Page 11 - Klinika nr 29-30 (34-35)/2020-2021
P. 11

WARSZTAT PRACY NAUCZYCIELA KLINICZNEGO


             studenci, komunikując się między sobą, jak i prowadzący kurs,   zaznajomienia się z uwagami oraz wyjaśnienia ewentualnych wąt-
             komunikując się ze studentami, powinni mieć wiedzę i umiejęt-  pliwości. Należy bowiem pamiętać, że studencka poradnia prawna,
             ności dotyczące stosowania metod udzielania wsparcia lub oceny   poza udzielaniem wsparcia prawnego osobom potrzebującym, jest
             działań poszczególnych członków zespołu i udzielania informacji   przede wszystkim jednostką edukacyjną. Efektywna nauka wy-
             zwrotnej .                                          maga zaś skutecznej i efektywnej komunikacji.
                    35
             Zaplanowanie komunikacji musi mieć miejsce bez względu
             na przyjęty w wirtualnej klinice prawa model. W sposób oczywi-  Streszczenie
             sty jest także związane z narzędziami, jakimi w pracy posługuje   Przed studenckimi poradniami prawnymi w Polsce stanęły nowe
             się określona studencka poradnia prawna. Starannie zaplanowana   wyzwania i konieczność zmian. Są one związane po pierwsze
             powinna być zarówno komunikacja pisemna, jak i ustna. Optymal-  ze spadkiem liczby spraw kierowanych do poradni – z uwagi
             nym modelem, jak już wyżej wskazano, jest ten, w którym nastę-  na istniejące od kilku lat strukturalne rozwiązanie darmowej po-
             puje przewaga komunikatów ustnych, nawet jeśli nie są one kiero-  mocy prawnej udzielanej przez państwo, co kliniki pozostawiło
             wane f2f. Taką komunikację łatwiej jest także zaplanować.  na marginesie. Po drugie wyzwanie przed klinikami postawiła
                                                                 pandemia COVID-19, która w przeciągu paru tygodni wymusiła
             Podsumowanie                                        odejście od tradycyjnego modelu świadczenia pomocy prawnej
             Komunikacja w zespole rozproszonym, jak przedstawiono w po-  na rzecz udzielania jej online. Nie budzi wątpliwości, że poradnie
             wyższych rozważaniach, stanowi wyzwanie dla klinik prawa, które   online mogą stanowić jeden z kierunków rozwoju poradnictwa
             dotychczas funkcjonowały w tradycyjny sposób. Miejsce bowiem   prawnego. Wymaga to oczywiście wysiłku celem opracowania
             dotychczasowych, bezpośrednich kontaktów studentów oraz stu-  właściwego modelu, nowych standardów poradnictwa (uwzględ-
             dentów z opiekunem zajęła komunikacja online. Wyzwaniem stało   niających specyfikę pracy zdalnej oraz zagrożenia z tym zwią-
             się zatem po pierwsze rozważenie modelu komunikacji online, z ja-  zane), zabezpieczenia interesów klientów, bezpieczeństwa stu-
             kiego należy skorzystać, a po drugie ‒ prawidłowe jej zaplanowa-  dentów etc. Kliniki takie jednak z powodzeniem istnieją w wielu
             nie. Spośród modeli funkcjonujących w praktyce za najefektywniej-  krajach europejskich. Jest to zatem kierunek po części zbadany.
             szy należy uznać model komunikacji werbalnej z przewagą formy   Utworzenie wirtualnej kliniki wymaga jednak wzięcia pod uwagę
             ustnej. Komunikacja w formie ustnej, nawet na odległość, jest syn-  szeregu zmiennych, w tym odmiennego sposobu funkcjonowania
             chroniczna i pozwala na największą w obecnej chwili „społeczną   w jej ramach studentów, a przede wszystkim sposobu komuni-
             obecność”. W konsekwencji pozwala na wyjaśnienie ewentualnych   kacji wewnętrznej. Zagadnienie to stanowi przedmiot rozważań
             niejasności w komunikacji, sprawne otrzymanie informacji zwrot-  podjętych w niniejszym artykule. Komunikacja w zespole roz-
             nej, nawiązanie relacji pomiędzy osobami w niej uczestniczącymi.   proszonym znacznie różni się od tradycyjnej komunikacji inter-
             Z tego też względu należy taktować wideokonferencję jako odpo-  personalnej. Poza licznymi zaletami, do których można zaliczyć
             wiednik spotkania twarzą w twarz. Taka forma ułatwia uczestni-  szybkość czy samodzielną organizację czasu pracy, ma ona jed-
             czącym rozpoznanie kontekstu wypowiedzi zarówno poszczegól-  nak szereg wad i stawia wyzwania, z którymi kliniki online będą
