Page 8 - Klinika Nr 35–36 (40–41)/2023

WPŁYW KLINIK NA PRZYSZŁOŚĆ SPOŁECZNĄ

Sprawy medyczne

– jak zwiększyć

Syroka-Marczewska* bezpieczeństwo prawne
Katarzyna

klientów studenckich

poradni prawnych

Uwagi wstępne kiem sine qua non nie tylko skuteczności dochodzenia ewentual-
Studencka poradnia prawna jest instytucją charakteryzującą się nych roszczeń, lecz także poczucia bezpieczeństwa prawnego osób
dużą dynamiką pracy i różnorodnością spraw oraz klientów. chorych w obszarze zdrowia.
1
Wśród zagadnień, które trafiają do kliniki prawa zdarzają się Przedmiotem tego artykułu jest próba przedstawienia wybranych
tzw. sprawy medyczne, które mogą dotyczyć np. błędu diagno- praw pacjenta pod kątem zwiększenia bezpieczeństwa prawne-
stycznego czy naruszenia praw pacjenta. W takich przypadkach go klientów, którzy zwracają się o pomoc do studenckich porad-
po stronie klientów studenckich poradni prawnych mogą pojawić ni prawnych w sprawach medycznych. Przeprowadzona zostanie
się trudne emocje, które są związane często nie tylko z samym pro- analiza przepisów dotyczących dostępu do dokumentacji medycz-
cesem choroby, lecz także z rozwiązaniami systemowymi w pol- nej oraz do informacji o stanie zdrowia, diagnozie, rokowaniu i al-
skim systemie ochrony zdrowia. W ocenie J. Barańskiego próg drzwi ternatywnych metodach leczenia, przydatna szczególnie dla klien-
gabinetu lekarskiego niekiedy staje się granicą, w której urealniają tów pokrzywdzonych w procesie leczenia. Przystępne przekazanie
2
się po stronie pacjentów różne niepokoje . Pytając o telos procesu przez studentów wyczerpujących informacji na temat przysługu-
leczenia, wskazuje się w związku z tym na dobro całej osoby: fi- jących pacjentom praw oraz środków ich ochrony może nie tylko
zyczne, emocjonalne i duchowe . przyczynić się do skuteczności dochodzonych przez nich roszczeń,
3
Klinika Prawa WPiA Uniwersytetu Warszawskiego posiada dwie ale również zwiększyć ich komfort psychiczny i poczucie bezpie-
sekcje dotyczące prawa medycznego, tj. sekcję skupiającą się na cy- czeństwa prawnego. Rola kliniki prawa w zakresie podnoszenia
wilnych aspektach wyżej opisanej problematyki oraz sekcję kar- świadomości społecznej w tym zakresie jest trudna do przecenie-
ną. Niezależnie od przedmiotu zarzutów lub roszczeń w sprawach nia, wiadomo bowiem, że zasada, iż nieznajomość prawa szkodzi,
medycznych kontakt studentów z klientem powinien służyć roz- ma zastosowanie do każdego obywatela, który jest potencjalnym
szerzeniu wiedzy tych ostatnich o prawach pacjenta i środkach ich pokrzywdzonym, w tym także do pacjenta.
ochrony. Moje doświadczenie z sekcji karnej – medycznej wskazu-
je, że klienci szczególnie mało wiedzą na temat ich prawa do infor- Prawo do dokumentacji medycznej
macji oraz związanego z nim dostępu do dokumentacji medycz- Prawo pacjenta do dokumentacji medycznej przysługuje każ-
nej. Na przykład często nie są świadomi nie tylko tego, że mają demu pacjentowi, niezależnie od miejsca udzielania czynności
prawo dostępu do dokumentacji medycznej, ale tym bardziej nie medycznej. Żaden pacjent nie może być przez jakiekolwiek dzia-
4
wiedzą, że dostęp ten mogą uzyskać w wybranej przez siebie for- łania czy zaniechania tego prawa pozbawiony . Zgodnie z treścią
mie np. na płycie CD albo w wersji papierowej. Przekazanie wiedzy art. 26 ust. 1 ustawy z 6.11.2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku
o tych prawach, jak się wydaje, powinno więc towarzyszyć prawie Praw Pacjenta (dalej: PrPacjRPPU) podmiot udzielający świadczeń
5
każdej sprawie medycznej. Znajomość praw pacjenta jest warun- zdrowotnych udostępnia dokumentację medyczną pacjentowi lub
jego przedstawicielowi ustawowemu bądź osobie upoważnionej
* Adiunkt w Katedrze Prawa Karnego Porównawczego WPiA UW, koordynatorka przez pacjenta. Po śmierci pacjenta dokumentacja medyczna jest
w Klinice Prawa WPiA UW. Laureatka V edycji konkursu CWiD UW „Nauka jest
dla ludzi”. Autorka licznych publikacji, w szczególności z zakresu prawa medycz- udostępniana osobie upoważnionej przez pacjenta za życia lub
nego oraz farmaceutycznego. ORCID: 0000-0003-4177-6721. osobie, która w chwili zgonu pacjenta była jego przedstawicielem
1 I. Kraśnicka, B. Namysłowska-Gabrysiak, Organizacja studenckiej poradni prawnej
oraz formy kształcenia klinicznego, [w:] B. Namysłowska-Gabrysiak (red.), Studen- ustawowym. Co do zasady dokumentacja medyczna jest udostęp-
cka Poradnia Prawa. Podręcznik dla opiekunów, Warszawa 2009, s. 1. niana także osobie bliskiej, chyba że udostępnieniu sprzeciwi się
2 J. Barański, Przestrzeń gabinetu lekarskiego jako warunek komunikowania się, inna osoba bliska lub sprzeciwił się temu pacjent za życia.
[w:] J. Barański, E. Waszyński, A. Steciwko (red.), Komunikowanie się lekarza z pa-
cjentem, Wrocław 2000, s. 93.
3 E.D. Pellegrino, The Internal Morality of Clinical Medicine: A Paradigm for
the Ethics of the Helping and Healing Professions, za: W. Chańska, Powierni- 4 E. Bielak-Jomaa, M. Ćwikiel, [w:] D. Karkowska, Ustawa o prawach pacjenta i Rzecz-
cy? Kontrahenci? Misjonarze? Źródła i zakres obowiązków lekarzy, Etyka 2002, niku Praw Pacjenta. Komentarz, LEX 2021, art. 23.
Nr 35, s. 202. 5 T.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 1545 ze zm.

edukacjaprawnicza.pl KLINIKA Nr 35–36 (40–41)/2023 7

11.07.2024 18:42
Klinika 35-36(40-41) 2023.indb 7 11.07.2024 18:42
Klinika 35-36(40-41) 2023.indb 7