Page 31 - "Klinika" Nr 37-38 (42-43) 2024

WPŁYW KLINIK NA PRZYSZŁOŚĆ SPOŁECZNĄ

uczelni, fraz, takich jak „alternatywne metody rozwiązywania spo- Analizując zebrane dane, trzeba podkreślić, że obecnie jedynie
rów”, „mediacja”, „negocjacje” i „arbitraż”. Gdy dany przedmiot na dziewięciu uczelniach publicznych program studiów przewiduje
30
27
taką frazę (lub jej zmodyfikowaną wersję) zawierał, został zaliczony co najmniej jeden przedmiot związany z ADR jako obligatoryjny.
25
jako związany z ADR. Podczas przeprowadzonej analizy brano pod Na siedmiu pozostałych, oferujących wspomniane przedmioty,
20
uwagę najświeższe programy studiów, jakie oferują dane uczelnie. są one realizowane przez studentów fakultatywnie, najczęściej po-
16
Następnie zebrane dane zostały zestawione z podobnym bada- zostają one do wyboru wraz z innymi przedmiotami.
15
11
niem dotyczącym obecności mediacji w nauczaniu prawa podczas Porównując te wyniki ze wspomnianym badaniem z 2010 r., należy
10
5
studiów prawniczych w roku akademickim 2009/10 . Badanie do- wziąć pod uwagę to, że obecnie dużo więcej uczelni oferuje kieru-
5
tyczyło szerszej nieco materii – alternatywnych metod rozwiązy- nek „prawo” (niemal dwukrotnie). Zestawiając dwa wyniki badań,
30
27
0
wania sporów, których tylko część stanowią mediacje. Przy czym można byłoby dojść do wniosku, że nastąpił „postęp” w obecności
25
Uczelnie
Uczelnie
Uczelnie
uwzględniono różnorodność nazewnictwa przedmiotów związa- tych przedmiotów w planach studiów prawniczych.
nieprowadzące
publiczne kształcące prowadzące zajęcia
20
nych z mediacją, dopuszczając także takie nazwy, jak „Mediacja na kierunku „prawo” związane zajęcia związane
16
15
i arbitraż” czy „Alternatywne rozwiązywanie sporów w sprawach Diagram 2. Porównanie obecności nauczanie mediacji/ADR
z mediacją/ADR
z mediacją/ADR
11
10
cywilnych”. Przed dokonaniem pogłębionej analizy już na wstępie w kształceniu podczas studiów prawniczych.
warto wskazać, że obecnie większość wykładanych przedmiotów 5
związanych z ADR skupiona jest głównie wokół mediacji. Mimo 30 0 27
więc wskazanej różnicy co do przedmiotu obu badań trafne będzie 25 Uczelnie Uczelnie Uczelnie
zestawienie ich wyników w celu wskazania, jak na przestrzeni kil- 20 publiczne kształcące prowadzące zajęcia nieprowadzące
16
16
kunastu lat w programach studiów prawniczych zmieniła się ilość 15 na kierunku „prawo” związane zajęcia związane
11
przedmiotów związanych z ADR. z mediacją/ADR z mediacją/ADR
9
Przechodząc do wyników badania, należy podkreślić, że na 27 pol- 10 7
5
skich uczelniach publicznych prowadzących kierunek „prawo” 30
16 z nich na tym kierunku oferuje przedmioty związane z ADR. 0 27
Oznacza to, że aż 11 z nich takich przedmiotów w ofercie nie 25 Uczelnie Uczelnie Uczelnie
publiczne kształcące prowadzące zajęcia
nieprowadzące
posiada. 20 na kierunku „prawo” związane 16 zajęcia związane
16
15 z mediacją/ADR z mediacją/ADR
Diagram 1. Uczelnie posiadające przedmioty związane z ADR na 10 9 11
studiach prawniczych. 2010 2023 7
5
30
27 0
25 Źródło: opracowanie własne. Uczelnie Uczelnie
Uczelnie
20 publiczne kształcące prowadzące zajęcia nieprowadzące
