Page 31 - "Klinika" Nr 37-38 (42-43) 2024
P. 31

WPŁYW KLINIK NA PRZYSZŁOŚĆ SPOŁECZNĄ


        uczelni, fraz, takich jak „alternatywne metody rozwiązywania spo-  Analizując zebrane dane, trzeba podkreślić, że obecnie jedynie
        rów”, „mediacja”, „negocjacje” i „arbitraż”. Gdy dany przedmiot   na dziewięciu uczelniach publicznych program studiów przewiduje
                                                            30
                                                                     27
        taką frazę (lub jej zmodyfikowaną wersję) zawierał, został zaliczony   co najmniej jeden przedmiot związany z ADR jako obligatoryjny.
                                                            25
        jako związany z ADR. Podczas przeprowadzonej analizy brano pod   Na siedmiu pozostałych, oferujących wspomniane przedmioty,
                                                            20
        uwagę najświeższe programy studiów, jakie oferują dane uczelnie.   są one realizowane przez studentów fakultatywnie, najczęściej po-
                                                                                     16
        Następnie zebrane dane zostały zestawione z podobnym bada-  zostają one do wyboru wraz z innymi przedmiotami.
                                                            15
                                                                                                     11
        niem dotyczącym obecności mediacji w nauczaniu prawa podczas   Porównując te wyniki ze wspomnianym badaniem z 2010 r., należy
                                                            10
                                               5
        studiów prawniczych w roku akademickim 2009/10 . Badanie do-  wziąć pod uwagę to, że obecnie dużo więcej uczelni oferuje kieru-
                                                             5
        tyczyło szerszej nieco materii – alternatywnych metod rozwiązy-  nek „prawo” (niemal dwukrotnie). Zestawiając dwa wyniki badań,
                                                            30
                                                                     27
                                                             0
        wania sporów, których tylko część stanowią mediacje. Przy czym   można byłoby dojść do wniosku, że nastąpił „postęp” w obecności
                                                            25
                                                                                   Uczelnie
                                                                                                   Uczelnie
                                                                   Uczelnie
        uwzględniono różnorodność nazewnictwa przedmiotów związa-  tych przedmiotów w planach studiów prawniczych.
                                                                                                 nieprowadzące
                                                               publiczne kształcące  prowadzące zajęcia
                                                            20
        nych z mediacją, dopuszczając także takie nazwy, jak „Mediacja   na kierunku „prawo”  związane   zajęcia związane
                                                                                     16
                                                            15
        i arbitraż” czy „Alternatywne rozwiązywanie sporów w sprawach   Diagram 2. Porównanie obecności nauczanie mediacji/ADR
                                                                                z mediacją/ADR
                                                                                                z mediacją/ADR
                                                                                                     11
                                                            10
        cywilnych”. Przed dokonaniem pogłębionej analizy już na wstępie   w kształceniu podczas studiów prawniczych.
        warto wskazać, że obecnie większość wykładanych przedmiotów   5
        związanych z ADR skupiona jest głównie wokół mediacji. Mimo   30 0  27
        więc wskazanej różnicy co do przedmiotu obu badań trafne będzie   25  Uczelnie   Uczelnie   Uczelnie
        zestawienie ich wyników w celu wskazania, jak na przestrzeni kil-  20 publiczne kształcące  prowadzące zajęcia   nieprowadzące
                                                                  16
                                                                                        16
        kunastu lat w programach studiów prawniczych zmieniła się ilość   15  na kierunku „prawo”  związane   zajęcia związane
                                                                                                        11
        przedmiotów związanych z ADR.                                           z mediacją/ADR  z mediacją/ADR
                                                                                  9
        Przechodząc do wyników badania, należy podkreślić, że na 27 pol-  10                       7
                                                             5
        skich uczelniach publicznych prowadzących kierunek „prawo”   30
        16 z nich na tym kierunku oferuje przedmioty związane z ADR.   0  27
        Oznacza to, że aż 11 z nich takich przedmiotów w ofercie nie   25  Uczelnie   Uczelnie     Uczelnie
                                                               publiczne kształcące  prowadzące zajęcia
                                                                                                 nieprowadzące
        posiada.                                            20  na kierunku „prawo”  związane  16  zajęcia związane
                                                                  16
                                                            15                  z mediacją/ADR  z mediacją/ADR
        Diagram 1. Uczelnie posiadające przedmioty związane z ADR na   10         9                     11
        studiach prawniczych.                                                 2010        2023     7
                                                             5
        30
                 27                                          0
        25                                                  Źródło: opracowanie własne.  Uczelnie   Uczelnie
                                                                   Uczelnie
        20                                                     publiczne kształcące  prowadzące zajęcia   nieprowadzące
                                 16                         Jednakże, gdy porównamy udział uczelni oferujących przedmioty
                                                               na kierunku „prawo”
                                                                                                zajęcia związane
                                                                                   związane
        15                                                  związane z ADR, do wszystkich uczelni uzyskamy podobny sto-
                                                                                z mediacją/ADR
