Page 34 - "Klinika" Nr 37-38 (42-43) 2024
P. 34

30
                 27
         25
         30
         20
                 27
                                16
         25
         15
         30
                                               11
                 27
         20
         10
                                16
         25
         15
         5
                                               11
         20
                                16
         10
         0
         15
                              Uczelnie
               Uczelnie
                                             Uczelnie
         5
                                               11
                                           nieprowadzące
           publiczne kształcące  prowadzące zajęcia
         10
         0
                              związane
           na kierunku „prawo”
         5
                              Uczelnie
                                             Uczelnie
               Uczelnie
                            z mediacją/ADR
                                           z mediacją/ADR
           publiczne kształcące  prowadzące zajęcia
                                           nieprowadzące
         0
           na kierunku „prawo”
                                           zajęcia związane
                              związane
                              Uczelnie
               Uczelnie
                                             Uczelnie
                                           z mediacją/ADR
                            z mediacją/ADR
        30 publiczne kształcące  prowadzące zajęcia
                                           nieprowadzące
                    27
                                           zajęcia związane
           na kierunku „prawo”
                              związane
        25
                                           z mediacją/ADR
                            z mediacją/ADR
        30
        20
                    27
                                   16
              16
        25
        15
        30
                                                  11
                    27
        20
        10
                                             7
              16
                                   16
        25
        15
         5
                                                  11
        20
                              9
              16
                                   16
        10
         0
                                             7
        15
                                             Uczelnie
                              Uczelnie
               Uczelnie
         5
                                                  11
                              9
                                           nieprowadzące
           publiczne kształcące  prowadzące zajęcia
        10
                                             7
         0
           na kierunku „prawo”
                                           zajęcia związane
         5
                              Uczelnie
               Uczelnie
                                             Uczelnie
                                           z mediacją/ADR
                            z mediacją/ADR
           publiczne kształcące  prowadzące zajęcia
                                           nieprowadzące
         0
                              związane
           na kierunku „prawo”
                                           zajęcia związane
               Uczelnie
                                             Uczelnie
                                     2023
                          2010 Uczelnie
                            z mediacją/ADR
                                           z mediacją/ADR
                                           nieprowadzące
           publiczne kształcące  prowadzące zajęcia
           na kierunku „prawo”
                                           zajęcia związane
                              związane
                          2010
                                     2023
                                           z mediacją/ADR
                            z mediacją/ADR
                                     2023
                          2010
                     43,75%
                                     56,25%
                     43,75%
                                     56,25%
                     43,75%
                                     56,25%
             Uczelnie prowadzące zajęcia związane z mediacją/ADR
             Uczelnie nieprowadzące zajęć związanych z mediacją/ADR
             Uczelnie prowadzące zajęcia związane z mediacją/ADR
             Uczelnie nieprowadzące zajęć związanych z mediacją/ADR
             Uczelnie prowadzące zajęcia związane z mediacją/ADR
             Uczelnie nieprowadzące zajęć związanych z mediacją/ADR
                     40,74%
                                     59,26%
                     40,74%
                     40,74%
                                     59,26%
                                     59,26%
             Uczelnie prowadzące zajęcia związane z mediacją/ADR
             Uczelnie nieprowadzące zajęć związanych z mediacją/ADR
             Uczelnie prowadzące zajęcia związane z mediacją/ADR
             Uczelnie nieprowadzące zajęć związanych z mediacją/ADR
             Uczelnie prowadzące zajęcia związane z mediacją/ADR
             Uczelnie nieprowadzące zajęć związanych z mediacją/ADR
                     Może
                     Może
               Nie
                     Może
                         11,5%
               Nie
                   7,7%
                         11,5%
               Nie
                                                Tak
                   7,7%
                                   80,8%
                                                Tak
                                   80,8%
                                                Tak
                                   80,8%
            Może
                  34,6%
            Może
                                                Tak
                  34,6%
            Może
                                     61,5%
                  34,6%
                                                Tak
                                     61,5%
                   3,9%
                                                Tak
                                     61,5%
                Nie
                   3,9%
                Nie
                   3,9%
                Nie
                                 7,7%
                                            Może
                                    Tak
                                 7,7%
                                    Tak
                                            Może
                                 7,7%
                                      11,5% Może
                                      11,5%
                         80,8%
                         80,8%
                 Nie 7,7%  11,5% 9 związane  Tak 11,5% zajęcia związane
                         80,8%
                                      WPŁYW KLINIK NA PRZYSZŁOŚĆ SPOŁECZNĄ
                 Nie
        Diagram 11. Czy uważasz, że twoja wiedza na temat alternatyw-  Po przeanalizowaniu wyników ankiety autorzy artykułu twierdzą,
                 Nie
        nych metod rozwiązywania sporów jest wystarczająca jako stu-  że według studentów prawa (Wydziału Prawa UwB) z alternatyw-
        denta prawa?                                         nych metod rozwiązania sporów płynie wiele korzyści. Jednak, po-
                                                             mimo pozytywów, które zostaną przedstawione w sposób szcze-
                                           Tak               gółowy w dalszej części niniejszego opracowania, pod znakiem
                                                             zapytania nadal pozostaje kwestia, co jest powodem tak małej
                                                             popularności ADR. Zdaniem autorów, na co chcą zwrócić uwagę,
                                     23,1%  Tak              jednym z kluczowych czynników jest wskazywany wyżej brak po-
                                           Tak               wszechnej (na każdym wydziale prawa) i obligatoryjnej, w zakre-
                                     23,1%                   sie przynajmniej podstawowym, edukacji na temat ADR w toku
             Nie     53,8%                                   studiów prawniczych. Dodać należy, że zgodnie z ankietą studenci
                                     23,1%                   prawa wyraźnie wskazali, iż chcą zdobywać wiedzę i umiejętno-
             Nie     53,8%            23,1%                  ści w zakresie alternatywnych metod rozwiązania sporów, nie
                                                             tylko zaś w zakresie sztywnych ram prawa czy stricte prawniczych
             Nie     53,8%            23,1%   Może           umiejętności.
