Page 23 - Klinika nr 24 (29)/2018

DEBATA ŚRODOWISKOWA

Zgoda pacjenta a ryzyko

związane z wykonaniem

zabiegu – glosa do wyroku
Barbara Krzyżewska*
SA w Katowicach z 31.3.2015 r.,

V ACa 713/14 1

Teza:
Pacjent, wyrażając zgodę na zabieg, bierze wprawdzie na siebie ryzyko zwykłych powikłań po-
operacyjnych, ale jedynie przy założeniu, że nie zostaną one spowodowane z winy, najlżejszej
choćby, lekarza. Z tego między innymi powodu ocena, że określona szkoda jest skutkiem niepo-
wodzenia medycznego, objętego wyłącznym ryzykiem pacjenta, wymaga niebudzących wątpli-
wości ustaleń odnośnie do przyczyn szkody, w całym łańcuchu zdarzeń, które ją spowodowały.

Stan faktyczny z art. 415 KC w postaci winy szpitala. Podstawą przyznania za-
W trakcie pobytu w szpitalu podczas badania kolonoskopowego dośćuczynienia jest spełnienie przesłanek odpowiedzialności od-
u powoda rozpoznano trzy drobne polipy, które zostały usunię- szkodowawczej: krzywdy, związku przyczynowego między działa-
te za pomocą pętli diatermicznej (elektryczne urządzenie tnąco- niem sprawcy a krzywdą, bezprawności działań sprawcy oraz jego
-koagulujące). W wyniku zabiegu, w drugiej dobie po przeprowa- winy. Ciężar dowodu wykazania tych przesłanek obciążał w myśl
dzonej polipektomii, doszło do perforacji jelita grubego, zapalenia art. 6 KC powoda”. Zgodnie z rozumowaniem Sądu Okręgowego,
otrzewnej i nagłego pogorszenia stanu zdrowia. Z tego powodu przytoczonym w omawianym wyroku, w niniejszej sprawie nie
przeprowadzono operację ratującą życie, podczas której konieczne doszło do popełnienia błędu medycznego, ponieważ „błąd me-
było założenie u powoda stomii. Przebieg pooperacyjny był powi- dyczny jest kategorią obiektywną i zależy wyłącznie od aktu-
kłany ropieniem rany operacyjnej. Ropienie rany wymagało chi- alnego stanu wiedzy w zakresie medycyny. Ponadto taki błąd,
rurgicznej pielęgnacji – płukania, częstej zmiany opatrunków oraz aby stać się podstawą odpowiedzialności lekarza, musi być błę-
podawania antybiotyków dożylnie, co było uciążliwe dla powoda. dem przez niego zawinionym, co ustalane jest z uwzględnieniem
Po czterech miesiącach powód został poddany planowanemu za- wszystkich realiów określonego przypadku”.
biegowi operacyjnemu likwidacji stomii i przywrócenia ciągłości W procesie ustalania, czy doszło do popełnienia błędu medyczne-
przewodu pokarmowego. Przebieg pooperacyjny ponownie był go, istotną – jeżeli nie najistotniejszą – rolę odgrywa opinia bie-
powikłany ropieniem rany po usuniętej stomii. Ropiejąca rana wy- głych lekarzy. W sprawie będącej przedmiotem orzeczenia biegli
magała codziennej chirurgicznej pielęgnacji. Powód gorączkował, nie stwierdzili żadnych uchybień. Według dwóch lekarzy – spe-
stosowano dożylnie antybiotyki. Dwa tygodnie po zabiegu po- cjalisty chorób wewnętrznych i gastroenterologii oraz specjalisty
wód został wypisany ze szpitala w stanie ogólnym i miejscowym chirurgii ogólnej i chirurgii onkologicznej – powód był zarówno
dobrym z zaleceniem kontroli w poradni chirurgicznej oraz sto- prawidłowo zdiagnozowany, jak i leczony.
sowania leków. Całkowite wyleczenie stanu zapalnego uzyskano Sąd podkreślił, że w sprawie, w której powód wywodzi odpowie-
po trzech miesiącach od ostatniego zabiegu. dzialność jednostki medycznej za błąd w sztuce lekarskiej, „lekarz
odpowiada na zasadzie winy, którą można mu przypisać tylko
Z uzasadnienia w wypadku wystąpienia elementu obiektywnej i subiektywnej
Sąd Apelacyjny w Katowicach, po rozpoznaniu sprawy z powódz- niewłaściwości postępowania. Element obiektywny występuje
twa W.L. przeciwko Spółce Akcyjnej w W. o zapłatę, oddalił ape- w wypadku naruszenia zasad wiedzy medycznej, doświadczenia
lację, zgadzając się z oceną Sądu Okręgowego w Gliwicach. Jak i deontologii, zaś element subiektywny wiąże się z zachowaniem
wskazano w wyroku Sądu Apelacyjnego: „w tych okolicznościach przez lekarza staranności, ocenianej przy przyjęciu kryterium wy-
Sąd Okręgowy doszedł do wniosku, że roszczenie powoda nie za- sokiego poziomu przeciętnej staranności zawodowej”.
sługuje na uwzględnienie z powodu braku wykazania przesłanki W ocenie sądu roszczenie powoda nie zasługuje na uwzględnienie
ze względu na brak wykazania przesłanki z art. 415 KC w postaci
winy szpitala. Lekarz ponosi winę za powstanie szkody, jeżeli nie
* Studentka prawa, filozofii oraz bioetyki na Uniwersytecie Warszawskim.
1 Legalis. zastosował właściwych środków w należyty sposób, a „przez »za-

www.edukacjaprawnicza.pl 2(170) rok akademicki 2017/2018 21

KLINIKA 24(29) 2018.indd 21 16.05.2018 11:05