Page 17 - Klinika Nr 33–34 (38–39)/2022

WPŁYW KLINIK NA PRZYSZŁOŚĆ SPOŁECZNĄ

realizujących zadania publiczne czy ustawa z 5.9.2016 r. o usłu- elektronicznej z różnych przyczyn nie są jeszcze gotowe. Osoby
3
gach zaufania oraz identyfikacji elektronicznej . Spektrum obowią- te będą miały możliwość otrzymywania przesyłki wytworzonej
4
zujących aktów prawnych należałoby jednak uzupełnić o regulację elektronicznie i przekonwertowanej do postaci papierowej.
znacznie przyśpieszającą proces informatyzacji, a jednocześnie Realizacja podstawowego celu ustawy o doręczeniach elektronicz-
zapewniającą jednolite standardy w tym obszarze, niezależnie nych ma zapewnić wszystkim – zarówno podmiotom publicznym,
od dziedziny, w której są udzielane usługi administracji publicz- jak i niepublicznym, a w szczególności osobom fizycznym – możli-
nej. Jako zwiastun nadchodzących zmian, ale przede wszystkim wość korzystania z jednego, własnego adresu do doręczeń elektro-
możliwości rozwoju i zwiększenia ich tempa, można potraktować nicznych, który będzie mógł być wykorzystany do korespondencji
stworzenie i wdrożenie Elektronicznej Platformy Usług Admini- ze wszystkimi pozostałymi podmiotami korzystającymi z usług re-
5
stracji Publicznej (ePUAP) . Dotychczasowe doświadczenia z plat- jestrowanego doręczenia elektronicznego (powstanie baza adresów
formą ePUAP wskazują jednak na pewne ograniczenia, które unie- elektronicznych). Spowoduje to także m.in. standaryzację formy
możliwiają dokonanie skoku naprzód w cyfrową rzeczywistość. komunikacji usług, odmiejscowienie procesu doręczenia przez
Nie uwzględniają specyfiki niektórych usług, dziedzinowości ad- umożliwienie wysyłania i odbierania korespondencji z dowolnego
ministracji publicznej ani też nie nakłaniają urzędów do wdrożenia miejsca (brak konieczności informowania każdorazowo o zmianie
jednolitego funkcjonalnie oprogramowania obsługującego procesy fizycznego miejsca pobytu). Przedmiotowa zmiana przyczyni się
związane z realizacją tych usług od A do Z. Przeszkód w rozwoju również do skrócenia czasu potrzebnego na realizację procesów
cyfryzacji w polskiej administracji publicznej można zresztą wska- doręczenia, przy zapewnieniu stronom wzajemnej identyfikacji
zać znacznie więcej. Dotyczą one przykładowo braku interopera- i – co najważniejsze – skutecznych prawnie dowodów doręczenia
cyjności i jednolitego modelu współdziałania pomiędzy systemami (wysłania i otrzymania korespondencji) . Nie jest to co prawda
9
informatycznymi zarządzanymi przez poszczególne szczeble pol- rozwiązanie innowacyjne, jednak nie o innowację tu chodzi,
skiej administracji, braku odpowiednich kompetencji urzędników a o skuteczność i powszechność zastosowania tego instrumentu.
(choć wraz z wymianą kadr w urzędach zaczyna się to już zmie- Na tle innych państw Unii Europejskiej projektowane polskie e-
niać), a także pomijania informatyzacji zewnętrznej i obaw urzęd- -Doręczenia w założeniach pozostają bardzo zbliżone do modelu
10
ników odnośnie do zwolnień będących potencjalnym następstwem czeskiego .
postępującej cyfryzacji . Omawiana ustawa wpisuje się w aktualne trendy prawne. Już
6
Pandemia COVID-19 i związane z nią obostrzenia (zachęta do po- 10 lat temu Rada Europejska zwróciła się do Komisji Europejskiej
zostania w domu, utrudniony dostęp do urzędów itd.) spowo- o wsparcie rozwoju jednolitego rynku cyfrowego przez tworzenie
dowały skokowy wzrost zainteresowania załatwianiem spraw odpowiednich warunków sprzyjających wzajemnemu transgranicz-
administracyjnych on line, bez konieczności osobistego stawien- nemu uznawaniu głównych aktywatorów, takich jak elektroniczna
nictwa w urzędzie. Wejście w życie z dniem 1.7.2021 r. ustawy identyfikacja, dokumenty elektroniczne, podpisy elektroniczne
7
z 18.11.2020 r. o doręczeniach elektronicznych , która stanowi i usługi doręczeń elektronicznych, oraz odpowiednich warunków
