Page 5 - "Klinika" Nr 37-38 (42-43) 2024

WPŁYW KLINIK NA PRZYSZŁOŚĆ SPOŁECZNĄ

Zagadnienia wprowadzające – pojęcie AI, rys może wykazywać zdolność adaptacji po jego wdrożeniu, a także
historyczny który – na potrzeby wyraźnych lub dorozumianych celów – wnio-
„Sztuczna inteligencja (AI) to szybko rozwijająca się grupa techno- skuje, jak generować na podstawie otrzymanych danych wejścio-
logii, które mogą przynosić wiele różnych korzyści społeczno-eko- wych wyniki, takie jak predykcje, treści, zalecenia lub decyzje, które
nomicznych we wszystkich branżach i obszarach działalności spo- mogą wpływać na środowisko fizyczne lub wirtualne.
2
łecznej” . Słuszne wydaje się więc stwierdzenie, że AI to zdolność Warto odnotować, że w ostatnich latach, zarówno na poziomach
programów komputerowych do wykazywania umiejętności posia- krajowych, jak i na szczeblu międzynarodowym i unijnym, ukazało
danych przez ludzi, takich jak umiejętność rozumowania, umie- się wiele opracowań dotyczących fenomenu sztucznej inteligencji,
jętność uczenia się czy kreatywna umiejętność tworzenia nowych a w nich liczne propozycje dotyczące sposobu definiowania tego
treści. Na potrzeby niniejszego opracowania, przez sztuczną inte- zjawiska dla potrzeb regulacji prawnej . Analiza definicji zawartych
9
ligencję będzie rozumiany system, który pozwala na wykonywanie obecnie w wielu publikacjach, wiedzie do wniosku, że obecnie ter-
zadań wymagających procesu uczenia się i uwzględniania nowych min „sztuczna inteligencja” warto odnosić do działu informatyki,
okoliczności w toku rozwiązywania danego problemu i który może który zajmuje się badaniami nad tworzeniem i stosowaniem opro-
w różnym stopniu – w zależności od konfiguracji – działać auto- gramowania komputerowego, zdolnego do naśladowania istoty
nomicznie oraz wchodzić w interakcję z otoczeniem , z uwzględ- żywej .
10
3
nieniem wykorzystywania systemów uczenia maszynowego (ang. Prowadząc rozważania w zakresie pojęcia sztucznej inteligencji, ko-
machine learning), w tym głębokiego uczenia (ang. deep learning). nieczne wydaje się zwrócenie uwagi (na poziomie jedynie ogólnej
Wskazać jednak należy, że pojęcie sztucznej inteligencji jest przed- sygnalizacji) na kilka tzw. kamieni milowych , które doprowadziły
11
miotem oddzielnej gałęzi nauki, która rozwija się w tak szybkim – w zakresie AI – do miejsca, w którym aktualnie jesteśmy jako
tempie, że niemożliwe staje się podanie jej precyzyjnej i wyczer- społeczeństwo .
12
pującej definicji. Początki w rozwoju sztucznej inteligencji można wskazać w roku
W „Białej księdze w sprawie sztucznej inteligencji. Europejskie po- 1950 r., kiedy Alan Turing opublikował swoje dzieło „Computer Ma-
dejście do doskonałości i zaufania” sztuczna inteligencja została chinery and Intelligence”, które ostatecznie stało się tzw. Testem Tu-
określona jako zbiór technologii łączących dane, algorytmy i moc ringa , wykorzystywanym przez ekspertów i ekspertki do pomiaru
13
obliczeniową . Definicji legalnej sztucznej inteligencji nie było inteligencji komputerowej. Kilka lat później, tj. w 1956 r., powstał
4
jeszcze do niedawna w źródłach prawa międzynarodowego ani program Logic Theorist do dowodzenia twierdzeń z zakresu logiki
5
w obowiązujących aktach prawa wtórnego UE . 13.6.2024 r. zo- formalnej, który przez niektórych jest uważany za pierwszy przy-
6
stało przyjęte rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady kład AI. John McCarthy, amerykański naukowiec oraz jeden z pio-
ustanawiające zharmonizowane przepisy dotyczące sztucznej in- nierów w rozwijaniu języków programowania w 1956 r. zorganizo-
teligencji – Akt o AI, które weszło w życie 1.8.2024 r. Warto w tym wał w Dartmouth College konferencję, na której zaprezentowano
kontekście zauważyć, że zgodnie z art. 113 aktu o AI rozporzą- po raz pierwszy pojęcie sztucznej inteligencji. Określił ją jako „na-
dzenie stosuje się od 2.8.2026 r. Jednakże rozdziały I i II sto- ukę i inżynierię tworzenia inteligentnych maszyn” .
14
suje się od 2.2.2025 r.; rozdział III sekcja 4, rozdział V, rozdział Następnie, w latach 80. ubiegłego wieku nastąpił wzrost zaintere-
VII i rozdział XII oraz art. 78 stosuje się od 2.8.2025 r., z wyjątkiem sowania i rozwoju sztucznej inteligencji, określany jako „boom AI”,
