Page 14 - "Klinika" Nr 37-38 (42-43) 2024

WPŁYW KLINIK NA PRZYSZŁOŚĆ SPOŁECZNĄ

Szkoły Prawa Uchodźczego w kolejnych latach zapisało się do sekcji na gruntowaniu wiedzy i przygotowywaniu młodych ludzi do prak-
do spraw uchodźców do Kliniki Prawa, aby zdobytą wiedzę wyko- tycznej pracy z ustawami i klientami. W sekcji do spraw uchodźców
rzystać w praktyce. pierwsze tygodnie skoncentrowane są na jak najszerszym, najszyb-
W kolejnym roku akademickim 2022/23 pojawiła się możliwość szym i najbardziej efektywnym przekazaniu ogromu wiedzy z za-
rozwoju w zakresie wsparcia osób z Ukrainy, które zdecydowały się kresu prawa uchodźczego i migracyjnego, tak aby na pierwszych
kontynuować bądź rozpocząć edukację na Uniwersytecie Warszaw- dyżurach studenci mogli co najmniej rozpoznać, z jaką sprawą
skim. W ramach funduszu Zintegrowanego Programu Rozwoju, mają do czynienia, gdzie powinni szukać odpowiednich przepi-
Studenci dla Otoczenia, pozyskane zostały środki na stworze- sów, a także ustalić, z jakimi potencjalnymi trudnościami przyj-
nie dodatkowej sekcji w Klinice Prawa, oferując pomoc studen- dzie im się mierzyć. Ważne jest też zwrócenie uwagi na problemy,
tom, doktorantom i pracownikom UW z Ukrainy . Nabór ruszył które mogą się pojawić w związku z różnicami kulturowymi, ale
20
we wrześniu 2022 r. i sekcja funkcjonowała w semestrze zimowym także przeprowadzić rozpoznanie dotyczące kompetencji języko-
danego roku akademickiego. Podjęta została współpraca z We- wych studentów, aby w sposób jak najbardziej adekwatny i zgodny
lcome Point , czyli miejscem, które od dawna oferuje wsparcie z umiejętnościami przydzielać im sprawy.
21
obcokrajowcom studiującym na Uniwersytecie, studenci kontak- W związku z napływem cudzoziemców do Polski wiele organizacji
towali się z samorządami na wielu wydziałach, przekazywali infor- pozarządowych, które wcześniej zajmowały się sprawami uchodź-
mację o istnieniu sekcji do akademików, a także do Szkoły Języków czymi, zaczęło oferować szkolenia, webinary czy też spotkania sta-
Obcych, która w tym okresie prowadziła liczne kursy językowe dla cjonarne poświęcone tej tematyce. Możliwość skorzystania z poza-
osób studiujących z Ukrainy bądź kandydatów na studia na UW. uniwersyteckich specjalistów w procesie kształcenia i edukowania
W wyniku podjętych działań do sekcji trafiło kilkanaście spraw, studentów jest ogromną szansą dla klinik prawa, gdyż pozwala nie
które związane były przede wszystkim z możliwościami uzyskania tylko na urozmaicenie zajęć, ale też na nawiązywanie współpracy,
wsparcia finansowego, zakwaterowania, wsparcia psychologicz- sieciowanie czy też po prostu spotykanie wielu zaangażowanych
nego, ale także z procesem rekrutacji na studia czy też interpreta- osób, praktyków, którzy dzieląc się swoim doświadczeniem, zara-
cją przepisów ustaw dotyczących warunków, jakie należy spełnić, żają jednocześnie entuzjazmem.
aby móc zalegalizować pobyt na terenie Polski. Studenci mieli też Możliwość wykorzystania aktualności tematyki migracyjnej stała
możliwość wzięcia udziału w ciekawych zajęciach, na przykład do- u podstaw nawiązania współpracy z Helsińską Fundacją Praw Czło-
tyczących wystąpień publicznych, których głównym zadaniem było wieka, która w semestrze zimowym 2023/24 przeprowadziła serię
wzmocnienie kompetencji miękkich uczestników. Mimo że projekt spotkań dedykowanych studentom z sekcji do spraw uchodźców,
trwał jedynie semestr, zdobyte doświadczenie i wiedza, a także na- obejmujących zarówno tematykę ochrony międzynarodowej, jak
wiązane kontakty pozwoliły na kontynuowanie podjętych zadań i ochrony czasowej oferowanej osobom z Ukrainy, sytuacji na gra-
w ramach istniejącej sekcji uchodźczej. nicy polsko-białoruskiej, detencji cudzoziemców czy też orzecznic-
W drugiej połowie 2023 r. sytuacja prawna osób z Ukrainy przeby- twa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w zakresie migracji