16 Jednakże, gdy porównamy udział uczelni oferujących przedmioty
na kierunku „prawo”
zajęcia związane
związane
15 związane z ADR, do wszystkich uczelni uzyskamy podobny sto-
z mediacją/ADR
z mediacją/ADR
11
10 sunek procentowy, zarówno w badaniu autorów, jak i w badaniu
2010
2023
5 z 2010 r. Pomimo tego, że na kilku uczelniach wprowadzono owe
przedmioty, to jednak zwiększyła się także liczba uczelni, która ich
0
Uczelnie Uczelnie Uczelnie nie oferuje.
publiczne kształcące prowadzące zajęcia nieprowadzące
na kierunku „prawo” związane zajęcia związane Diagram 3. Stosunek procentowy danych 2010 roku.
z mediacją/ADR z mediacją/ADR
Źródło: opracowanie własne. 43,75%
56,25%
30
27
Większość uczelni prowadzących zajęcia o tematyce ADR posiada
25
w swojej ofercie jeden lub dwa takie przedmioty. Wśród ich nazw
20 można wymienić m.in. „Mediacja w prawie”, „Podstawy negocjacji
16
16
15 i mediacji”, „Mediacja w postępowaniu karnym”, „Symulacja nego-
11
cjacji” czy najbardziej klasycznie „Alternatywne metody rozwiązy-
9
10 43,75%
7
wania sporów (ADR)”. Na uwagę zasługuje tutaj Akademia Nauk
5
56,25%
Stosowanych w Łomży (dawniej: Państwowa Wyższa Szkoła Infor- Uczelnie prowadzące zajęcia związane z mediacją/ADR
0
matyki i Przedsiębiorczości w Łomży), która studentom oferuje aż
Uczelnie
Uczelnie
Uczelnie
siedem związanych z ADR przedmiotów przy wyborze ścieżki roz- Uczelnie nieprowadzące zajęć związanych z mediacją/ADR
nieprowadzące
publiczne kształcące prowadzące zajęcia
woju mediacyjno-administracyjnej . zajęcia związane
6
na kierunku „prawo”
związane
z mediacją/ADR z mediacją/ADR
5 A. Kalisz, M. Myślińska, A. Szot, Obecność mediacji w kształceniu prawników
2023
2010
w Polsce, Kwartalnik ADR 2010, 3(11), s. 33–39.
6 Plan studiów na jednolitych studiach magisterskich kierunek: prawo (profil prak- Uczelnie prowadzące zajęcia związane z mediacją/ADR
tyczny) obowiązujący od roku akademickiego 2022/2023 (zatwierdzony Uchwałą
Senatu ANSŁ Nr 35/2022 z 30.6.2022 r.). Te przedmioty to: Zastosowanie me- Uczelnie nieprowadzące zajęć związanych z mediacją/ADR
diacji w postępowaniach prawniczych; Negocjacje w mediacji; Prawne aspekty me-
diacji w prawie cywilnym; Prawne aspekty mediacji w prawie administracyjnym;
Standardy prowadzenia postępowań mediacyjnych i etyka w pracy mediatora; Źródło: A. Kalisz, M. Myślińska, A. Szot, Obecność mediacji, s. 36.
Techniki pracy mediatora – komunikacja interpersonalna; Postępowanie media-
cyjne w praktyce.
30 KLINIKA Nr 37–38 (42–43)/2024 fupp.org.pl
40,74%
59,26%
43,75%
56,25%
40,74%
59,26%
Uczelnie prowadzące zajęcia związane z mediacją/ADR
Uczelnie nieprowadzące zajęć związanych z mediacją/ADR
Uczelnie prowadzące zajęcia związane z mediacją/ADR
Uczelnie nieprowadzące zajęć związanych z mediacją/ADR
Uczelnie prowadzące zajęcia związane z mediacją/ADR
Uczelnie nieprowadzące zajęć związanych z mediacją/ADR
Może
11,5%
Nie
7,7%
Może
Tak
40,74% 11,5% 80,8%
Nie
59,26% 7,7%
Tak
80,8%
Uczelnie prowadzące zajęcia związane z mediacją/ADR
Uczelnie nieprowadzące zajęć związanych z mediacją/ADR
Może
34,6%
Może Tak
61,5%
11,5%
Nie Może
7,7% 34,6%
3,9%
Nie
Tak
61,5%
Tak
80,8%

