Page 23 - Klinika nr 22 (27)/2017
P. 23

debata środowiskowa


                               Analiza skutków prawnych


                               wniesienia zarzutów



                               od nakazu zapłaty


             Magdalena Średnicka*


                                 W prawodawstwie polskim istnieje wiele rodzajów postępowań umożliwiających obywatelom ce-
                                 lowe dochodzenie swoich praw, jednak cechą wyróżniającą cywilną procedurę sądową jest wza-
                                 jemna równość występujących w niej stron postępowania, a więc brak tzw. przymusu państwo-
                                 wego, charakterystycznego m.in. dla prawa administracyjnego i jego procedury. Można zatem
                                 śmiało konstatować, że prawo cywilne zapewnia swoim obywatelom swobodę zawierania umów
                                 oraz autonomię kształtowania stosunku prawnego według własnej woli – oczywiście w granicach
                                 zakreślonych przez prawo materialne i z wszelkimi jego konsekwencjami normatywnymi.




             Wprowadzenie                                        podniesienia będą właśnie zarzuty od nakazu zapłaty, a więc pismo
             Postępowanie nakazowe, jako jedna z alternatyw celowego docho-  wnoszone do sądu przez pozwanego w terminie 14 dni od dnia do-
             dzenia praw przed sądem rejonowym w postępowaniu cywilnym,   ręczenia mu nakazu zapłaty wraz z odpisem pozwu i pouczeniem
             stanowi tryb postępowania procesowego, jednak z licznymi odręb-  (art. 491, 493, 495 KPC).
             nościami w pierwszym jego etapie w stosunku do postępowania   Kolejną zaletą wyboru tego trybu postępowania może być eko-
                    1
             zwykłego . Zaliczyć do nich można niejawność i pisemność postę-  nomika prowadzenia postępowania nakazowego. Do  momentu
             powania, ograniczoną kontradyktoryjność stron oraz zawężony   wniesienia zarzutów przez pozwanego postępowanie nie generuje
             do dokumentów katalog przysługujących środków dowodowych .   kosztów związanych m.in. z powoływaniem biegłych, przesłuchi-
                                                             2
             Druga faza postępowania, choć toczy się już w trybie procesowym,   waniem stron czy dojazdem świadków. Koszty te, w razie skierowa-
             różni się od  postępowania zwykłego chociażby trwałą stabiliza-  nia sprawy do postępowania zwykłego, z pewnością zostaną osta-
             cją ram podmiotowych i przedmiotowych procesu, co wyraża się   tecznie poniesione przez stronę przegrywającą sprawę bądź przez
             m.in. niedopuszczalnością rozszerzenia powództwa, sformalizowa-  obie strony postępowania w odpowiednich częściach (w zależno-
                                                                                                4
             ną treścią orzeczenia końcowego czy też wyłączeniem niektórych   ści od stopnia uwzględnienia powództwa) . Na koniec pierwszego
             instytucji procesowych . W  związku z  powyższym postępowanie   etapu postępowania nakazowego, tj. po przeanalizowaniu mate-
                              3
             nakazowe stanowi doskonałe rozwiązanie prawne dla efektywnego   riału z pozwu, sędzia bądź referendarz sądowy oddali powództwo
             i sprawnego przeciwdziałania różnorodnym sporom prawnym po-  w całości bądź wyda nakaz zapłaty zasądzający roszczenie powoda
             wstałym w procesie zawierania i wykonywania zobowiązań umow-  w całości (art. 485 KPC, art. 491 § 1 KPC). Z kolei wydanie naka-

             nych przez strony różnorodnych stosunków umownych. Jest to bo-  zu zapłaty częściowo tylko uwzględniającego powództwo nie jest
             wiem postępowanie charakteryzujące się największą prostotą oraz   dopuszczalne – sąd zobligowany będzie zasądzić nakazem zapłaty
             uproszczonym formalizmem, zaś wniesienie należycie opłaconego   żądanie pozwu w całości albo skierować sprawę do postępowania
             i formalnie poprawnego pozwu gwarantuje − przy jednoczesnej za-  zwykłego, jeżeli zachodzą wątpliwości co do zasadności jego wyda-
             sadności żądania pozwu − wydanie nakazu zapłaty uwzględniające-  nia w takim zakresie (art. 486 KPC).
             go powództwo w całości (art. 485 KPC, art. 491 KPC).   Nakazu zapłaty nie należy jednak mylić z wyrokiem sądu. Nakaz
             Zdecydowaną zaletą tego postępowania jest zatem możliwość uzy-  zapłaty jest merytorycznym orzeczeniem sądu nakazującym po-
             skania korzystnego rozstrzygnięcia przez stronę zgłaszającą rosz-  zwanemu dokonanie zapłaty na rzecz powoda dochodzonej przez
             czenie pieniężne względem pozwanego (zwaną w  postępowaniu   niego kwoty w terminie dwóch tygodni od dnia jego doręczenia
             cywilnym powodem) bez konieczności stawienia się do dyspozycji   (art.  491 §  1 KPC). Jednakże moment wniesienia przez drugą
             sądu − sąd podejmie bowiem decyzję bez wzywania stron proce-  stronę środka prawnego w  postaci zarzutów od  nakazu zapłaty
             sowych, opierając rozstrzygnięcie wyłącznie na  okolicznościach   powoduje uruchomienie drugiego etapu postępowania, tj.  roz-
             i  dowodach zgłoszonych wniesionym pozwem. Na  tym etapie   poznania na rozprawie i rozpatrzenia przez sąd stanowiska obu
             sąd nie będzie również brał pod uwagę ewentualnych twierdzeń   stron w oparciu o nowe twierdzenia i dowody (art. 495 § 1 KPC),
             opozycyjnych względem powództwa − pismem właściwym dla ich   co  doprowadzi z  kolei do  uchylenia nakazu zapłaty i  oddalenia


             *  Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego, Katedra   4   Zob. art. 98 KPC; art. 85−93 ustawy z 28.7.2005 r. o kosztach sądowych w spra-
              Teorii i Filozofii Prawa.                           wach cywilnych (tekst jedn.: Dz.U. z 2016 r. poz. 623 ze zm., dalej jako: KSCU);
             1   M. Manowska, Postępowanie nakazowe i upominawcze, Warszawa 2001, s. 9 i 13;   §  3 rozporządzenia MS z  22.10.2015  r. w  sprawie opłat za  czynności rad-
              art. 4841–497 KPC.                                  ców prawnych (tekst jedn.: Dz.U. z 2015 r. poz. 1804); § 3 rozporządzenia MS
             2   Ibidem.                                          z  22.10.2015  r. w  sprawie opłat za  czynności adwokackie (tekst jedn.: Dz.U.
             3   Ibidem.                                          z 2015 r. poz. 1800).

             www.edukacjaprawnicza.pl                                                 3(168) rok akademicki 2016/2017  19



       KLINIKA-22(27)-2016.indd   19                                                                          24.05.2017   11:05
   18   19   20   21   22   23   24   25   26   27   28