                                      23,1%                  Korzyści płynące z powszechnego i obligatoryjnego
                                              Może           włączania problematyki ADR w edukację prawniczą
        Źródło: opracowanie własne.                          Stąd właśnie konieczność przedstawienia korzyści, jakie niesie
                                              Może           ze sobą nauczanie ADR w toku edukacji prawniczej, a także w kli-
        Diagram 12. Czy uważasz, że w toku studiów powinno być prze-  nikach prawa.
                         Nie
        kazywane więcej informacji na temat alternatywnych metod roz-  Należy wskazać, że dzięki nauczaniu alternatywnych metod roz-
        wiązywania sporów?  7,7%                             wiazywania sporów studenci poszerzają swoje horyzonty o umie-
                         Nie                                 jętność wychodzenia poza ramy ścisłego prawa. Studia prawnicze
             Może                                            uczą przede wszystkim rozstrzygania sporów. Studenci uczą się
                          7,7%
                         Nie                                 rozstrzygania sporów na sali sądowej, na korzyść swoich klientów.
                   15,4%                                     W praktyce jednak stany faktyczne, w których przyszli prawnicy
             Może         7,7%
                                                             będą reprezentować strony, ze swojej natury mogą być bardziej zło-
             Może  15,4%                                     żone, a (wieloletnie i kosztowne) sądowe rozstrzygnięcie sprawy
                                                Tak          na korzyść jednej ze stron wcale nie musi oznaczać prawdziwej
                   15,4%         76,9%                       wygranej. Owe stricte prawnicze umiejętności, polegające na odse-
                                                Tak          parowaniu informacji prawnie relewantnych od tych niemających
                                 76,9%                       z punktu widzenia prawa znaczenia, przyporządkowaniu ich do da-
                                                Tak          nej normy prawnej i wydanie werdyktu w sprawie, nie odpowiadają
                                 76,9%
                                                             współczesnym oczekiwaniom co do zawodu prawnika .
                                                                                                     9
                                                             Obecnie od prawnika wymaga się holistycznego podejścia
                                                             do przedstawionego mu problemu, które polega na badaniu przez
                                                             niego sporu prawnego na podstawie wieloaspektowej diagnozy de-
                                                             terminującej pogłębioną analizę przypadku nie tylko w komplek-
        Źródło: opracowanie własne.                          sowym wymiarze prawnym, lecz także w relewantnych wymiarach
                       Nie
                                                             wykraczających poza sferę stricte prawną. Oprócz analizy prawnej
        Diagram 13. Czy w toku studiów chciałbyś dowiedzieć się więcej   danej sprawy holizm równolegle proponuje jej identyfikację w szer-
                         11,5%
                       Nie
        na temat alternatywnych metod rozwiązywania sporów?  szym, podmiotowym aspekcie, badanym wszechstronnie przez
                                                             pryzmat takich wymiarów, jak np.: wymiar komunikacyjny, rela-
            Może       Nie 11,5%                             cyjny, psychologiczny, emocjonalny, ekonomiczny, społeczny, reli-
                   15,4%                                     gijny czy etyczny . Takie podejście może doprowadzić do wniosku,
                                                                         10
            Może         11,5%                               że w danym przypadku proces sądowy nie będzie najlepszym roz-
                                                 Tak
                   15,4%                                     wiązaniem danego konfliktu z uwagi na np. jego wysokie koszty,
            Może                  73,1%                      niską szansę wygranej czy potencjalnie niską korzyść, a nawet
                   15,4%                         Tak         stratę, jaką przyniesie formalne opowiedzenie się przez sąd po jed-
                                  73,1%                      nej ze stron. W takiej sytuacji pełnomocnik, działając na korzyść
                                                 Tak         klienta, powinien doradzić wykorzystanie alternatywnych metod
                                  73,1%                      rozwiązywania sporów, dzięki którym strony (również z pomocą
                                                             pełnomocników) mogą zażegnać konflikt samodzielnie bądź przy
                                                             pomocy osoby trzeciej, np. mediatora, unikając tym samym często
                                                             ciężkiego do przewidzenia, a przy tym władczego rozstrzygnięcia
                                                             sądu. Jednak, aby przyszły profesjonalny prawnik doradzał swoim
                                                             9   B. Polakowska-Sygulska, Pluralizm wartości i holizm prawniczy, Ruch Prawniczy,
        Źródło: opracowanie własne.                           Ekonomiczny i Socjologiczny 2019, r. LXXXI, z. 3, s. 287.