art. 101, natomiast art. 6 ust. 1 i odpowiadające mu obowiązki co wynikało zarówno z przełomów w badaniach, jak i dodatkowego
ustanowione w ww. rozporządzeniu stosuje się od 2.8.2027 r. finansowania rządu w celu wsparcia naukowców . Techniki głębo-
15
W związku z powyższym będziemy świadkami tego, jak i czy efek- kiego uczenia się, stały się coraz bardziej popularne, co pozwalało
tywnie Akt o AI działać będzie w praktyce. Jak już wspomniano, komputerom na uczenie się na podstawie popełnianych błędów
ze względu na regulowaną materię kluczowe elementy Aktu o AI i podejmowanie niezależnych decyzji . Właśnie w latach 80. XX w.
16
będą wprowadzane stopniowo.
Akt o AI jest pierwszą w skali świata kompleksową regulacją 9 Zob. opracowanie Wspólnego Centrum Badawczego Komisji Europejskiej (ang.
Joint Research Centre), w którym dokonano kompleksowego przeglądu definicji
7
prawną dla systemów i modeli sztucznej inteligencji . Rozporzą- sztucznej inteligencji: S. Samoili, M. Lopez Cobo, E. Gomez Gutierrez, G. De Prato,
dzenie ma na celu zapewnienie bezpieczeństwa, przejrzystości F. Martinez-Plumed, B. Delipetrev, AI Watch. Defining Artificial Intelligence,
i zgodności z wartościami europejskimi w rozwoju i stosowaniu Luxembourg 2020, https://publications.jrc.ec.europa.eu/repository/handle/
JRC118163, dostęp 27.10.2024 r.
8
AI . Zgodnie z art. 3 pkt 1 Aktu o AI „system sztucznej inteligencji” 10 A. Krasuski, Status prawny sztucznego agenta. Podstawy prawne zastosowania
oznacza system maszynowy, który został zaprojektowany do dzia- sztucznej inteligencji, Warszawa 2020, s. 15–16. Naśladowanie zachowania czło-
łania z różnym poziomem autonomii po jego wdrożeniu oraz który wieka nie ogranicza się do powtarzania czynności uzewnętrznionych przez istotę
żywą, ale dotyczy przewidywania zachowania tej istoty poprzez obserwowanie
środowiska, w którym dana istota funkcjonuje.
11 W historii sztucznej inteligencji jest wiele ważnych wydarzeń i poniżej znajdują
2 Zob. uzasadnienie do rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady usta- się takie, które w naszej ocenie warto przywołać.
nawiające zharmonizowane przepisy dotyczące sztucznej inteligencji – Akt 12 Mamy pełną świadomość, że za jakiś czas uwarunkowania dotyczące sztucznej
o AI na stronie eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/HTML/?uri=CELE- inteligencji mogą ulec zmianie.
X:52021PC0206, dostęp 27.10.2024 r. 13 Wskazał on następujące cechy, jakie musi spełnić „komputer”, aby można było
3 Definicja za: T. Zalewski, [w:] L. Lai, M. Świerczyński (red.), Prawo sztucznej inteli- uznać, że „maszyna potrafi myśleć”: 1) przetwarzanie naturalnego języka (ang.
gencji, Warszawa 2020, s. 3. natural language processing): maszyna powinna być zdolna komunikować się z czło-
4 https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?qid=1603192201335&uri= wiekiem w jego języku; 2) posiadanie i wykorzystywanie wiedzy (ang. knowled-
CELEX:52020DC0065, dostęp z 27.10.2024 r. ge representation): maszyna powinna mieć wiedzę jak również wiedzę tę powinna
5 Unia Europejska w reakcji na rosnące wykorzystanie technologii AI dopiero przechowywać w odpowiednim zasobie; 3) automatyczne rozumowanie (ang. au-
13.6.2024 r. przyjęła rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady ustana- tomated reasoning): maszyna powinna być zdolna do myślenia opartego na posia-
wiające zharmonizowane przepisy dotyczące sztucznej inteligencji (akt w sprawie danej wiedzy, tzn. przetwarzania tej wiedzy; 4) maszynowe uczenie się (ang. ma-
sztucznej inteligencji) i zmieniające niektóre akty ustawodawcze Unii. chine learning): maszyna powinna być zdolna, żeby uczyć się poprzez obserwację
6 A. Bar, Prawo autorskie w erze sztucznej inteligencji. Uwagi na tle historii „Portre- swojego środowiska, w którym działa.
tu Edmonda de Belamy”, Prawo Mediów Elektronicznych 2022, Nr 1, s. 19. 14 https://www.sztucznainteligencja.org.pl/definicja/sztuczna-inteligencja/, dostęp
7 https://www.gov.pl/web/ai/rewolucja-w-regulacji-wchodzi-w-zycie-akt-o-ai, 27.10.2024 r.
dostęp 27.10.2024 r. 15 https://ai.usz.edu.pl/historia/, dostęp 27.10.2024 r.
8 Ibidem. 16 Ibidem.

4 KLINIKA Nr 37–38 (42–43)/2024 fupp.org.pl