Page 24 - Klinika nr 22 (27)/2017
P. 24

debata środowisKowa



            powództwa w części lub całości albo utrzymania go w mocy prawo-  dłużnika rachunkiem” jest także faktura, o ile została podpisana
            mocnym wyrokiem sądu (art. 496 KPC).                przez dłużnika bądź osobę go reprezentującą (przykładowo podpis
            Należy zatem podkreślić, że  wykonanie nakazu zapłaty w  oko-  pracownika odbierającego dokumenty nie spełnia takiego wymo-
            licznościach wniesienia przez pozwanego w przypisanym termi-  gu) . Z kolei podniesienie przez powoda dowodu z weksla, czeku,
                                                                   9
            nie zarzutów od nakazu zapłaty nie jest ostateczne (art. 495 KPC,   rewersu lub warrantu wymaga załączenia  do  pozwu tych  doku-
            art. 496 KPC). Sprawa toczy się dalej z zastosowaniem przepisów   mentów w oryginale. Niedochowanie tego wymogu skutkować bę-
            o postępowaniu zwykłym i rozpatrywana jest od samych podstaw.   dzie wezwaniem powoda do ich załączenia w terminie tygodnio-
            Nakaz zapłaty, wobec którego nie wniesiono zarzutów, ma moc   wym od dnia doręczenia wezwania pod rygorem zwrotu pozwu
            prawomocnego wyroku sądu i otwiera drogę do egzekucji należ-  (art. 129 KPC). Na marginesie należy podkreślić, że wniosek o za-
            nych wierzycielowi roszczeń (art. 494 § 2 KPK). Specyfika naka-  sądzenie odsetek ustawowych od świadczenia pieniężnego nie bę-
            zu zapłaty wynika bowiem z tego, że jest on szczególnego rodzaju   dzie wymagał udowodnienia dokumentem, tak jak to ma zawsze
            orzeczeniem merytorycznym o charakterze warunkowym, które   miejsce w przypadku roszczenia głównego pozwu. Praktyka ta jest
            stwarza domniemanie zgodności z prawdą twierdzeń i żądań po-  konsekwencją akcesoryjnego charakteru roszczenia o zapłatę od-
            woda w zakresie dochodzonego przez niego roszczenia oraz oko-  setek − jeśli udowodnione dokumentem roszczenie główne pozwu
            liczności z  tym związanych. Jest to  jednak domniemanie wzru-  jest zdaniem sądu zasadne, to będą od niego należne również od-
            szalne, ponieważ pozwany po doręczeniu mu nakazu zapłaty może   setki ustawowe bądź umowne.
            je  skutecznie zakwestionować, wnosząc we  właściwym czasie   Jak wskazał Sąd Najwyższy, wynika to z brzmienia art. 481 § 1 KC,
                                                   5
            zarzuty (art. 491 KPC, art. 493 KPC, art. 495 KPC) . Z kolei na-  który przyznaje wierzycielowi możliwość żądania odsetek, cho-
            kaz zapłaty, od którego zarzuty nie zostały wniesione, nie różni   ciażby nie poniósł on żadnej szkody i  opóźnienie było następ-
            się pod względem skuteczności od wyroku i po uprawomocnieniu   stwem okoliczności, za które dłużnik nie ponosi odpowiedzialno-
                                                                  10
            się nie może zostać wzruszony w drodze zwykłych środków od-  ści . Wystarczy zatem udowodnić zasadność samego roszczenia
            woławczych ani zmieniony na skutek zmiany okoliczności sprawy   głównego (w  postępowaniu nakazowym będzie nim roszczenie
            (na marginesie warto dodać, że jest to dopuszczalne w niektórych   o zapłatę), aby sąd uwzględnił wniosek o zasądzenie odsetek usta-
            przypadkach w postępowaniu nieprocesowym ).         wowych za opóźnienie. Należy jednak pamiętać, że sąd nie może
                                              6
                                                                wyrokować co do przedmiotu, który nie był objęty żądaniem, ani
            Przesłanki prowadzenia postępowania nakazowego      zasądzić ponad żądanie zamieszczone w powództwie. Wyraża się
            Postępowanie nakazowe jest dobrowolne, co oznacza, że spełnie-  to w tym, że kwota roszczenia głównego wskazana w pozwie bę-
            nie przesłanek pozwalających na jego prowadzenie nie przesądza   dzie dla sądu wiążąca − sąd nie będzie mógł zasądzić kwoty prze-
            o istnieniu obowiązku skorzystania z takiej właśnie drogi docho-  kraczającej wysokość żądania głównego pozwu, tak samo jak nie
            dzenia swoich praw przez powoda . Jednak decydując się na wnie-  będzie mógł zasądzić odsetek od roszczenia głównego, jeśli powód
                                     7
            sienie pozwu w postępowaniu nakazowym, należy się w pierwszej   nie sformułuje w  pozwie stosownego wniosku o  ich zasądzenie
