanowi o roszczeniu gminy ze względu na to, że dokonanie da-
Państwa, województwo lub powiat (art. 22 ust. 1 zd. 1 GospNierU). rowizny jest możliwe, jeżeli Skarb Państwa sam nie realizuje lub
W takiej umowie darowizny określa się cel, na który nieruchomość nie może realizować celów wynikających z przeznaczenia nierucho-
jest darowana, a w przypadku niewykorzystania nieruchomości mości oraz za darowizną przemawia ważny interes gminy . Inni
35
na ten cel darowizna podlega odwołaniu, z zastrzeżeniem art. 22 autorzy zajmują stanowisko, że gminie nie przysługuje roszczenie,
ust. 2 GospNierU (art. 22 ust. 1 zd. 2 i 3 GospNierU), w myśl któ- bez jakiegokolwiek uzasadnienia , wskazując jedynie, że nawet
36
rego odstąpienie od odwołania darowizny następuje za zgodą od- w razie spełnienia przesłanek wniosek gminy może zostać potrak-
powiednio wojewody, sejmiku województwa lub rady powiatu. Nie towany odmownie . Należy podkreślić, że wymienione okoliczno-
37
ulega wątpliwości, że – generalnie rzecz ujmując – celem tym jest ści stanowią jedne z conditiones iuris wymaganych dla powstania
38
budownictwo mieszkaniowe i realizacja urządzeń infrastruktury roszczenia, czego nie podważa okoliczność, że mają one charakter
technicznej związanych z tym budownictwem, jednak w umowie ocenny (w szczególności ze względu na zastosowanie zwrotu nie-
darowizny cel powinien zostać odpowiednio skonkretyzowany . dookreślonego „ważny interes”). Rację ma także E. Gniewek wska-
27
W przypadku darowizny, o której mowa, w roli obdarowanego zując, że w razie odrzucenia koncepcji roszczenia art. 22 ust. 1
może wystąpić jedynie gmina (przy czym chodzi wyłącznie GospNierU wyrażałby jedynie dopuszczalność dokonania darowi-
o gminę, na której obszarze jest położona nieruchomość, mająca zny, co wynika już z posiadającego znaczenie ogólne art. 13 ust. 2
28
podlegać darowiźnie ), zaś darczyńcą może być Skarb Państwa, GospNierU . Dochodzenie roszczenia o zawarcie umowy darowi-
39
40
województwo lub powiat. Ustawodawca wymaga, by nierucho- zny następuje w trybie art. 64 KC i art. 1047 KPC . Ciężar wyka-
mości, których dotyczy umowa, były przeznaczone w planach zania spełnienia przesłanek z art. 22 ust. 1 GospNierU spoczywa
miejscowych pod budownictwo mieszkaniowe oraz na realizację na gminie, zgodnie z ogólną regułą wyrażoną w art. 6 KC.
związanych z tym budownictwem urządzeń infrastruktury tech- Należy zaznaczyć, że w literaturze kwestionuje się niekiedy kwa-
nicznej. Konieczne jest takie określenie przeznaczenia nierucho- lifikowanie jako darowizny umowy z art. 22 ust. 1 GospNierU.
mości w planie miejscowym, niewystarczająca jest więc decyzja Zdaniem niektórych autorów przekazanie nieruchomości gminie
29
41
o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu . Chodzi przy na tej podstawie następuje w trybie administracyjnoprawnym .
42
tym o nowe budownictwo mieszkaniowe i urządzenia infrastruk- Dominuje jednak słusznie kwalifikacja tej umowy jako darowizny .
tury technicznej związane z nowym budownictwem . Darowizna Przede wszystkim należy podkreślić, że ustawodawca w przepisie,
30
podlegająca art. 22 ust. 1 GospNierU może zostać dokonana wy- o którym mowa wskazuje expressis verbis, że przekazanie nierucho-
łącznie na wniosek gminy, w którym wymagane jest określenie mości następuje w drodze darowizny, a zgodnie z zasadą racjonal-
ważnego interesu gminy przemawiającego za dokonaniem darowi- ności prawodawcy i dyrektywą wykładni językowej, by tym samym
zny. Wniosek gminy stanowi conditio iuris dokonania analizowanej zwrotom zawartym w aktach prawnych nie przypisywać innego
darowizny. Jednym z zadań gminy jest zaspokajanie zbiorowych znaczenia należy uznać, że tym samym chodzi o umowę darowizny
potrzeb wspólnoty, w szczególności podejmowanie gminnego bu- w rozumieniu art. 888 § 1 KC. W ten sposób ustawodawca przesą-
downictwa mieszkaniowego (art. 7 ust. 1 pkt 7 SamGminU). Przy dził równocześnie, że przekazanie gminie nieruchomości następuje
ocenie ważnego interesu postuluje się uwzględnienie kryterium w trybie cywilnoprawnym, na podstawie umowy cywilnoprawnej .