                                                                                                z mediacją/ADR
                                                 11
        10                                                  sunek procentowy, zarówno w badaniu autorów, jak i w badaniu
                                                                              2010
                                                                                          2023
         5                                                  z 2010 r. Pomimo tego, że na kilku uczelniach wprowadzono owe
                                                            przedmioty, to jednak zwiększyła się także liczba uczelni, która ich
         0
               Uczelnie        Uczelnie        Uczelnie     nie oferuje.
           publiczne kształcące  prowadzące zajęcia   nieprowadzące
          na kierunku „prawo”  związane     zajęcia związane   Diagram 3. Stosunek procentowy danych 2010 roku.
                            z mediacją/ADR  z mediacją/ADR
        Źródło: opracowanie własne.                                       43,75%
                                                                                          56,25%
        30
                    27
        Większość uczelni prowadzących zajęcia o tematyce ADR posiada
        25
        w swojej ofercie jeden lub dwa takie przedmioty. Wśród ich nazw
        20 można wymienić m.in. „Mediacja w prawie”, „Podstawy negocjacji
              16
                                    16
        15 i mediacji”, „Mediacja w postępowaniu karnym”, „Symulacja nego-
                                                    11
        cjacji” czy najbardziej klasycznie „Alternatywne metody rozwiązy-
                              9
        10                                                                43,75%
                                              7
        wania sporów (ADR)”. Na uwagę zasługuje tutaj Akademia Nauk
         5
                                                                                          56,25%
        Stosowanych w Łomży (dawniej: Państwowa Wyższa Szkoła Infor-  Uczelnie prowadzące zajęcia związane z mediacją/ADR
         0
        matyki i Przedsiębiorczości w Łomży), która studentom oferuje aż
                               Uczelnie
               Uczelnie
                                              Uczelnie
        siedem związanych z ADR przedmiotów przy wyborze ścieżki roz-  Uczelnie nieprowadzące zajęć związanych z mediacją/ADR
                                            nieprowadzące
          publiczne kształcące  prowadzące zajęcia
        woju mediacyjno-administracyjnej .   zajęcia związane
                                  6
          na kierunku „prawo”
                              związane
                            z mediacją/ADR  z mediacją/ADR
        5   A. Kalisz, M. Myślińska, A. Szot, Obecność mediacji w kształceniu prawników
                                      2023
                          2010
          w Polsce, Kwartalnik ADR 2010, 3(11), s. 33–39.
        6   Plan studiów na jednolitych studiach magisterskich kierunek: prawo (profil prak-  Uczelnie prowadzące zajęcia związane z mediacją/ADR
          tyczny) obowiązujący od roku akademickiego 2022/2023 (zatwierdzony Uchwałą
          Senatu ANSŁ Nr 35/2022 z 30.6.2022 r.). Te przedmioty to: Zastosowanie me-  Uczelnie nieprowadzące zajęć związanych z mediacją/ADR
          diacji w postępowaniach prawniczych; Negocjacje w mediacji; Prawne aspekty me-
          diacji w prawie cywilnym; Prawne aspekty mediacji w prawie administracyjnym;
          Standardy prowadzenia postępowań mediacyjnych i etyka w pracy mediatora;   Źródło: A. Kalisz, M. Myślińska, A. Szot, Obecność mediacji, s. 36.
          Techniki pracy mediatora – komunikacja interpersonalna; Postępowanie media-
          cyjne w praktyce.
        30 KLINIKA Nr 37–38 (42–43)/2024                                                           fupp.org.pl
                                                                         40,74%
                                                                                          59,26%
                     43,75%
                                     56,25%
                                                                         40,74%
                                                                                          59,26%
                                                                 Uczelnie prowadzące zajęcia związane z mediacją/ADR
                                                                 Uczelnie nieprowadzące zajęć związanych z mediacją/ADR
             Uczelnie prowadzące zajęcia związane z mediacją/ADR
             Uczelnie nieprowadzące zajęć związanych z mediacją/ADR
                                                                 Uczelnie prowadzące zajęcia związane z mediacją/ADR
                                                                 Uczelnie nieprowadzące zajęć związanych z mediacją/ADR
                                                                          Może
                                                                             11,5%
                                                                   Nie
                                                                       7,7%
                                                                          Może
                                                                                                      Tak
                     40,74%                                                  11,5%      80,8%
                                                                   Nie
                                      59,26%                           7,7%
                                                                                                      Tak
                                                                                        80,8%
             Uczelnie prowadzące zajęcia związane z mediacją/ADR
             Uczelnie nieprowadzące zajęć związanych z mediacją/ADR
                                                                Może
                                                                      34,6%
                     Może                                                                             Tak
                                                                                          61,5%
                         11,5%
              Nie                                               Może
                   7,7%                                               34,6%
                                                                       3,9%
                                                                    Nie
                                                                                                      Tak
                                                                                          61,5%
                                                 Tak
                                    80,8%

