Page 12 - Klinika nr 26 (31)/2019

DEBATA ŚRODOWISKOWA

Mediacja na etapie

postępowania

wykonawczego

Magdalena Zawisza*

Proces karny określany jest jako zespół norm prawnych, które regulują działania zmierzające
do wykrycia przestępstwa wraz z podmiotem go popełniającym, udowodnienia winy, pociągnię-
cia do odpowiedzialności sprawcy oraz wykonania wyroku . Przedmiotem procesu jest problem
1
odpowiedzialności karnej, a czasami i cywilnej oskarżonego za zarzucane mu przestępstwo, czyli
powinności poniesienia przez konkretną osobę konsekwencji określonych w prawie za dokonane
przestępstwo. Podstawę faktyczną odpowiedzialności stanowi czyn zarzucany oskarżonemu, któ-
ry w przypadku potwierdzenia dowodami zostaje przypisany oskarżonemu w wyroku. W postępo-
Lucyna Kasperowicz**
waniu karnym wyróżniamy następujące stadia postępowania: postępowanie przygotowawcze, po-
stępowanie główne, postępowanie odwoławcze oraz postępowanie wykonawcze. Często jednak
zapominamy o możliwości dodatkowego postępowania, którym jest postępowanie mediacyjne.

Wstęp mediacja wspomaga koncentrację materiału dowodowego i dąży
Historia mediacji w polskim postępowaniu karnym rozpoczyna się do szybkiego zakończenia sprawy .
4
od wprowadzenia tej instytucji do procesu za sprawą kodyfikacji
prawnych z 6.6.1997 r. ., które weszły w życie z dniem 1.9.1998 r.
2
Następnie zostały znowelizowane, przy czym ostatnie zmiany obo- strony są
wiązują w kodeksie postępowania karnego zaczęły obowiązywać świadome, iż między stronami
od 1.7.2015 r. Kolejno w 2001 r. znalazła swoje miejsce w proce- brak porozumienia występuje łączący je
prowadzić może
durze w sprawach nieletnich. Od 2004 r. obowiązuje w postępo- do niepożądanego stosunek
waniu przed sądami administracyjnym, a od 2005 r. w procedurze rozwiązania
karnej. Następnie została włączona do prawa pracy, prawa oświa-
towego oraz w zakresie szerokorozumianego prawa materialnego.
Od 1.1.2016 r. wprowadzono kolejne rozwiązania w zakresie spraw
cywilnych oraz gospodarczych .
3
Idea mediacji stanowi przejaw unowocześnienia procesu karnego. MEDIACJA
Źródło wprowadzenia mediacji do procesu karnego stanowiła prak-
tyka zadośćuczynienia za wyrządzoną krzywdę oraz innowacyjne
spojrzenia na pojęcie odpowiedzialności karnej. Mediacja nadaje
stronom autonomię w zakresie rozporządzania swoimi prawami.
Zawiera w sobie restytucję, przejawiającą się poprzez pojednanie
sprawcy wraz z pokrzywdzonym. Mediacja ułatwia rozwiązanie zdarzenie ma konf ikt jest
konfliktu drogą pozbawioną negatywnych emocji. Odbywa się charakter krótkotrwały
poza wymiarem sprawiedliwości oraz jest od niego niezależna. jednostkowy
Prowadzona jest w atmosferze pozbawionej formalizmu i sprzyja
swobodnym pertraktacjom. Nie ulega wątpliwości również fakt, iż

Rysunek 1. Czynniki decydujące o przekazaniu sprawy
5
do mediacji .
* Studentka II roku prawa, Wydział Prawa i Administracji Uczelni Łazarskiego.
** Doktorantka, Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Gdańskiego.
K. Marszał, Proces karny. Zagadnienia ogólne, Katowice 2013, s. 12.
1
2 Ustawa z 6.6.1997 r. – Kodeks postępowania karnego (t.j. Dz.U. z 2018 r.
poz. 1987 ze zm.) https://sip.legalis.pl/document-full.seam?documentId=mfrxil 4 A. Rękas, Mediacja w polskim prawie karnym, Warszawa 2011, s. 3.
rtg4yteobqgqztqltwmvzc4mjqgizdo (dostęp: 1.02.2019 r.). 5 M. Zawisza, L. Kasperowicz, Czynniki decydujące o przekazaniu sprawy do mediacji
A. Gmurowska materiały konferencyjne pt. „Masz prawo do mediacji – praktyczne na podstawie konferencji mł, chor. Anny Gmurowskiej, Masz prawo do mediacji –
3
aspekty i korzyści z mediacji”, Ostrów Wielkopolski 2016, slajd nr 8. praktyczne aspekty i korzyści z mediacji.
8 KLINIKA Nr 26 (31)/2019 www.fupp.org.pl

KLINIKA 26(31) 2018-2019.indd 8 05.06.2019 15:12