wających w Polsce była relatywnie stabilna. Obowiązujące przepisy i uchodźstwa. Studenci mieli również szanse spotkać się z psycho-
prawa przyznawały im wiele uprawnień, ułatwiały proces starania lożką, która pracuje z osobami uchodźczymi i która podzieliła się
się o pobyt czasowy, umożliwiały dostęp do edukacji i rynku pracy, swoimi doświadczeniami w tym zakresie. Podkreślenie aspektów
a także służby zdrowia czy też świadczeń finansowych. Podejmo- psychologicznych pracy z osobą będącą w kryzysie miało na celu
22
wane działania na poziomie Unii Europejskiej czy też Polski sta- uwrażliwienie uczestników, a także przygotowanie ich na poza-
23
nowiły wyraźny sygnał, że ewentualne zmiany będą dotyczyć raczej prawne trudności, z jakimi będą mogli się mierzyć w przyszłości.
kwestii szczegółowych, a nie generalnego zagadnienia, jakim jest W ramach przygotowania do wykładów studenci wraz z opiekunką
legalność pobytu osób z Ukrainy na terenie państw członkowskich. sekcji obejrzeli film „Zielona granica” w reżyserii Agnieszki Hol-
Natomiast ciągle niestabilna sytuacja na granicy polsko-białoru- land, gdyż jego premiera w kinach zbiegła się z początkiem roku
skiej wymagała przekierowania działań i faktycznego skoncentro- akademickiego.
wania się na pomocy osobom ubiegającym się o ochronę między- Kierując się widoczną potrzebą popularyzowania wiedzy z zakresu
narodową w Polsce, czy to w postaci statusu uchodźcy, czy ochrony prawa migracyjnego i uchodźczego, w semestrze letnim ponownie
uzupełniającej, ale także pobytu humanitarnego. przeprowadzono rekrutację do Szkoły Prawa Uchodźczego. Warto
Specyfiką funkcjonowania Kliniki Prawa na WPiA UW jest co- zaznaczyć, że druga edycja cieszyła się jeszcze większą popularno-
roczna zmiana grupy studentów w każdej sekcji. Zajęcia z koordy- ścią niż dwa lata wcześniej, co wyraźnie wskazuje, że istnieje nie
natorem rozpoczynają się w październiku, a pierwsi klienci mogą tylko szansa, ale i potrzeba na zagospodarowanie zainteresowa-
zapisać się na dyżur w połowie listopada. W przypadku sekcji, ta- nia studentów oraz wzmocnienie ich wiedzy i kompetencji z tego
kich jak karna czy cywilna, do której aplikują studenci posiadający zakresu. W roku 2024 udało się pozyskać jako współorganizatora
już określoną wiedzę z tego zakresu zdobytą podczas uczęszcza- Szkoły UNHCR Przedstawicielstwo w Polsce, co również i w tej
nia na przedmioty kursowe, taki układ faktycznie się sprawdza edycji zagwarantowało drobne dofinansowanie do spotkań ze-
i w pierwszych kilku tygodniach zajęć można skoncentrować się wnętrznych. Możliwość zaproszenia ekspertów z różnych instytu-
cji jest korzystna nie tylko dla zrekrutowanych uczestników Szkoły,
20 https://wpia.uw.edu.pl/pl/aktualnosci/ruszyl-nabor-do-kliniki-prawa-sekcji- lecz także dla studentów z sekcji do spraw uchodźców, którzy mogą
-ds-pomocy-dla-studentow-doktorantow-i-pracownikow-uw-z-ukrainy [dostęp:
7.4.2024 r.]. nie tylko poszerzać wiedzę, ale i poznawać różne możliwości póź-
21 https://welcome.uw.edu.pl/ [dostęp: 7.4.2024 r.]. niejszego jej wykorzystywania w pracy zawodowej.
22 Decyzja Wykonawcza Rady EU 2023/2409 z 19.10.2023 r. w sprawie przedłu- Warto dodać, że wszystkie te działania nie tylko sprzyjają popu-
żenia tymczasowej ochrony wprowadzonej decyzją wykonawczą (UE) 2022/382.
(Dz.Urz. UE L z 2023 r. s. 2409). laryzowaniu wiedzy z zakresu prawa migracyjnego i uchodźczego,
23 Ustawa z 9.2.2024 r. o zmianie ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku ale również zwiększają zaangażowanie studentów i poszerzają pole
z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa, ustawy o podatku dochodo-
wych od osób fizycznych oraz ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych działania samej sekcji. Nieprzypadkowe jest bowiem to, że osoby,
(Dz.U. z 2024 r. poz. 232). które brały udział w pierwszej edycji Szkoły Prawa Uchodźczego,

edukacjaprawnicza.pl KLINIKA Nr 37–38 (42–43)/2024 13