                                                                       3,9%
                                                                    Nie
                                                                                         Tak
                                                                                      7,7%
                                                                                                  Może

                                                                                            11,5%


                                                                                         Tak
                                                                             80,8%    7,7%        Może
            Może
                                                                                            11,5%
                  34,6%
                                                                     Nie
                                                  Tak
                                      61,5%
                                                                             80,8%


                   3,9%
                Nie
                                                                     Nie

                                                                                                 Tak


                                                                                          23,1%


                                    Tak
                                                                 Nie     53,8%                   Tak
                                  7,7%
                                             Może
                                                                                            23,1%
                                       11,5%                                              23,1%
                                                                                                   Może

                                                                 Nie     53,8%
                         80,8%
                                                                                            23,1%

                                                                             Nie                   Może
                 Nie
                                                                              7,7%
                                                                Może

                                                                       15,4%
                                                                             Nie

                                                                              7,7%                   Tak
                                             Tak                                      76,9%
                                                                Może

                                      23,1%                            15,4%


                                                                                                     Tak
             Nie     53,8%                                                            76,9%

                                       23,1%

                                                                            Nie
                                               Może
                                                                              11,5%

                                                                Może
                                                                       15,4%

                         Nie                                                Nie
                                                                                                       Tak
                          7,7%                                                11,5%    73,1%
            Może
                                                                Może
                   15,4%                                               15,4%

                                                                                                       Tak
                                                 Tak                                   73,1%
                                  76,9%





                                                            Social media          5 (21,7%)


                                                               Telewizja   2 (8,7%)

                                                               Uczelnia                            18 (78,3%)
                       Nie
                                                            Social media          5 (21,7%)
                                                               Znajomi         4 (17,4%)
                         11,5%
                                                               Telewizja   2 (8,7%)
                                                                Praktyki
            Może                                              studenckie        5 (21,7%)
                   15,4%                                       Uczelnia                            18 (78,3%)
                                                                 Szkoła   1 (4,3%)
                                                  Tak
                                                               Znajomi         4 (17,4%)
                                  73,1%                           Praca   1 (4,3%)
                                                                Praktyki   0  5 5 (21,7%)    15     20      25
                                                                                     10
                                                              studenckie

