Page 26 - Klinika nr 29-30 (34-35)/2020-2021

DEBATA ŚRODOWISKOWA

a tym samym obchodzenia przepisów prawa zamówień, które a przystępującym oraz pomiędzy dłużnikiem a przystępującym,
ten wynik (całokształt klasyfikacji oferentów w postępowaniu, przy czym zakłada się, że w tym pierwszym przypadku nie jest ko-
od oferty najkorzystniejszej do najmniej korzystnej) w sensie pod- nieczna zgoda dłużnika, skoro jego sytuacja nie ulega, co do zasady,
23
miotowym ukształtowały . pogorszeniu . Natomiast jeżeli umowa o przystąpienie kumula-
28
Rozważania odnoszące się do aktualnego stanu prawnego w kwe- tywne do długu zawierana jest pomiędzy dłużnikiem a przystępu-
stii przejmowania długu wykonawcy zamówienia publicznego jącym, to przyjmuje postać umowy o świadczenie na rzecz osoby
uzasadniają wniosek o konieczności rewizji dotychczasowego sta- trzeciej . W przypadku zamówienia publicznego tą osobą trzecią
29
nowiska o zupełnej niedopuszczalności zwalniającego przejęcia jest zamawiający . Przystępujący w wyniku zawarcia takiej umowy
30
długu w umowach o zamówienia. Niewątpliwie zasadą pozostaje staje się współdłużnikiem solidarnym obok dłużnika dotychcza-
31
tu wyłączenie swobody decyzyjnej zamawiającego co do takich sowego . Okoliczność tę należy uznać za mającą bardzo istotne
zmian. Niemniej jednak należy uznać dopuszczalność przekształ- znaczenie także w sferze realizacji umów o zamówienia. Powstanie
ceń podmiotowych tego rodzaju, po wykonawczej stronie zamó- skutku w postaci solidarnej odpowiedzialności za realizację zamó-
wienia, w wyjątkowych, przedstawianych powyżej sytuacjach, gdy wienia po stronie wykonawcy pierwotnego oraz dłużnika przystę-
kontynuacja realizacji kontraktu przez nowego wykonawcę może pującego stwarza zamawiającemu możliwość domagania się ca-
32
być postrzegana jako alternatywa dla jego zakończenia w związku łościowego lub częściowego wykonywania świadczeń składających
z jego niewykonywaniem lub istotnym zakresem nienależytego się na przedmiot zamówienia także od podmiotu przystępującego
24
wykonywania . Przejęcie długu byłoby dopuszczalne także w sy- do długu wykonawcy. Oznacza to, że podmiot przystępujący może
tuacjach objętych pojęciem wewnętrznej reorganizacji (restruktu- stać się w takich sytuacjach podmiotem realnie wykonującym
ryzacji) wykonawcy. przedmiot zamówienia, przynajmniej w części. Zamawiający uzy-
skuje w ten sposób prawo wyboru (ius electionis) dłużnika, od któ-
33
Kumulatywne przystąpienie do długu wykonawcy rego może się domagać rzeczywistego wykonywania przedmiotu
zamówienia publicznego zamówienia, aż do momentu jego całkowitego wykonania .
34
Kolejnym przypadkiem przekształceń podmiotowych stosunków Ocena prawna sytuacji kumulacji dłużników po wykonawczej stro-
zobowiązaniowych wynikających z umów w sprawach zamówień, nie zamówienia będzie wywoływała nieco mniej kontrowersji niż
do którego należy się odnieść w prowadzonych rozważaniach, w przypadku przejęcia długu wykonawcy. Podstawowym argu-
jest kumulatywne przystąpienie do długu. Kumulatywne przy- mentem w ramach stanowiska aprobującego dopuszczalność ku-
stąpienie do długu należy do grupy umów nienazwanych możli- mulatywnego przystąpienia do długu wykonawcy byłby fakt po-
wych do zawierania w ramach zasady swobody umów, wyrażonej zostawania dłużnika pierwotnego, w dalszym ciągu, jako w pełni
w art. 353 KC . W przeciwieństwie do przejęcia długu kumu- odpowiedzialnego za realizację zamówienia . Samo przystąpienie
35
1
25
latywne przystąpienie do długu nie oznacza, że dotychczasowy współdłużnika kumulatywnego wpływa (przynajmniej potencjal-
dłużnik (wykonawca) zostaje z długu zwolniony. Wybrany zgodnie nie) na poprawę sytuacji wierzyciela, np. poprzez zwiększenie ma-
z przepisami prawa zamówień publicznych wykonawca pierwotny jątku, z którego zamawiający może zaspokoić swoje ewentualne
pozostaje stroną umowy z zamawiającym, przy czym obok niego, roszczenia odszkodowawcze . W ten sposób zamawiający-wierzy-
36
po stronie dłużników odpowiedzialnych za świadczenie składające ciel uzyskuje dodatkową gwarancję wykonania zobowiązania. Na-
