Page 25 - Klinika nr 22 (27)/2017
P. 25

debata środowiskowa



                                                                               16
             wynika z  właściwości zobowiązania ani nie jest w  inny sposób   jednego roszczenia” . W sytuacji opisanej powyżej doktryna wska-
             oznaczony. Brak takiego wezwania w  okolicznościach opisanych   zuje, że roszczenie „wątpliwe”, po wyłączeniu go do osobnego po-
             powyżej oznacza, że roszczenie o zapłatę nie jest jeszcze wyma-  stępowania, winno być skierowane do  postępowania zwykłego
             galne, a  więc nie może stanowić przedmiotu sporu sądowego,   bądź właściwego postępowania odrębnego.
             w związku z czym obligatoryjnie skutkuje oddaleniem powództwa.
             Przepis powyższy nie dotyczy jednak świadczeń, których termin   Wniesienie zarzutów od nakazu zapłaty
             spełnienia został przez strony oznaczony, np. w umowie. W takiej   Moment doręczenia nakazu zapłaty, w  świetle przedstawionych
             sytuacji powód przed zainicjowaniem sprawy w postępowaniu są-  powyżej rozważań, stanowi dla stron postępowania punkt przeło-
             dowym nie będzie miał obowiązku uprzedniego wezwania dłużni-  mowy, od którego zależy sposób rozstrzygnięcia sporu przez wła-
             ka do spełnienia świadczenia pod rygorem oddalenia powództwa.   ściwy sąd. Albo pozwany zaniecha wniesienia we właściwym ter-
                                                                 minie pisma zawierającego zarzuty i nakaz zapłaty uprawomocni
             Wydanie nakazu zapłaty i bieg terminu               się − co zaktualizuje po stronie pozwanego obowiązek zaspoko-
             do wniesienia zarzutów                              jenia roszczenia − albo działania pozwanego polegające na wnie-
             Wydanie przez sąd nakazu zapłaty obliguje pozwanego, aby w ter-  sieniu zarzutów od nakazu zapłaty doprowadzą do sądowego roz-
             minie dwóch tygodni od dnia jego doręczenia zaspokoił roszcze-  poznania sprawy w  postępowaniu zwykłym (art.  491, art.  493,
             nie w całości wraz kosztami procesu albo wniósł w tym terminie   art.  494 §  2, art.  495, 496 KPC). Moment doręczenia nakazu
             zarzuty od nakazu zapłaty (art. 491 KPC). W przypadku poczu-  zapłaty stanowi zatem punkt wyjścia dla ostatecznego rozstrzy-
             cia braku zasadności roszczeń podniesionych w pozwie wniesie-  gnięcia sporu prawnego i  wywołuje daleko idące skutki prawne
             nie przez pozwanego należycie opłaconych zarzutów zaktualizuje   dla pozwanego, który nie zareagował w porę na doręczone mu pi-
             obowiązek sądu, jakim jest skierowanie sprawy do postępowania   smo (art. 494 § 2 KPC). Co więcej, postępowanie nakazowe nie
             zwykłego  w  celu  poddania  orzeczenia  merytorycznej  kontroli,   jest uwarunkowane działaniem stron za pomocą profesjonalnych
             tj. oceny jego zasadności (art. 495 KPC). Należy jednak bardzo ści-  pełnomocników, co z kolei ma szczególnie znaczenie w kontekście
             śle przestrzegać dwutygodniowego terminu na wniesienie zarzu-  aktualnej po dzień dzisiejszy rzymskiej paremii: ignorantia iuris no-
             tów − jego nieusprawiedliwione przekroczenie skutkować będzie   cet (łac. nieznajomość prawa szkodzi), która wyraża jedną z pod-
             odrzuceniem zarzutów, a w konsekwencji uprawomocnieniem się   stawowych i zarazem najstarszych zasad prawa. W praktyce zasada
             nakazu zapłaty (art. 494 KPC).                      ta oznacza niemożność powoływania się na niewiedzę w zakresie
             Bieg terminu do wniesienia zarzutów przeciwko nakazowi zapła-  obowiązujących przepisów prawnych w celu uchylenia mocy ich
             ty rozpoczyna się od dnia doręczenia pozwanemu nakazu zapła-  negatywnych konsekwencji prawnych, co m.in. może mieć miej-
             ty wraz z pozwem i pouczeniem. Dla rozpoczęcia biegu terminu   sce również w przypadku niewniesienia w porę zarzutów od nie-
             bez  znaczenia jest  zatem  okoliczność,  że  pozwany  w  inny  spo-  zasadnego nakazu zapłaty, który w następstwie uprawomocni się
             sób dowiedział się o wydaniu przeciwko niemu nakazu zapłaty,   i zagrozi interesom majątkowym pozwanego zgodnie z przywoła-
             a także okoliczność, iż brał udział w już toczącym się postępowa-  ną powyżej paremią . Podkreślam w tym miejscu, że sytuacja taka
