Page 34 - "Klinika" Nr 37-38 (42-43) 2024

30
27
25
30
20
27
16
25
15
30
11
27
20
10
16
25
15
5
11
20
16
10
0
15
Uczelnie
Uczelnie
Uczelnie
5
11
nieprowadzące
publiczne kształcące prowadzące zajęcia
10
0
związane
na kierunku „prawo”
5
Uczelnie
Uczelnie
Uczelnie
z mediacją/ADR
z mediacją/ADR
publiczne kształcące prowadzące zajęcia
nieprowadzące
0
na kierunku „prawo”
zajęcia związane
związane
Uczelnie
Uczelnie
Uczelnie
z mediacją/ADR
z mediacją/ADR
30 publiczne kształcące prowadzące zajęcia
nieprowadzące
27
zajęcia związane
na kierunku „prawo”
związane
25
z mediacją/ADR
z mediacją/ADR
30
20
27
16
16
25
15
30
11
27
20
10
7
16
16
25
15
5
11
20
9
16
16
10
0
7
15
Uczelnie
Uczelnie
Uczelnie
5
11
9
nieprowadzące
publiczne kształcące prowadzące zajęcia
10
7
0
na kierunku „prawo”
zajęcia związane
5
Uczelnie
Uczelnie
Uczelnie
z mediacją/ADR
z mediacją/ADR
publiczne kształcące prowadzące zajęcia
nieprowadzące
0
związane
na kierunku „prawo”
zajęcia związane
Uczelnie
Uczelnie
2023
2010 Uczelnie
z mediacją/ADR
z mediacją/ADR
nieprowadzące
publiczne kształcące prowadzące zajęcia
na kierunku „prawo”
zajęcia związane
związane
2010
2023
z mediacją/ADR
z mediacją/ADR
2023
2010
43,75%
56,25%
43,75%
56,25%
43,75%
56,25%
Uczelnie prowadzące zajęcia związane z mediacją/ADR
Uczelnie nieprowadzące zajęć związanych z mediacją/ADR
Uczelnie prowadzące zajęcia związane z mediacją/ADR
Uczelnie nieprowadzące zajęć związanych z mediacją/ADR
Uczelnie prowadzące zajęcia związane z mediacją/ADR
Uczelnie nieprowadzące zajęć związanych z mediacją/ADR
40,74%
59,26%
40,74%
40,74%
59,26%
59,26%
Uczelnie prowadzące zajęcia związane z mediacją/ADR
Uczelnie nieprowadzące zajęć związanych z mediacją/ADR
Uczelnie prowadzące zajęcia związane z mediacją/ADR
Uczelnie nieprowadzące zajęć związanych z mediacją/ADR
Uczelnie prowadzące zajęcia związane z mediacją/ADR
Uczelnie nieprowadzące zajęć związanych z mediacją/ADR
Może
Może
Nie
Może
11,5%
Nie
7,7%
11,5%
Nie
Tak
7,7%
80,8%
Tak
80,8%
Tak
80,8%
Może
34,6%
Może
Tak
34,6%
Może
61,5%
34,6%
Tak
61,5%
3,9%
Tak
61,5%
Nie
3,9%
Nie
3,9%
Nie
7,7%
Może
Tak
7,7%
Tak
Może
7,7%
11,5% Może
11,5%
80,8%
80,8%
Nie 7,7% 11,5% 9 związane Tak 11,5% zajęcia związane
80,8%
WPŁYW KLINIK NA PRZYSZŁOŚĆ SPOŁECZNĄ
Nie
Diagram 11. Czy uważasz, że twoja wiedza na temat alternatyw- Po przeanalizowaniu wyników ankiety autorzy artykułu twierdzą,
Nie
nych metod rozwiązywania sporów jest wystarczająca jako stu- że według studentów prawa (Wydziału Prawa UwB) z alternatyw-
denta prawa? nych metod rozwiązania sporów płynie wiele korzyści. Jednak, po-
mimo pozytywów, które zostaną przedstawione w sposób szcze-
Tak gółowy w dalszej części niniejszego opracowania, pod znakiem
zapytania nadal pozostaje kwestia, co jest powodem tak małej
popularności ADR. Zdaniem autorów, na co chcą zwrócić uwagę,
23,1% Tak jednym z kluczowych czynników jest wskazywany wyżej brak po-
Tak wszechnej (na każdym wydziale prawa) i obligatoryjnej, w zakre-
23,1% sie przynajmniej podstawowym, edukacji na temat ADR w toku
Nie 53,8% studiów prawniczych. Dodać należy, że zgodnie z ankietą studenci
23,1% prawa wyraźnie wskazali, iż chcą zdobywać wiedzę i umiejętno-
Nie 53,8% 23,1% ści w zakresie alternatywnych metod rozwiązania sporów, nie
tylko zaś w zakresie sztywnych ram prawa czy stricte prawniczych
Nie 53,8% 23,1% Może umiejętności.