się na realizację przedmiotu zamówienia, pojawia się kolejny pod- leży tu jednak zwrócić uwagę na możliwość wykorzystywania tej
miot (przystępujący do długu). W rezultacie następuje pomnoże- konstrukcji prawnej w celu osiągania skutków tożsamych z tymi,
nie podmiotów po stronie długu w stosunku zobowiązaniowym które w przypadku przejęcia długu są uznawane za obejście przepi-
z umowy o zamówienie . Dla przystępującego dług ze stosunku sów PrZamPubl. Sytuacja, o której tu mowa, będzie występowała,
26
zobowiązaniowego, do którego przystępuje, staje się długiem gdy przystąpieniu do długu będą towarzyszyły kolejne czynności
własnym, gdyż wstępuje on w całą pasywną stronę zobowiąza- prawne, które w zakładanym przez strony rezultacie doprowadzą
nia, nie zaś w miejsce dłużnika dotychczasowego, jak to się dzieje do takiego stanu rzeczy, jakby dokonano przejęcia długu. Można
w przypadku przejęcia długu . Zmianom nie ulega natomiast treść sobie bowiem wyobrazić, że po zawarciu umowy o kumulatywne
27
uprawnień i obowiązków obu stron wynikająca z umowy. Zacho- przystąpienie do długu wykonawcy przez podmiot trzeci dochodzi
wana jest wobec tego tożsamość zobowiązania. W powszech-
nym obrocie cywilnoprawnym umowa o kumulatywnym przy- 28 Ibidem, s. 56.
stąpieniu do długu może zostać zawarta pomiędzy wierzycielem 29 Zob. art. 392 KC.
30 Zob. Z. Radwański, A. Olejniczak, Zobowiązania – część ogólna, s. 370.
31 Tak wyr. SN z 12.10.2001 r., V CKN 500/00, OSNC 2002, Nr 7–8, poz. 90. W wy-
23 Jak wskazuje A. Sołtysińska, analizując zakres dopuszczalności przewidywanych roku tym stwierdzono, że: „Zgodnie z art. 369 KC, solidarny charakter zobowią-
zmian podmiotowych, zmiany polegające na przejmowaniu realizacji zamówie- zania może wynikać z czynności prawnej także w sposób dorozumiany. Takie do-
nia nie muszą obejmować całości umowy, lecz mogą odnosić się tylko do części rozumiane zastrzeżenie solidarnego zobowiązania dłużników ma właśnie miejsce
zamówienia lub określonych zobowiązań wykonawcy pierwotnego; A. Sołtysińska w wypadkach kumulatywnego przystąpienia do długu, należy bowiem przyjąć,
[w:] A. Sołtysińska, H. Talago-Sławoj, Europejskie prawo zamówień publicznych. że nieistnienie solidarnej odpowiedzialności w wypadku przystąpienia do długu
Komentarz, Warszawa 2016, s. 622. pozostawałoby w sprzeczności z założeniem, na którym opiera się przystąpienie
24 Oczywiście w takich sytuacjach mógłby powstać problem pozorowania występo- do długu”. Odmienny pogląd wyraża W. Robaczyński, który twierdzi, że w przypad-
wania takich szczególnych okoliczności zachodzących po stronie wykonawcy pod- ku kumulatywnego przystąpienia do długu „nie można z góry przesądzić o cha-
czas realizacji lub braku realizacji zamówienia w celu stwierdzenia, że powstał stan rakterze powiązań między dotychczasowym a nowym dłużnikiem, w szczególno-
faktyczny uzasadniający podmiotową zmianę umowy w ramach przyjętej wcze- ści, gdy kwestia ta nie jest uregulowana w umowie między dłużnikiem pierwot-
śniej w specyfikacji zamówienia klauzuli dopuszczającej taką zmianę. Sytuacje nym a przystępującym do długu”, co oznacza brak automatycznego uznawania,
tego rodzaju uzasadniałyby ich kwalifikację w kategoriach obchodzenia przepi- że na skutek zawarcia tak kwalifikowanej umowy powstaje stan solidarnej odpo-
sów ustawy. wiedzialności dłużnika dotychczasowego oraz przystępującego – W. Robaczyński,
25 P. Drapała, Umowa o kumulatywne przystąpienie do długu, PiP 2002, z. 4, s. 48–49. Uwagi, s. 65.
26 Zob. Z. Radwański, A. Olejniczak, Zobowiązania – część ogólna, Warszawa 2006, 32 Zob. art. 366 § 1 KC.
s. 370–371. Zob. również J. Jerzykowski, [w:] M. Stachowiak, J. Jerzykowski, 33 P. Drapała, Umowa, s. 51.
W. Dzierżanowski, Prawo zamówień publicznych. Komentarz, Warszawa 2010, 34 Zob. art. 366 § 2 KC.
s. 624–625. 35 J. Jerzykowski, [w:] M. Stachowiak, J. Jerzykowski, W. Dzierżanowski, Prawo, s. 625.
27 P. Drapała, Umowa, s. 56. 36 J. Jerzykowski, Przekształcenia, s. 89.

22 KLINIKA Nr 29-30 (34-35)/2021 www.fupp.org.pl

14.06.2021 13:08
Klinika 29-30(34-35) 2020-2021.indd 22 14.06.2021 13:08
Klinika 29-30(34-35) 2020-2021.indd 22