                                                                                17
             niu w związku z wniesieniem zarzutów przez innych pozwanych   miała miejsce w kazusie opisanym we wstępie opracowania, kie-
             (art. 491 § 3 KPC). Należy przy tym zaznaczyć, że doręczenie na-  dy to starsza osoba mieszkająca samotnie, nie podejmując przez
             kazu zapłaty bez doręczenia pozwu i  odpisów dokumentów nie   znaczny okres korespondencji z sądu zawierającej nakaz zapłaty
             wywołuje skutków prawnych związanych z  prawidłowym dorę-  wraz z pozwem i pouczeniem, przyczyniła się do przyjęcia fikcji
             czeniem. To samo dotyczy przypadku wskazania w powództwie   prawnej, iż został on pozwanej skutecznie doręczony. W następ-
             błędnego adresu pozwanego − wówczas sąd winien uchylić nakaz   stwie nakaz zapłaty uprawomocnił się i  otworzył wierzycielowi
             zapłaty z urzędu oraz wezwać powoda do wskazania adresu prawi-  drogę do egzekucji roszczeń pieniężnych nim zasądzonych.
             dłowego pod rygorem zawieszenia postępowania (por. art. 177 § 1
             pkt 6 KPC) . Wskazanie właściwego miejsca pobytu pozwanego   W postępowaniu zwykłym środkiem zaskarżenia przysługu-
                     13
             otworzy możliwość ponownego zasądzenia nakazu zapłaty, chyba   jącym stronom od merytorycznego orzeczenia jest apelacja,
             że powód wystąpi z wnioskiem o ustanowienie kuratora sądowego   w postępowaniu nakazowym będą to z kolei tzw. zarzuty.
             na podstawie art. 143 KPC, co z kolei będzie skutkować obligato-
             ryjnym przekazaniem sprawy do postępowania zwykłego lub wła-  Pismo zawierające zarzuty należy wnieść do sądu, który wydał na-
             ściwego postępowania odrębnego .                    kaz zapłaty, wskazując tym samym zakres zaskarżenia (w całości
                                      14
             Jak wskazano powyżej, z art. 491 § 1 KPC wynika nadto obowią-  czy w części) oraz okoliczności faktyczne i dowody na poparcie po-
             zek zaspokojenia roszczenia z nakazu zapłaty w całości, co ozna-  wództwa (art. 493 § 1 KPC). Jest to niezwykle ważna czynność
             cza, że  sąd albo w  całości uwzględni roszczenia powoda, albo   ze względu na dalsze brzmienie ustawy – niezgłoszenie wszystkich
             w całości oddali powództwo. Dodać należy, że początkowo w judy-  zarzutów przed wdaniem się w spór co do istoty sprawy obarczone
             katurze ugruntował się powszechnie akceptowany pogląd o niedo-  zostało groźbą ich utraty, tj. późniejszą niemożnością powoływa-
             puszczalności wydania nakazu zapłaty częściowo tylko uwzględ-  nia ich przed sądem. Wyraża się to w obowiązku pominięcia przez
             niającego żądania pozwu . Należy jednak w tym miejscu zwrócić   sąd twierdzeń i dowodów spóźnionych, chyba że strona upraw-
                               15
             uwagę na opozycyjne i bardziej aktualne stanowisko Sądu Najwyż-  dopodobni, że  nie zgłosiła ich w  zarzutach bez swojej winy lub
             szego, zgodnie z którym „nie jest wykluczone, aby w przypadku   że uwzględnienie spóźnionych twierdzeń i dowodów nie spowo-
             przedmiotowej kumulacji roszczeń nakaz zapłaty mógł być wyda-  duje zwłoki w rozpoznaniu sprawy bądź że występują inne wyjąt-
             ny jedynie w odniesieniu do tego z roszczeń, co do którego zacho-  kowe okoliczności sprawy (art. 493 § 1 KPC). Rozwiązanie takie
             dzą pozytywne przesłanki w tym względzie, a nawet co do części
                                                                 16  Uchw. SN z 28.7.1993 r., III CZP 99/93, OSNCP 1994, Nr 3, poz. 54; M. Manow-
             13  Zob.: A. Jakubecki (red.), op. cit.              ska (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Tom I. Art. 1−505(38),
             14  Ibidem.                                          Warszawa 2015.
             15  Zob.: orz. SN z 20.9.1961 r., 2 CZ 104/61, OSN 1962, Nr 3, poz. 113.  17  Zob.: art. 494 KPC.

             www.edukacjaprawnicza.pl                                                 3(168) rok akademicki 2016/2017  21



       KLINIKA-22(27)-2016.indd   21                                                                          24.05.2017   11:05
   20   21   22   23   24   25   26   27   28   29   30