23,1% Korzyści płynące z powszechnego i obligatoryjnego
Może włączania problematyki ADR w edukację prawniczą
Źródło: opracowanie własne. Stąd właśnie konieczność przedstawienia korzyści, jakie niesie
Może ze sobą nauczanie ADR w toku edukacji prawniczej, a także w kli-
Diagram 12. Czy uważasz, że w toku studiów powinno być prze- nikach prawa.
Nie
kazywane więcej informacji na temat alternatywnych metod roz- Należy wskazać, że dzięki nauczaniu alternatywnych metod roz-
wiązywania sporów? 7,7% wiazywania sporów studenci poszerzają swoje horyzonty o umie-
Nie jętność wychodzenia poza ramy ścisłego prawa. Studia prawnicze
Może uczą przede wszystkim rozstrzygania sporów. Studenci uczą się
7,7%
Nie rozstrzygania sporów na sali sądowej, na korzyść swoich klientów.
15,4% W praktyce jednak stany faktyczne, w których przyszli prawnicy
Może 7,7%
będą reprezentować strony, ze swojej natury mogą być bardziej zło-
Może 15,4% żone, a (wieloletnie i kosztowne) sądowe rozstrzygnięcie sprawy
Tak na korzyść jednej ze stron wcale nie musi oznaczać prawdziwej
15,4% 76,9% wygranej. Owe stricte prawnicze umiejętności, polegające na odse-
Tak parowaniu informacji prawnie relewantnych od tych niemających
76,9% z punktu widzenia prawa znaczenia, przyporządkowaniu ich do da-
Tak nej normy prawnej i wydanie werdyktu w sprawie, nie odpowiadają
76,9%
współczesnym oczekiwaniom co do zawodu prawnika .
9
Obecnie od prawnika wymaga się holistycznego podejścia
do przedstawionego mu problemu, które polega na badaniu przez
niego sporu prawnego na podstawie wieloaspektowej diagnozy de-
terminującej pogłębioną analizę przypadku nie tylko w komplek-
Źródło: opracowanie własne. sowym wymiarze prawnym, lecz także w relewantnych wymiarach
Nie
wykraczających poza sferę stricte prawną. Oprócz analizy prawnej
Diagram 13. Czy w toku studiów chciałbyś dowiedzieć się więcej danej sprawy holizm równolegle proponuje jej identyfikację w szer-
11,5%
Nie
na temat alternatywnych metod rozwiązywania sporów? szym, podmiotowym aspekcie, badanym wszechstronnie przez
pryzmat takich wymiarów, jak np.: wymiar komunikacyjny, rela-
Może Nie 11,5% cyjny, psychologiczny, emocjonalny, ekonomiczny, społeczny, reli-
15,4% gijny czy etyczny . Takie podejście może doprowadzić do wniosku,
10
Może 11,5% że w danym przypadku proces sądowy nie będzie najlepszym roz-
Tak
15,4% wiązaniem danego konfliktu z uwagi na np. jego wysokie koszty,
Może 73,1% niską szansę wygranej czy potencjalnie niską korzyść, a nawet
15,4% Tak stratę, jaką przyniesie formalne opowiedzenie się przez sąd po jed-
73,1% nej ze stron. W takiej sytuacji pełnomocnik, działając na korzyść
Tak klienta, powinien doradzić wykorzystanie alternatywnych metod
73,1% rozwiązywania sporów, dzięki którym strony (również z pomocą
pełnomocników) mogą zażegnać konflikt samodzielnie bądź przy
pomocy osoby trzeciej, np. mediatora, unikając tym samym często
ciężkiego do przewidzenia, a przy tym władczego rozstrzygnięcia
sądu. Jednak, aby przyszły profesjonalny prawnik doradzał swoim
9 B. Polakowska-Sygulska, Pluralizm wartości i holizm prawniczy, Ruch Prawniczy,
Źródło: opracowanie własne. Ekonomiczny i Socjologiczny 2019, r. LXXXI, z. 3, s. 287.