3,9%
Nie
Tak
7,7%
Może

11,5%

Tak
80,8% 7,7% Może
Może
11,5%
34,6%
Nie
Tak
61,5%
80,8%

3,9%
Nie
Nie

Tak

23,1%

Tak
Nie 53,8% Tak
7,7%
Może
23,1%
11,5% 23,1%
Może

Nie 53,8%
80,8%
23,1%

Nie Może
Nie
7,7%
Może

15,4%
Nie

7,7% Tak
Tak 76,9%
Może

23,1% 15,4%

Tak
Nie 53,8% 76,9%

23,1%

Nie
Może
11,5%

Może
15,4%

Nie Nie
Tak
7,7% 11,5% 73,1%
Może
Może
15,4% 15,4%

Tak
Tak 73,1%
76,9%

Social media 5 (21,7%)

Telewizja 2 (8,7%)

Uczelnia 18 (78,3%)
Nie
Social media 5 (21,7%)
Znajomi 4 (17,4%)
11,5%
Telewizja 2 (8,7%)
Praktyki
Może studenckie 5 (21,7%)
15,4% Uczelnia 18 (78,3%)
Szkoła 1 (4,3%)
Tak
Znajomi 4 (17,4%)
73,1% Praca 1 (4,3%)
Praktyki 0 5 5 (21,7%) 15 20 25
10
studenckie

Szkoła 1 (4,3%)

1 (4,3%)
Praca
Rozprawa 0 (0%)
sądowa
0 5 10 15 20 25
Mediacja 25 (96,2%)

Social media 5 (21,7%) Arbitraż 19 (73,1%)
Rozprawa
Postępowanie
0 (0%)
Telewizja 2 (8,7%) kasacyjne 0 (0%)
sądowa
20
Mediacja 0 5 10 15 25 (96,2%) 25
Uczelnia 18 (78,3%)
Arbitraż 19 (73,1%)
Znajomi 4 (17,4%)
Postępowanie
Praktyki kasacyjne 0 (0%)
studenckie 5 (21,7%)
0 5 10 15 20 25
Szkoła 1 (4,3%)
Korzyści finansowe 14 (53,8%)
Praca 1 (4,3%)

0 5 10 15 20 25 Szybkość 21 (80,8%)

Odciążenie wymiaru 20 (76,9%)
sprawiedliwości
Korzyści finansowe
Poszerzanie umiejętności 14 (53,8%)
Rozprawa komunikacji 14 (53,8%)
sądowa 0 (0%)
Zauważanie potrzeb 21 (80,8%)
Szybkość
Mediacja 25 (96,2%) drugiej strony 17 (65,4%)
Odciążenie wymiaru 20 (76,9%)
Rozwój
sprawiedliwości 13 (50%)
Arbitraż 19 (73,1%) społeczno-moralny
Poszerzanie umiejętności
komunikacji
Postępowanie 0 (0%) Wpływ na wynik 14 (53,8%)
15 (57,7%)
kasacyjne sprawy
Zauważanie potrzeb
0 5 10 15 20 25 Możliwość wymiany 17 (65,4%)
drugiej strony
19 (73,1%)
stanowisk
Rozwój
Ugoda bardziej 13 (50%)
społeczno-moralny 20 (76,9%)
korzystna niż wyrok
Wpływ na wynik
Możliwość samodzielnego 15 (57,7%)
rozwiązania konfliktu, 15 (57,7%)
sprawy
a nie narzucony werdykt
przez sąd
Możliwość wymiany 0 5 10 19 (73,1%) 20 25
15
stanowisk
Ugoda bardziej 20 (76,9%)
Korzyści finansowe 14 (53,8%) korzystna niż wyrok
Możliwość samodzielnego
rozwiązania konfliktu, 15 (57,7%)
Szybkość 21 (80,8%) a nie narzucony werdykt
przez sąd
0 5 10 15 20 25
Odciążenie wymiaru 20 (76,9%)
sprawiedliwości
Poszerzanie umiejętności
komunikacji 14 (53,8%)
Zauważanie potrzeb
drugiej strony 17 (65,4%)
Rozwój 13 (50%)
społeczno-moralny

Wpływ na wynik 15 (57,7%)
sprawy
Możliwość wymiany 19 (73,1%)
stanowisk
Ugoda bardziej
korzystna niż wyrok 20 (76,9%)
Możliwość samodzielnego
rozwiązania konfliktu, 15 (57,7%)
a nie narzucony werdykt
przez sąd
0 5 10 15 20 25