            kolejności upewnić, czy rzeczywiście spełnione zostały wszystkie   (art. 321 § 1 KPC, art. 481 KC).
            jurydyczne przesłanki wydania nakazu zapłaty w  postępowaniu   Powyższy katalog dokumentów ma charakter zamknięty, co ozna-
            nakazowym.                                          cza, że niemożliwe jest prowadzenie postępowania, gdy roszczenie
                                                                udowodnione jest za pomocą innego dokumentu niż wymieniony
               Sąd wyda nakaz zapłaty, jeśli okoliczności uzasadniające   w art. 485 KPC. Innymi słowy, postępowanie nakazowe służy
               dochodzone żądanie są udowodnione dołączonym do po-  dochodzeniu roszczeń ewidentnych, oczywistych, a więc ta-
               zwu dokumentem urzędowym, zaakceptowanym przez   kich, które potwierdzone są dokumentem niebudzącym wąt-
               dłużnika rachunkiem, wezwaniem dłużnika do  zapłaty   pliwości (np.  fakturą, rachunkiem, pisemnym uznaniem długu
               i pisemnym oświadczeniem dłużnika o uznaniu długu czy   lub innym dokumentem, o którym mowa w art. 485 KPC). Sama
               też zaakceptowanym przez dłużnika żądaniem zapłaty,   zaś ocena takiego dokumentu podlega ogólnym i szczególnym re-
               zwróconym przez bank i niezapłaconym z powodu braku   gułom dowodowym, przewidzianym dla postępowania zwykłego.
               środków na rachunku bankowym. Powyższy katalog doku-  Sąd z urzędu zbada zarówno poprawność formalną dokumentu,
               mentów należy uzupełnić o zobowiązanie z weksla, czeku,   jak i jego wartość pod względem merytorycznym . W przypadku
                                                                                                     11
               warrantu  lub rewersu (należycie  wypełnionego, którego   dokumentu urzędowego zakresem badania objęte będzie jego wy-
               prawdziwość i  treść nie budzą wątpliwości), umowę, do-  stawienie w poprawnej formie i przez upoważniony do tego organ.
               wód spełnienia wzajemnego świadczenia niepieniężnego   Nie będą jednak stanowić podstawy do wydania nakazu zapłaty
               oraz dowód doręczenia dłużnikowi faktury lub rachunku   wszelkie dokumenty niebędące urzędowymi, a mające jedynie moc
               (art. 485 KPC).                                  dowodową dokumentów urzędowych (np. dokumenty notarialne,
                                                                bankowe oraz niektóre dokumenty pocztowe) .
                                                                                                  12
            Należy zatem podkreślić, że samo wszczęcie postępowania nakazo-  Należy dodać, że  niezależnie od  podstawy materialnoprawnego
            wego charakteryzuje odmienność procesowa, jaką jest ograniczo-  żądania pozwu roszczenie z niego wynikające musi być wymagal-
            ny wyłącznie do ww. dokumentów katalog środków dowodowych .   ne, aby sąd uwzględnił powództwo i wydał nakaz zapłaty. Stanowi
                                                            8
            Zgodnie z  ugruntowanym poglądem doktryny i  orzecznictwa   to konsekwencje dyspozycji art. 455 KC, która nakłada na powo-
            w  przedmiocie omawianej kwestii „zaakceptowanym przez   da obowiązek wezwania dłużnika do spełnienia świadczenia pod
                                                                rygorem oddalenia powództwa, jeżeli termin jego spełnienia nie
            5   S. Dalka, [w:] K. Piasecki (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Tom
             II, Warszawa 2006, s. 281.
            6   Zob. M. Plebanek, Nadużycie praw procesowych w postępowaniu cywilnym, LEX   9   Zob.: A. Jakubecki (red.), Komentarz aktualizowany do Kodeksu postępowania cy-
             2012; art. 3982 §1 KPC, art. 399 KPC, art. 5191 KPC, art. 524 KPC.  wilnego, LEX 2015.
            7   Zob. M. Manowska, Postępowania odrębne w procesie cywilnym, Warszawa 2003,   10  Zob.: uchw. SN z 28.7.1993 r., III CZP 99/93, OSNC 1994, Nr 3, poz. 54.
             s. 159.                                            11  Zob. M. Manowska, Postępowania odrębne..., op. cit., s. 160 i n.
            8   Zob.: ibidem, s. 159.                           12  Ibidem.

            20 KliniKa nr 22 (27)/2017                                                            www.fupp.org.pl



       KLINIKA-22(27)-2016.indd   20                                                                          24.05.2017   11:05
   19   20   21   22   23   24   25   26   27   28   29