Social media 5 (21,7%) 10 A. Zienkiewicz, Holizm prawniczy z perspektywy Comprehensive Law Movement,
Warszawa 2018, s. 141.
Telewizja
Social media 2 (8,7%)5 (21,7%)
edukacjaprawnicza.pl KLINIKA Nr 37–38 (42–43)/2024 33
Social media 5 (21,7%)
Uczelnia
Telewizja 2 (8,7%) 18 (78,3%)
Telewizja 2 (8,7%)
Uczelnia 4 (17,4%) 18 (78,3%)
Znajomi
Uczelnia 18 (78,3%)
Praktyki
Znajomi
5 (21,7%)
studenckie 4 (17,4%)
Znajomi 4 (17,4%)
Praktyki
Szkoła
studenckie 1 (4,3%) 5 (21,7%)
Praktyki
studenckie 1 (4,3%) 5 (21,7%)
Szkoła
Praca
1 (4,3%)
5
Szkoła 0 1 (4,3%) 10 15 20 25
Praca 1 (4,3%)
5
Praca 0 1 (4,3%) 10 15 20 25
0 5 10 15 20 25
Rozprawa
sądowa 0 (0%)
Rozprawa 25 (96,2%)
Mediacja
sądowa 0 (0%)
Rozprawa
Mediacja 0 (0%) 19 (73,1%) 25 (96,2%)
Arbitraż
sądowa
Mediacja
Postępowanie 25 (96,2%)
Arbitraż
kasacyjne 0 (0%) 19 (73,1%)
15
Postępowanie 0 5 10 19 (73,1%) 20 25
Arbitraż
kasacyjne 0 (0%)
Postępowanie 5 10 15 20 25
kasacyjne 0 0 (0%)
0 5 10 15 20 25
Korzyści finansowe 14 (53,8%)
Korzyści finansowe 14 (53,8%)
21 (80,8%)
Szybkość
Korzyści finansowe
Odciążenie wymiaru 14 (53,8%)
20 (76,9%)
21 (80,8%)
Szybkość
sprawiedliwości
21 (80,8%)
Szybkość
Poszerzanie umiejętności 14 (53,8%) 20 (76,9%)
Odciążenie wymiaru
komunikacji
sprawiedliwości
Odciążenie wymiaru
Poszerzanie umiejętności 20 (76,9%)
Zauważanie potrzeb
sprawiedliwości 14 (53,8%)
17 (65,4%)
komunikacji
drugiej strony
Poszerzanie umiejętności
Zauważanie potrzeb 14 (53,8%)
komunikacji
Rozwój
17 (65,4%)
drugiej strony
społeczno-moralny 13 (50%)
Zauważanie potrzeb
17 (65,4%)
drugiej strony
Wpływ na wynik 13 (50%)
Rozwój
15 (57,7%)
społeczno-moralny
sprawy
Rozwój
Wpływ na wynik
Możliwość wymiany 13 (50%) 19 (73,1%)
15 (57,7%)
społeczno-moralny
sprawy
stanowisk
Wpływ na wynik
Ugoda bardziej
Możliwość wymiany 15 (57,7%)
sprawy
19 (73,1%)
20 (76,9%)
korzystna niż wyrok
stanowisk
Możliwość wymiany
Możliwość samodzielnego 19 (73,1%)
Ugoda bardziej
rozwiązania konfliktu, 15 (57,7%)
stanowisk
20 (76,9%)
korzystna niż wyrok
a nie narzucony werdykt
Ugoda bardziej
przez sąd
Możliwość samodzielnego 0 5 10 20 (76,9%) 20 25
15
rozwiązania konfliktu, 15 (57,7%)
korzystna niż wyrok
a nie narzucony werdykt
Możliwość samodzielnego
przez sąd
rozwiązania konfliktu, 0 5 15 (57,7%) 15 20 25
10
a nie narzucony werdykt
przez sąd
0 5 10 15 20 25