             nych studentów wobec siebie, jak i prowadzącego kurs.   musiały się zmierzyć. Świadomość istnienia tych ryzyk pozwoli
             Z oczywistych względów wybór modelu komunikacji werbalnej on-  na ich zniwelowanie, a w konsekwencji efektywniejszą współ-
             line z przewagą formy ustnej, a w konsekwencji korzystanie w naj-  pracę w zespole studenckiej poradni prawnej. To z kolei doprowa-
             szerszym możliwym zakresie z wideokonferencji nie wystarczy.   dzi do pełniejszego zrealizowania celów dydaktycznych, którym
             Niezbędne jest bowiem prawidłowe zaplanowanie komunikacji.   kliniki prawa służą.
             Jak ją zatem zaplanować, aby była możliwie najbardziej skuteczna?
             Oczywiste jest, że komunikacja za pośrednictwem wideokonferen-  Słowa kluczowe: studenckie poradnie prawne, komunikacja inter-
             cji nie zastąpi spotkań bezpośrednich, ale ułatwi bieżące wyjaśnia-  personalna, zespoły rozproszone, komunikacja online
             nie nieścisłości czy niezrozumienia. Prowadzący kurs powinien
             także jasno wyrażać oczekiwania wobec studentów i planować ich   Interpersonal communication in a virtual law clinic.
             zadania. Wydaje się, że w przypadku spotkań zespołu pracującego   An outline of the issues
             nad sprawą warto wytypować osobę, która będzie spisywała i pod-
             sumowywała ustalenia poczynione w toku pracy zespołu i przeka-  Summary
             zywała je do wiadomości pozostałych jego członków. Może to być   The legal clinics in Poland have faced new challenges and the need for
             zarówno osoba prowadząca kurs, jak i wytypowany student. Zabieg   changes. They are related, firstly, to the decrease in the number of ca-
             taki pozwoli na uniknięcie niedomówień odnoszących się do przy-  ses referred to clinics – due to the structural solution of free legal aid
             pisanych zadań i terminów oraz zapewni prawidłowy przepływ   by the state that has been in place for several years, leaving clinics aside.
             informacji.                                         Secondly, the clinics were challenged by the COVID-19 pandemic, which
             Kolejnym ważnym elementem jest ustanowienie reguł udzielania   within a few weeks forced a shift from the traditional model of providing
             informacji zwrotnej dotyczącej wykonanych zadań. Niezależnie   legal aid to providing it online. There is no doubt that virtual clinics can
             od tego, jaką metodę w tym zakresie przyjmiemy, powinna być   be one of the directions of legal clinics development. This requires efforts
             ona udzielona za pośrednictwem dwóch kanałów komunikacji,   to develop an appropriate model, new standards of counseling (taking
             tj. np. za pośrednictwem ustnego omówienia i bezpośrednich uwag   into account the specificity of remote work and related risks), securing
             na opracowywanym dokumencie. Daje to możliwość wstępnego   the interests of clients, students’ safety, etc. However, such legal clinics
                                                                 successfully exist in many European countries. It is therefore a direction
             35   Tytułem przykładu można podać metodę OSCAR ‒ akronim angielskich słów:   that has been partially explored. However, creating a virtual legal clinic
               observation, situation, consequences, alternatives, results.  Metoda ta została opi-  requires taking into account several variables, including the different
               sana przez K. Whittlewortha i A. Gilberta w książce „The Oscar Coaching Model.   ways in which students function within it and, above all, the way of
               Simplifying Workplace Coaching. Helping Managers to Improve Performance and
               Professional Effectiveness” (Monmouth 2009).      internal communication. This issue is the subject of the considerations

             www.edukacjaprawnicza.pl                                                  2(176) rok akademicki 2020/2021  7



                                                                                                               14.06.2021   13:08
        Klinika 29-30(34-35) 2020-2021.indd   7
        Klinika 29-30(34-35) 2020-2021.indd   7                                                                14.06.2021   13:08
   6   7   8   9   10   11   12   13   14   15   16