         Social media        5 (21,7%)                       10   A. Zienkiewicz, Holizm prawniczy z perspektywy Comprehensive Law Movement,
                                                              Warszawa 2018, s. 141.
           Telewizja
         Social media  2 (8,7%)5 (21,7%)
        edukacjaprawnicza.pl                                                       KLINIKA Nr 37–38 (42–43)/2024  33
         Social media        5 (21,7%)
            Uczelnia
           Telewizja   2 (8,7%)              18 (78,3%)
           Telewizja   2 (8,7%)
            Uczelnia       4 (17,4%)         18 (78,3%)
            Znajomi
            Uczelnia                         18 (78,3%)
            Praktyki
            Znajomi
                           5 (21,7%)
          studenckie       4 (17,4%)
            Znajomi        4 (17,4%)
            Praktyki
             Szkoła
          studenckie  1 (4,3%) 5 (21,7%)
            Praktyki
          studenckie  1 (4,3%) 5 (21,7%)
             Szkoła
              Praca
                      1 (4,3%)
                          5
             Szkoła  0  1 (4,3%)  10   15     20      25
              Praca   1 (4,3%)
                          5
              Praca  0  1 (4,3%)  10   15     20      25
                   0      5     10     15     20      25
            Rozprawa
              sądowa  0 (0%)
            Rozprawa                          25 (96,2%)
            Mediacja
              sądowa  0 (0%)
            Rozprawa
            Mediacja  0 (0%)         19 (73,1%) 25 (96,2%)
             Arbitraż
              sądowa
            Mediacja
         Postępowanie                         25 (96,2%)
             Arbitraż
            kasacyjne  0 (0%)        19 (73,1%)
                                        15
         Postępowanie   0  5     10  19 (73,1%)  20   25
             Arbitraż
            kasacyjne  0 (0%)
         Postępowanie      5     10     15     20     25
            kasacyjne  0 0 (0%)
                    0      5     10     15     20     25
             Korzyści finansowe    14 (53,8%)
             Korzyści finansowe    14 (53,8%)
                                         21 (80,8%)
                     Szybkość
             Korzyści finansowe
             Odciążenie wymiaru   14 (53,8%)
                                        20 (76,9%)
                                         21 (80,8%)
                     Szybkość
                 sprawiedliwości
                                         21 (80,8%)
                     Szybkość
         Poszerzanie umiejętności  14 (53,8%) 20 (76,9%)
             Odciążenie wymiaru
                   komunikacji
                 sprawiedliwości
             Odciążenie wymiaru
         Poszerzanie umiejętności       20 (76,9%)
             Zauważanie potrzeb
                 sprawiedliwości  14 (53,8%)
                                     17 (65,4%)
                   komunikacji
                  drugiej strony
         Poszerzanie umiejętności
             Zauważanie potrzeb   14 (53,8%)
                   komunikacji
                      Rozwój
                                     17 (65,4%)
                  drugiej strony
              społeczno-moralny  13 (50%)
             Zauważanie potrzeb
                                     17 (65,4%)
                  drugiej strony
               Wpływ na wynik    13 (50%)
                      Rozwój
                                   15 (57,7%)
              społeczno-moralny
                      sprawy
                      Rozwój
               Wpływ na wynik
             Możliwość wymiany   13 (50%) 19 (73,1%)
                                   15 (57,7%)
              społeczno-moralny
                      sprawy
                     stanowisk
               Wpływ na wynik
                Ugoda bardziej
             Możliwość wymiany     15 (57,7%)
                      sprawy
                                       19 (73,1%)
                                        20 (76,9%)
             korzystna niż wyrok
                     stanowisk
             Możliwość wymiany
         Możliwość samodzielnego       19 (73,1%)
                Ugoda bardziej
            rozwiązania konfliktu,  15 (57,7%)
                     stanowisk
                                        20 (76,9%)
             korzystna niż wyrok
          a nie narzucony werdykt
                Ugoda bardziej
                     przez sąd
         Możliwość samodzielnego  0  5  10 20 (76,9%) 20  25
                                           15
            rozwiązania konfliktu,  15 (57,7%)
             korzystna niż wyrok
          a nie narzucony werdykt
         Możliwość samodzielnego
                     przez sąd
            rozwiązania konfliktu,  0  5 15 (57,7%) 15  20  25
                                      10
          a nie narzucony werdykt
                     przez sąd
                            0    5    10   15   20   25
   29   30   31   32   33   34   35   36   37   38   39