                                                                 Szkoła   1 (4,3%)

                                                                          1 (4,3%)
                                                                  Praca
                                                                Rozprawa   0 (0%)
                                                                 sądowa
                                                                       0      5      10      15     20      25
                                                                Mediacja                            25 (96,2%)

        Social media         5 (21,7%)                           Arbitraż                 19 (73,1%)
                                                                Rozprawa
                                                             Postępowanie
                                                                         0 (0%)
           Telewizja   2 (8,7%)                                 kasacyjne  0 (0%)
                                                                 sądowa
                                                                                                    20
                                                                Mediacja  0    5      10     15     25 (96,2%) 25
           Uczelnia                            18 (78,3%)
                                                                 Arbitraż                 19 (73,1%)
           Znajomi         4 (17,4%)
                                                             Postępowanie
           Praktyki                                             kasacyjne  0 (0%)
         studenckie         5 (21,7%)
                                                                        0      5      10     15     20      25
             Szkoła   1 (4,3%)
                                                                 Korzyści finansowe     14 (53,8%)
             Praca    1 (4,3%)

                  0       5      10     15      20     25                Szybkość             21 (80,8%)

                                                                Odciążenie wymiaru           20 (76,9%)
                                                                     sprawiedliwości
                                                                 Korzyści finansowe
                                                             Poszerzanie umiejętności  14 (53,8%)
           Rozprawa                                                    komunikacji     14 (53,8%)
             sądowa  0 (0%)
                                                                 Zauważanie potrzeb           21 (80,8%)
                                                                         Szybkość
            Mediacja                            25 (96,2%)            drugiej strony      17 (65,4%)
                                                                Odciążenie wymiaru           20 (76,9%)
                                                                          Rozwój
                                                                     sprawiedliwości  13 (50%)
            Arbitraż                  19 (73,1%)                 społeczno-moralny
                                                             Poszerzanie umiejętności
                                                                       komunikacji
        Postępowanie   0 (0%)                                      Wpływ na wynik      14 (53,8%)
                                                                                        15 (57,7%)
           kasacyjne                                                      sprawy
                                                                 Zauważanie potrzeb
                    0      5      10     15     20     25        Możliwość wymiany        17 (65,4%)
                                                                      drugiej strony
                                                                                            19 (73,1%)
                                                                         stanowisk
                                                                          Rozwój
                                                                    Ugoda bardziej    13 (50%)
                                                                 społeczno-moralny           20 (76,9%)
                                                                 korzystna niż wyrok
                                                                   Wpływ na wynik
                                                            Możliwość samodzielnego     15 (57,7%)
                                                                rozwiązania konfliktu,   15 (57,7%)
                                                                          sprawy
                                                             a nie narzucony werdykt
                                                                         przez sąd
                                                                 Możliwość wymiany  0  5   10 19 (73,1%)  20  25
                                                                                                15
                                                                         stanowisk
                                                                    Ugoda bardziej           20 (76,9%)
             Korzyści finansowe     14 (53,8%)                    korzystna niż wyrok
                                                            Możliwość samodzielnego
                                                                rozwiązania konfliktu,   15 (57,7%)
                     Szybkość             21 (80,8%)         a nie narzucony werdykt
                                                                         przez sąd
                                                                                0     5    10   15    20   25
            Odciążenie wymiaru           20 (76,9%)
                sprawiedliwości
        Poszerzanie umiejętności
                   komunikacji    14 (53,8%)
            Zauważanie potrzeb
                  drugiej strony      17 (65,4%)
                      Rozwój      13 (50%)
             społeczno-moralny

               Wpływ na wynik      15 (57,7%)
                      sprawy
            Możliwość wymiany           19 (73,1%)
                    stanowisk
                Ugoda bardziej
            korzystna niż wyrok          20 (76,9%)
        Możliwość samodzielnego
           rozwiązania konfliktu,    15 (57,7%)
         a nie narzucony werdykt
                     przez sąd
                            0    5    10    15   20    25
   26   27   28   29   30   31   32   33   34   35   36