43
31
finansowego i funkcjonalnego . Ponadto darowizna może zostać
dokonana, jeżeli wymienione wyżej cele nie są lub nie mogą być
realizowane przez mający wystąpić w roli darczyńcy Skarb Pań- 34 Zob. P. Machnikowski, [w:] E. Łętowska (red.), System Prawa Prywatnego, t. 5, Prawo
zobowiązań – część ogólna, Warszawa 2006, s. 129.
stwa, województwo lub powiat. W tym kontekście należy uwzględ- 35 Tak: G. Bieniek, Ustawa…, s. 169.
nić plany inwestycyjne tych jednostek oraz ich możliwości budże- 36 M. Możdżeń-Marcinkowski, [w:] P. Czechowski (red.), Ustawa…, s. 107; E. Bończak-
-Kucharczyk, Ustawa…, s. 212.
towe . Należy uznać, że w razie spełnienia przesłanek określonych 37 E. Bończak-Kucharczyk, Ustawa…, s. 212.
32
w art. 22 ust. 1 GospNierU gminie przysługuje roszczenie o do- 38 E. Gniewek, Obrót…, s. 328.
33
konanie na jej rzecz darowizny nieruchomości . Ustawodawca 39 40 Ibidem.
przesądził bowiem, że w razie spełnienia ustawowych warunków Ustawa z 17.11.1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego, t.j. Dz. U. z 2019 r.,
poz. 1460 ze zm.
określonych w powyższym przepisie nieruchomości „przekazuje się 41 Tak: M. Safjan, [w:] K. Pietrzykowski (red.), Kodeks cywilny…, s. 772; J. Szachuło-
w drodze darowizny” gminie na jej wniosek. Oznacza to, że gminie wicz, Zalety i wady ustawy o gospodarce nieruchomościami, PS 1999, Nr 3, s. 11;
J. Szachułowicz, M. Krassowska, A. Łukaszewska, Gospodarka nieruchomościami,
przysługuje z mocy ustawy uprawnienie do żądania zawarcia z nią Przepisy i komentarz, Warszawa 2002, s. 82; A. Janas, [w:] M. Habdas, M. Fras
umowy darowizny przez Skarb Państwa, województwo lub po- (red.), Kodeks cywilny, Komentarz, Tom V, Zobowiązania. Część szczególna
(art. 765–921 ), Warszawa 2019, s. 595.
16
wiat, mające wystąpić w roli darczyńcy. Tego rodzaju uprawnienie, 42 Tak: E. Drozd, Umowa zobowiązująca jako podstawa prawna dla umów z zakre-
su prawa rzeczowego, [w:] L. Ogiegło, W. Popiołek, M. Szpunar, Rozprawy prawni-
26 Odnośnie definicji ustawowej tego zwrotu zob. art. 143 ust. 2 GospNierU. cze, Księga pamiątkowa Profesora Maksymiliana Pazdana, Kraków 2005, s. 864;
27 S. Kolanowski, A. Kolarski, Ustawa…, s. 52; E. Gniewek, Obrót…, s. 325 i n.; M. Moż- E. Gniewek, Obrót…, s. 325 i n.; W. Szydło, Reprezentacja Skarbu Państwa w za-
dżeń-Marcinkowski, [w:] P. Czechowski (red.), Ustawa o gospodarce nieruchomościa- kresie gospodarowania nieruchomościami, Wrocław 2010, s. 239; G. Bieniek,
mi, Komentarz, Warszawa 2015, s. 108; E. Bończak-Kucharczyk, Ustawa…, s. 213. [w:] G. Bieniek (red.), Ustawa o gospodarce nieruchomościami, Komentarz, War-
28 A. Tułodziecki, [w:] J. Jaworski, A. Prusaczyk, A. Tułodziecki, M. Wolanin, Ustawa…, szawa 2011, s. 169; M. Horoszko, D. Pęchorzewski (red.), Gospodarka nierucho-
s. 141; E. Bończak-Kucharczyk, Ustawa…, s. 212. mościami, Komentarz, Warszawa 2014, s. 57; E. Klat-Górska, [w:] E. Klat-Górska,
29 E. Gniewek, Obrót…, s. 326, przypis Nr 592. L. Klat-Wertelecka, Ustawa o gospodarce nieruchomościami, Komentarz, Warszawa
30 M. Wolanin, Ustawa..., s. 143; E. Gniewek, Obrót..., s. 326. 2015, s. 118; M. Możdżeń-Marcinkowski, [w:] P. Czechowski (red.), Ustawa…, s. 107;
31 E. Bończak-Kucharczyk, Ustawa…, s. 212. A. Tułodziecki, [w:] J. Jaworski, A. Prusaczyk, A. Tułodziecki, M. Wolanin, Ustawa…,
32 S. Kolanowski, A. Kolarski, Ustawa…, s. 52; E. Gniewek, Ustawa…, s. 326. s. 141; M. Tenenbaum-Kulig, Darowizna…, w druku.
33 M. Wolanin, Ustawa..., s. 143; E. Gniewek, Obrót..., s. 327. 43 W. Szydło, Reprezentacja…, s. 239; M. Tenenbaum-Kulig, Darowizna…, w druku.
www.edukacjaprawnicza.pl 1(175) rok akademicki 2019/2020 19