dużą rewolucję w przesyłaniu, odbieraniu i wymianie dokumentów sprzyjających interoperacyjności usług administracji elektronicznej
11
pomiędzy podmiotami publicznymi, ale także z podmiotami niepu- w całej Unii Europejskiej . Odpowiedzią na to było m.in. wspo-
blicznymi (w tym osobami fizycznymi), stanowi odpowiedź na po- mniane rozporządzenie 910/2014.
trzeby obecnej rzeczywistości, choć jest wynikiem procesu mają- Ustawa o doręczeniach elektronicznych stanowi również odpo-
cego swoje źródła, zanim świat dotknęło nieszczęście pandemii. wiedź na Deklarację ministerialną w sprawie administracji elektro-
Kluczowym celem omawianej ustawy jest dokonanie znaczącej nicznej, podpisaną w Tallinie 6.10.2017 r. (Tallinn Declaration on
zmiany w sposobie wymiany korespondencji urzędowej. Domyślny eGovernment), w której wskazano m.in. na zasadę domyślności
sposób wymiany tej korespondencji ma stanowić publiczna usługa cyfrowej i powszechności. Zgodnie z tą zasadą usługi publiczne
rejestrowanego doręczenia elektronicznego świadczona na zasa- mają być dostępne w postaci cyfrowej, która powinna być formą
dach analogicznych do uregulowań rozporządzenia Parlamentu domyślną, jednakże państwo ma także zapewnić alternatywne
Europejskiego i Rady (UE) Nr 910/2014 z 23.7.2014 r. w spra- drogi komunikacji obywatelom niechcącym lub niemogącym z nich
wie identyfikacji elektronicznej i usług zaufania w odniesieniu skorzystać w cyfrowej postaci .
12
do transakcji elektronicznych na rynku wewnętrznym oraz uchyla- Na tle powyższych ustaleń powstaje pytanie, czy nie jest zaskakują-
jącego dyrektywę 1999/93/WE (dalej „rozporządzenie 910/2014”) cym zbiegiem okoliczności wprowadzanie omawianych rozwiązań
8
dla kwalifikowanych usług rejestrowanego doręczenia elektronicz- z przeżywaną obecnie sytuacją epidemiczną. Nie ulega wątpliwości,
nego. Przy wykorzystaniu tej usługi będzie realizowana wymiana że charakter ustawy wychodzi naprzeciw tej rzeczywistości, choć
korespondencji wymagającej przez nadawcę potwierdzenia nada- może mieć zastosowanie także w przypadku innych trudnych zda-
nia lub odbioru. Uzupełnieniem tego sposobu obiegu korespon- rzeń, np. klęsk żywiołowych czy innych stanów nadzwyczajnych.
dencji stanie się publiczna usługa hybrydowa zapewniająca pod- W tym obszarze jej pojawienie się należy uznać za pozytywny znak
miotom publicznym wysyłkę korespondencji w domyślnej postaci nadchodzących zmian, będących konsekwencją nieuchronnie ewo-
elektronicznej również w kontaktach z osobami wykluczonymi luującej rzeczywistości.
cyfrowo lub takimi, które na wymianę korespondencji w postaci Omawiana ustawa o doręczeniach elektronicznych zmienia nie-
które przepisy procesowe i materialne w Polsce, nowelizując przy
3 Dz.U. z 2022 r. poz. 2070. tym aż 86 innych ustaw. Nie ulega wątpliwości, że jeśli przyjmie się
4 Dz.U. z 2021 r. poz. 1797.
5 Ogólnopolska platforma teleinformatyczna służąca do komunikacji obywate- 9 Uzasadnienie rządowego projektu ustawy o doręczeniach elektronicznych, druk
li z jednostkami administracji publicznej w ujednolicony, standardowy sposób. sejmowy Nr 239 z 6.2.2020 r. (zob. http://sejm.gov.pl/Sejm9.nsf/PrzebiegProc.
Zbudowana w ramach projektu ePUAP-WKP. xsp?id=74950F8629B773C2C125850C00390DD0, dostęp: 1.4.2021 r.), s. 7.
6 D. Chaba, Warunki cyfryzacji samorządu terytorialnego w Polsce, Samorząd Tery- 10 Ocena Skutków Regulacji, druk Nr 239 (źródło jw.), s. 9.
torialny 2021, Nr 5, s. 11–20, Lex/el. 2021. 11 Rozporządzenie 910/2014, preambuła, motyw 6.
7 Dz.U. z 2022 r. poz. 569 i 1002. 12 Uzasadnienie rządowego projektu ustawy o doręczeniach elektronicznych,
8 Dz.Urz. UE L Nr 257, s. 73. s. 9–10.

16 KLINIKA Nr 33–34 (38–39)/2022 fupp.org.pl

16.02.2023 11:43
Klinika 33-34(38-39) 2022-2023.indb 16 16.02.2023 11:43
Klinika 33-34(38-39) 2022-2023.indb 16